• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Ari chaqqanda birinchi yordam ko‘rsatish uchun nimalarni bilish kerak?

    Asalarilar odamlarni deyarli chaqmaydi, ammo ba’zan bunday holatlar yuz beradi. Asalari chaqqanda qanday choralar ko‘rish kerakligini hamda allergik reaksiyani o‘tkazib yubormaslik uchun nimalarga e’tibor berish lozimligi xususida quyida batafsil bilib oling. Chunki ayni bahor mavsumida to‘satdan qo‘lingizni ari chaqib olishi ehtimoldan holi emas.

    Asalarilar eng foydali hasharotlardan biridir. Ular o‘simliklarni changlatish, odamlarga mo‘l hosil olish, asal, mum va boshqa zarur moddalarni ishlab chiqarishga yordam berish bilan shug‘ullanadilar. Shuningdek, asalari zahri shifobaxsh hisoblanadi. To‘g‘ri, agar ari tasodifan sizni chaqib olsa, bu foydalimi yoki yo‘q, buni esingizga ham keltirmaysiz.

    Odatda, ari odamlarga nisbatan hech qanday tajovuzkorlik ko‘rsatmaydi — bu tabiatan xotirjam hasharot va uning odamlar bilan ishi yo‘q. Muammo ikki holatda paydo bo‘lishi mumkin - agar odam ari uchun jozibali ko‘rinsa (masalan, u o‘tkir gul hidli atir sepib olganda, bu hid arilarni o‘ziga jalb etadi) yoki ari o‘zini himoya qilishga majbur bo‘lsa. Ikkinchi holda, vaziyat quyidagicha sodir bo‘ladi: bir kishi asalari uyasiga juda yaqin kelgan va bu uyalardagi arilar uni o‘zlari uchun xavfli deb hisoblashadi. Yana bir variant — agar ari tasodifan yangi uzilgan mevalar yoki rezavorlar bilan tutilgan bo‘lsa. Darvoqe, bu juda xavfli holat, chunki ari og‘iz bo‘shlig‘idan chaqqanda shish paydo bo‘ladi, o‘z navbatida, nafas olishda qiyinchiliklarga olib kelishi mumkin.

    Asalarilar bir marta chaqadi. Gap shundaki, ularning nishi chaqqanda teriga yopishib qoladi va hasharotlar uni tortib ololmaydi. Zahar juda ko‘p turli xil moddalarni o‘z ichiga oladi va ulardan biri gistamin bo‘lib, organizmda allergik reaksiya belgilari uchun javobgar bo‘lgan modda bilan bir xil. Masalan, ari chaqishi natijasida shishning paydo bo‘lishi. Bunga qo‘shimcha ravishda, zahar tarkibida oqsillar, fermentlar, kislotali, ishqoriy va boshqa komponentlar, shuningdek, boshqa asalarilarni o‘ziga jalb qiluvchi moddalar mavjud, shuning uchun, aytaylik, uyaning yonida odamni ari chaqqan bo‘lsa, u darhol bu joydan ketishi kerak, toki boshqa “hamkasblar” uchib kelmasin.

    Asalari chaqqandan keyin nima bo‘ladi?

    Agar sizni ari chaqqan bo‘lsa, birinchi navbatda o‘tkir og‘riqni his qilasiz. Asalari chaqqanda o‘zidan teriga zahar yuboradi. Hasharotning nishi terida qoladi va zahar bir muncha vaqt oqib chiqadi. So‘ng ari chaqqan joy qizarib ketadi, shish va uning markazida kichik oq nuqta paydo bo‘ladi. Odatda jarayon shu yerda tugaydi, ammo taxminan 0,5-2 foiz odamlar allergik reaksiyaga duch kelishadi. Mana, bunday holat kuzatilganda, nimalar ro‘y beradi:

    • ari chaqishidan keyin shishish pasaymaydi, aksincha, kattalashadi;
    • chaqqan joy qichishadi, uning ustida toshma paydo bo‘ladi, qichishish butun tanaga tarqaladi;
    • nafas olish qiyinlashadi;
    • ko‘ngil aynishi, hatto, qusish paydo bo‘ladi;
    • bosh aylanadi;
    • lablar, yuz, tomoq shishadi;
    • og‘ir holatlarda u ongni yo‘qotishi mumkin.
      Foto: The voice mag

