AQSH Ukrainaga yadroviy portlashlarni aniqlaydigan datchiklar yetkazib berdi. Ular qanday ishlaydi?

AQSH Milliy Yadro xavfsizligi boshqarmasi Ukrainaga yadro quroli yoki “iflos bomba”dan ko‘tariluvchi radiatsiyani sezadigan, shuningdek, hujum manbasini aniqlay oladigan datchiklar yetkazib bermoqda, deb yozadi The New York Times.

Uskunalarni yetkazib berishdan maqsad — agar Rossiya Ukraina hududida yadro qurolidan foydalanishga qaror qilsa, Moskvaning hujumga aloqadorligini tasdiqlovchi dalillarni qo‘lga kiritish.

Radiatsiya datchiklarini o‘rnatish, xodimlarni o‘qitish va to‘planadigan ma’lumotlarni kuzatib borish maxsus Yadro favqulodda yordam guruhining (NEST) yadro mutaxassislari tomonidan amalga oshiriladi. Guruh matbuot kotibining NYT’ga aytishicha, datchiklar tarmog‘i “butun mintaqa bo‘ylab” joylashtirilmoqda, ular “har qanday yadroviy portlash ko‘lami, joylashuvi va oqibatlarini tavsiflash” imkoniyatiga ega bo‘ladi va Rossiyaning “Ukrainada yadro qurolidan foydalanishga aloqamiz yo‘q” degan da’volarining oldini oladi.

Ekspertlarning fikricha, ushbu turdagi mudofaa rejasini ommaga oshkor qilish Rossiyani yadrodan foydalanishda Kiyevning o‘zini ayblashga urinadigan “soxta bayroq operatsiyasi”ni rejalashtirishdan qaytarishi mumkin.

Ukrainada keng ko‘lamli urush boshlanganidan beri Rossiya prezidenti Vladimir Putin yadro qurolidan foydalanish ehtimoliga bir necha bor shama qildi. Sentabr oyida u ushbu mavzudagi bayonotlari po‘pisa emasligini ta’kidladi. Ammo keyinroq u Rossiyaning Ukrainaga yadroviy zarba berishidan “hech qanday ma’no yo‘q”ligini aytdi.

2022-yil oktabr oyida Rossiya mudofaa vaziri Sergey Shoygu va Rossiya qurolli kuchlari Bosh shtabi boshlig‘i Valeriy Gerasimov AQSH, Buyuk Britaniya, Xitoy va boshqa davlatlarga Ukraina go‘yoki “iflos bomba” yordamida provokatsiya tayyorlayotganini ma’lum qilgan edi. Keyinchalik Ukraina hududida tekshiruv o‘tkazgan MAGATE rossiyalik harbiylarning da’volarini tasdiqlaydigan hech qanday dalil topmadi.

2023-yil mart oyi oxirida Vladimir Putin Rossiya Belarusda taktik yadro qurollarini joylashtirishini e’lon qildi. Keyinroq Dmitriy Medvedev agar mamlakatning mavjudligiga tahdid bo‘lsa, Rossiya rasmiylari birinchi bo‘lib yadro qurolidan foydalanishi mumkinligi ta’kidladi.