Boks tarixidagi eng katta sensatsiyalardan biri hisoblanadigan Lennoks Luis va Hasim Rahmon o‘rtasidagi jang bundan roppa-rosa 22 yil oldin bo‘lib o‘tgandi.
Professional boks olami ko‘plab kutilmagan natijalarni ko‘rgan. Ammo eng katta rezonansni asosan og‘ir vazn toifasidagi apsetlar keltirib chiqaradi. Balki bu dominantlik qilayotgan va kuchli bo‘lgan og‘ir vazn toifasi vakilining yiqilishiga ishonish qiyinligi uchundir. Shunga qaramasdan “qirollik divizioni”da har o‘n yillikda bir necha bor dahshatli sensatsiyalar qayd etiladi va tarixga afsonaviy maqomi bilan kiradi.
1990-yillarda Mayk Taysonning Baster Duglasga mag‘lub bo‘lgani, shuningdek, 2019-yilda Entoni Joshuaning Endi Ruisga, 2015-yilda esa Vladimir Klichkoning Tayson Fyuriga mag‘lubiyatlari eslanadi. XXI asrning ilk o‘n yilligi haqida gapirilganda esa boks tarixidagi eng katta apsetlardan biri hisoblanadigan Lennoks Luis — Hasim Rahmon jangi aytiladi.
Jangdan avval
Lennoks Luis 1997-yilda faoliyatida ikkinchi bor Jahon chempioniga aylangan. U 1994-yilda Oliver Makkolga mag‘lub bo‘lib, yo‘qotgan unvonini aynan Makkolning o‘ziga qarshi jangda qaytarib olgandi. Britaniyalik bokschi qo‘lga kiritishi mumkin bo‘lgan barcha kamarlarni yig‘ishni boshlagandi. Luis 2001-yilda allaqachon shon-shuhrat cho‘qqisida edi. Lennoks bungacha Shennon Brigs, Evander Holifild va Devid Tualarni mag‘lub etgandi. Mutlaq chempion nomi uchun faqatgina bitta kamar yetishmayotgandi.
Umuman olganda Luis shu darajada mashhurlikka erishgandiki hatto raqib tanlashi ham mumkin edi. Avvaliga u Mayk Tayson bilan jang qilishni rejalashtirgan, biroq Tayson Anjey Golotaga qarshi jang oldidan narkotik qabul qilgani uchun diskvalifikatsiya qilingandi. WBA chempioni Jon Ruis bilan kamarlarni birlashtiruvchi jang bo‘yicha muzokaralar esa qiyin kechgandi. Bokschi kamarlarini oson himoya qilish uchun o‘sha vaqtda taniqli bo‘lmagan Hasim Rahmon bilan jang qilish variantini qabul qildi.
Bu vaqtga kelib amerikalik Hasim Rahmon uchta g‘alabadan iborat seriya qayd etayotgandi. Bundan tashqari allaqachon Devid Tua va Oleg Maskayevga qarshi janglarda muddatidan oldin mag‘lubiyatga uchragandi. Barchada Rahmon Luisning temir zarbalariga dosh bera olmaydi degan fikr bor edi. Biroq amerikalik bokschi o‘zini tanitib olish imkoniyatidan voz kechmagan va jiddiy munosabat bilan yondashgan.
Tomonlar jangni JAR davlatida o‘tkazishga kelishib olgandi. Bularning barchasi Afrikada o‘tgan Muhammad Ali va Jorj Formann o‘rtasidagi “Junglidagi shovqin” (Rumble in the Jungle) deya nomlangan mashhur jangni eslatib yuborardi. Lekin ko‘pchilik u darajadagi qarshilik bo‘lmasligini va Luis raqibini osonlik bilan mag‘lub etishini kutgandi.
Britaniyalik bokschining o‘zi ham bunga shunchalik ishonganki, tayyorgarlikka jiddiy e‘tibor qaratmagan. Jang dengiz sathidan 1,5 kilometr balandlikdagi Brakpan shaharchasida (Pretoriya yaqinida) bo‘lib o‘tishi kerak edi. Luis JARga ertaroq kelishi va iqlimga moslashish jarayonini o‘tkazishi kerak edi. Biroq Lennoks buning o‘rniga epizod rollardan birini ijro etishi kerak bo‘lgan “Oushenning 11 do‘sti” filmining suratga olish ishlari bilan band bo‘lgan va tayyorgarlik uchun ko‘p vaqt ajratmagan.
Rahmon esa jangdan 1 oy avval JARga yetib kelgan va hayot-mamot imkoniyati berilganini bilib, faoliyatidagi eng yaxshi mashg‘ulot lagerlaridan birini o‘tkazgan. Tayyorgarlikdagi farqqa qaramay bukmekerlar Hasimga nisbatan shafqatsiz munosabatda bo‘lib, uni yaqqol autsayder hisoblagan.