    Bunday hollarda 03, 112, 103 raqamlariga (mintaqaga va operatorga qarab) qo‘ng‘iroq qilib, darhol tez yordam chaqirish kerak. Allergiya reaksiyasining kamdan-kam uchraydigan, ammo o‘ta xavfli ko‘rinishlaridan biri bu anafilaktik shok bo‘lib, u hasharotlar chaqishi natijasida ham paydo bo‘ladi. Uning birinchi alomatlari, agar ari chaqishi haqida gapiradigan bo‘lsak, bu tananing haddan tashqari reaksiyasi. Agar shish juda tez paydo bo‘lib, chaqilmagan to‘qimalarga tarqalsa, og‘riq kutilmaganda kuchli bo‘lsa va o‘tib ketmasa, butun tana qichisa, bosim keskin pasaysa, bosh og‘risa bunday hollarda shoshilinch shifokor yordami zarur. Bosimning pasayishidan keyin laringeal shish, nafas olish spazmlari va gipoksiya boshlanadi. Bunday hollar bir necha soat, hatto, bir necha daqiqa ichida sodir bo‘lishi mumkin, shuning uchun bemor tibbiy yordamga qanchalik tez murojaat qilsa, uning omon qolish ehtimoli shunchalik ko‘proq bo‘ladi. Anafilaktik shok bilan kasallangan har 10 kishidan 1-2 nafari vafot etadi.

     

    Asalari chaqqan zahoti nima qilish kerak?

    Foto: The voice mag

     

    Asalari chaqishi uchun birinchi yordam boshqa hasharotlar chaqishi bilan bir xil algoritmga muvofiq ko‘rsatiladi:

    • Nishga tegmang. Hech qanday holatda uni barmoqlaringiz bilan tortib olmang va uni yaradan siqib chiqarmang. Biror noto‘g‘ri harakat bilan chaqqan joydagi zahar qopini ezib tashlaysiz va jabrlanuvchi noqulaylikning qo‘shimcha qismini boshdan kechiradi. Nishni pinset, igna yoki pichoq qirrasi bilan tortib oling — ari chaqqanda chaqqan joyga qanchalik kam zarar yetkazsangiz, jabrlanganlar uchun shunchalik yaxshi bo‘ladi.
    • Yarani toza suv bilan yuvib tashlang, sovun ishlatishingiz mumkin. Keyin unga biror antiseptik qo‘ying, zararlangan joyda turli xil mikroorganizmlar bo‘lishi mumkin, yaqin tanishlar bilib-bilmay sizni xursand qilishlari dargumon. Asalari chaqqan joyga sodali eritmani ham qo‘ysa bo‘ladi — bu qichishishni yengillashtiradi va zaharning kislotali tarkibiy qismlarini zararsizlantiradi.
    • Asalari chaqishi natijasida hosil bo‘ladigan shishishni kamaytirish uchun sovuq kompressni qo‘llang. Bu joyga sovuq nam sochiqni, muzlatgichdagi sabzavotlar solingan qopni (yaxshisi uni matoga o‘ragan holda) qo‘llang.
    • Ko‘proq suv iching. Suv to‘qimalar orqali allaqachon tarqalib ketgan zahardan tezda xalos bo‘lishga yordam beradi.
    • Agar allergiya belgilari mavjud bo‘lsa, siz suprastin, setrin, kestin, fenistil, kalamin singari ari chaqishini davolashga yordam beradigan preparatlarni qabul qiling. Har qanday antigistamin foyda beradi. Yodda tutingki, birinchi guruh dorilari (suprastinlar) uyquchanlikka olib keladi, ammo ular tezroq ta’sir qiladi.

    Ta’kidlanganidek, kuchli allergik reaksiya holatida tez yordam chaqirish zarur. Bundan tashqari, agar ari odamning ko‘zidan, og‘iz bo‘shlig‘idan chaqqan bo‘lsa (masalan, olma bo‘lagini sezmasdan og‘izga ari bilan birga og‘izga solganda) shifokorga murojaat qilish kerak. Bundan tashqari, bir nechta arining chaqishi ham xavflidir, chunki bu holda tanadagi zaharning konsentratsiyasi ancha yuqori bo‘ladi va shunga mos ravishda salbiy oqibatlar ehtimoli ham ortadi.

    O‘zingizni asalari chaqishidan himoya qilish juda oson: asalari ko‘p bo‘ladigan bog‘lar, gulzorlardan uzoqroq yuring, qishloqqa yoki o‘rmonga boradigan bo‘lsangiz, o‘tkir hidli atirlardan foydalanmang, meva va rezavorlarni o‘zingiz iste’mol qilishdan yoki bolaga berishdan oldin ehtiyotkorlik bilan tekshiring. Biz takrorlaymiz: asalarilar odatda tajovuzkor emas, agar siz ularga tegmasangiz, ular ham sizga tegmaydilar.

    Mavzuga doir:

    • Shakar upasi qonni to‘xtatadi, piyoz shishni qaytaradi. Kichik jarohatlarda katta yordam beradigan mahsulotlar
    • Birinchi yordam: Burun qonaganda, kuyib qolganda va sinish jarohatida nima qilish yoki qilmaslik kerak?
    12.03.2023, 10:12   Izoh (0)   61895
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Uzoq umr ko‘rishni istasangiz, tark etishingiz kerak bo‘lgan 6 ta odat

    11.03.2023, 11:40

    Shoshilinch tarzda dermatologga murojaat qilish kerakligining 9 ta alomati

    11.03.2023, 09:31

    Kuniga bir choy qoshiqdan ortiq tuz iste’mol qilmang: JSST ogohlantirdi

    10.03.2023, 21:35

    Tish og‘rib, yonoq shishsa, uy sharoitida birinchi yordam ko‘rsatish uchun nima qilish kerak?

    09.03.2023, 17:57

    Oshqozondagi og‘irlik hissini qanday bartaraf etish mumkin?

    09.03.2023, 15:20

    Ovqat yeyishni umuman xohlamasangiz, nima qilish kerak?

    07.03.2023, 16:47
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Parvoz — katta shahar xarakteriga ega qulay biznes-klass turar joy


    Ziffler‘dan katta taqdimot: yangi qiyofa, zamonaviy dizayn va aqlli maishiy texnikalar


    Kapitalbank 2024-yilgi Brand Awards International mukofotiga sazovor bo‘ldi


    Uklonda taksi haydovchilari uchun katta tadbir o‘tkazildi!


    InfinBANK Global Money Week 2025 da ishtirok etdi


    OKMK 2,3 milliard dollar kredit mablag‘larini jalb qildi va 125 million dollar moliyaviy xarajatlarni iqtisod qildi


    Silk Avia Shahrisabzga ko‘proq parvoz qiladi


    Mobiuz “MazzaFest”da yangi “Mazza” va “Mazza 2.0” tarif rejalarini taqdim etadi


    UZCARD SHERDOR premium kartasi endi MKBANKda mavjud


    CHERY bilan o‘z orzungizni amalga oshiring: barcha modellar uchun boshlang‘ich to‘lov pasaytirildi! 


    Moliyaviy firibgarlik: murakkab sxemalar bo‘yicha sodda tushunchalar 


    Moliyaviy savodxonlik maktab ostonasidan boshlanadi


    Coca-Cola 139 yillik ilhom, ajoyib kashfiyotlar, mashhur kampaniyalar va butun dunyo sevib qolgan ta’mni taqdim etmoqda 


    Siberian Wellness — O‘zbekistonda 15 yil


    HONOR kompaniyasi HONOR 400 Lite smartfonini taqdim etdi. Qiziq, u nimasi bilan lol qoldira oladi?

     

    Tavsiya etamiz

    “Ular o‘z vatani mustaqil bo‘lishi uchun kurashgan edi” — Turkiston legionining ayanchli tarixi

    8 may, 15:09

    Rashidov, gazli ichimliklar zavodi, Qizil maydon. 9-may — Toshkent tarixidan fotolavhalar

    7 may, 14:40

    Fazoviy poyganing boshlanishi — Gagarinning parvozi yolg‘on bo‘lganmi?

    6 may, 18:00
    Audio Icon

    “Qurolli qushchalar”. O‘zbekistonda ishlab chiqarilayotgan dronlar haqida

    5 may, 21:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Oston O‘runovning goli “Persepolis”ga g‘alaba olib keldi (video)

    Sport | 9 may, 08:58

    Toshkentdan Laxorga uchadigan reyslar bekor qilindi

    O‘zbekiston | 9 may, 08:44

    Yevropa Ligasi. Angliyaning ikki klubi final yo‘llanmasiga ega chiqdi (video)

    Sport | 9 may, 08:44

    Amerikalik kardinal yangi Rim papasi etib saylandi

    Dunyo | 9 may, 08:41

    “Daryo” dayjesti: 8-mayning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 8 may, 23:20

    Sirdaryo, Namangan va Andijon viloyatlarida qariyb 88 kg giyohvandlik moddalarni olayotgan shaxslar ushlandi

    O‘zbekiston | 8 may, 23:04

    Aprelda respublika bo‘ylab 23 mlrd so‘mlik elektrdan noqonuniy foydalanilgani aniqlandi

    O‘zbekiston | 8 may, 22:20

    O‘zbekistonda 2024-yilda foydalanishga topshirilgan uylar soni ochiqlandi

    O‘zbekiston | 8 may, 22:05
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.