Jang
Nihoyat, o‘sha kun keldi. 22-aprel kuni ikki bokschi Carnival City Casino ringida to‘qnash keldi. Birinchi raundning katta qismi jeblar almashinuvi bilan o‘tdi. Rahmon berilgan zarbalar soni bo‘yicha raqibidan ortda qolmadi, lekin aniqlik bo‘yicha 5 martaga yutqazdi. Ikkinchi raundda Lennoks faollashib, apperkotlar va o‘ng qo‘lda to‘g‘ridan zarba yo‘lladi. Rahmonning g‘alabaga bo‘lgan imkoniyatlari minimallashib borayotgandek edi.
Uchinchi raund ham Luis uchun yaxshi o‘tdi. Lennoks kombinatsiyalar bilan ishladi. Hasimni katta muammolardan tana bilan qilgan to‘g‘ri harakatlari qutqarib qoldi. U har qanday holatda ham britaniyalik jangchining zarbalariga uzoq turib bera olmaydigandek ko‘rinardi.
To‘rtinchi raundning oxirida esa Luis sekinlashayotgani va oyoq bilan yomon ishlayotgani sezildi. Rahmon esa aksincha xilma-xillikni saqlab qoldi va qo‘shib bordi. Beshinchi raundda Rahmon jasorat bilan tez-tez oldinga bordi. Luis Rahmonning hujumlariga kulib javob berdi. Biroq raund oxirida Lennoksning funksional tayyorgarligi yana pand berishni boshladi. Avvaliga u jeblar seriyasini o‘tkazib yubordi va ring chetiga borib qoldi. Keyin yana kulgi bilan Rahmonning zarbalaridan qochishga harakat qildi, biroq dahshatli o‘ng qo‘l zarbasiga duch keldi va nokautga uchradi.
Shu bilan Rahmon WBC, IBF va IBO versiyalariga ko‘ra jahon chempioniga aylandi. Beshinchi raundning so‘ngidagi omadli hujum uni jahon darajasidagi yulduzga aylantirdi. Luis esa faoliyatidagi ikkinchi mag‘lubiyatni qabul qilib oldi.
Bunday sensatsion mag‘lubiyatdan keyin Muhammad Alining davomchisi bo‘lish va Afrikada g‘alaba qozonish fikri shunchalik sharmandali hamda muvaffaqiyatsiz ko‘rindiki, mashhur sharhlovchi Larri Myorchent Lennoksning ustidan nozik hazil qildi. U jangni “Junglidagi vayronagarchilik” (Crumble in the Jungle) deb atadi.
Revansh
Bu g‘alaba Rahmonga shartnomalar, shon-shuhrat va mashhurlik keltirdi. Hasim Don Kingning mijoziga aylandi. Promouterlar qirolining bokschi uchun rejalari bor edi. U Rahmon uchun bir nechta himoya janglari tashkillashtirmoqchi edi. Avvaliga amerikalik bokschiga qarshi o‘rtamiyona jangchi bo‘lgan Brayan Nilsenni qarshi qo‘yishmoqchi edi, ammo jang barbod bo‘ldi. Keyin Rahmon Devid Ayzonga qarshi himoya jangini o‘tkazishni kelishib olgandi, ammo bu safar ishga Luis aralashdi.
Britaniyalik jangchining advokatlari sudga murojaat qilib, Rahmon rad etayotgan revansh jangini talab qildi. Qonun Lennoks tomonida bo‘ldi va Rahmon darhol Luisga qarshi himoya jangini o‘tkazishga majbur bo‘ldi. Bu safar britaniyalik jangchi raqibiga hurmat bilan munosabatda bo‘ldi va klassda ular o‘rtasidagi farq qanchalik katta ekanini ko‘rsatdi. Lennoks Luis 4-raundda Hasim Rahmonni nokautga uchratdi. Undan keyin esa Mayk Tayson va Vladimir Klichko ustidan g‘alaba qozonib, qo‘lqoplarini mixga ildi.
Rahmon esa ringda ko‘p vaqt harakat qildi, biroq uning faoliyatidagi o‘sha daqiqa asosiysi bo‘lib qoldi. Ha, Hasim keyinchalik ham chempionlik kamariga egalik qildi, shuningdek, titul uchun Vladimir Klichko va Aleksandr Povetkinga qarshi ham ringga ko‘tarildi. Lekin u hech qachon o‘zining 2001-yildagi muvaffaqiyatidan o‘zib keta olmadi.
Izoh (0)