• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Demokratiya o‘rniga uzoq yillik tartibsizliklar: Iroqda AQSH boshlagan urush bilan nimaga erishildi?

    2003-yilda AQSHning Iroqqa bostirib kirishidan maqsad telbanamo urushlar va iqtisodiy qashshoqlik sababchisi bo‘lgan diktator Saddam Husaynni ag‘darish, so‘ng farovon demokratiyani yo‘lga qo‘yish edi.

    Lekin iroqliklar buning o‘rniga  yillab davom etgan qo‘zg‘olon va tartibsizliklarga duch kelishdi.

    Foto: AP Photo

    Dastlab Saddam Husaynning sodiq tarafdorlari, keyin esa “Al-Qoida” tomonidan olib borilgan halokatli isyon ortidan mazhablararo fuqarolar urushi boshlandi, so‘ng ISHID mamlakatning uchdan bir qismini egallab olib,  minglab odamlarni qirib tashladi.

    Reuters yirik neft eksportichisi bo‘lgan Iroqda 2003-yildagi urushdan buyon sodir bo‘lgan zo‘ravonliklarning bir qismi, jumladan, xudkush portlashlar va kallakesarliklar xronologiyasini tuzdi.

    2003-yil, 20-mart — AQSH boshchiligidagi kuchlar Saddam Husaynni hokimiyatdan ag‘darish uchun Quvayt hududidan Iroqqa bostirib kirdi. Hujumda Iroq harbiylari tor-mor etildi va bir necha hafta ichida Saddamni hokimiyatdan ag‘darishdi.

    2003-yil, 9-aprel — AQSH qo‘shinlari Bag‘dodni egallab oldi. Saddam yashirindi. Bag‘dodda va boshqa joylarda qonunlar o‘z kuchini yo‘qotdi.

    2003 yil 1 may — AQSH prezidenti kichik Jorj Bush “Avraam Linkoln” aviatashuvchi kemasining palubasida nutq so‘zladi. “Asosiy jangovar operatsiya tugadi. AQSH va ittifoqchilarimiz Iroq urushida g‘alaba qozondi”, — deya e’lon qildi Bush. Uning ortida “Missiya bajarildi” yozuvli banner turardi.

    Kichik Jorh Bush
    Foto: AP Photo

    2003-yil, 23-may — Iroq armiyasi va razvedka xizmatlari tarqatib yuborildi.

    2003-yil, 7-avgust — Bag‘doddagi Iordaniya elchixonasida yuk mashinasi portlatildi, oqibatda 17 kishi halok bo‘ldi.

    2003-yil, 19-avgust — Bag‘dodda joylashgan Birlashgan Millatlar Tashkiloti shtab-kvartirasida yana bir yuk mashinasining portlashi oqibatida 22 kishi, jumladan, BMT vakili Serjio Vieyra de Mello halok bo‘ldi.

    2003-yil, 29-avgust — Najaf shahridagi Imom Ali masjidida bomba o‘rnatilgan avtomobil kamida 83 kishi, jumladan, shia musulmonlarining yetakchisi Oyatulloh Muhammad Baqir al-Hakimning o‘limiga sabab bo‘ldi.

    2003-yil yozi — Saddam tarafdori bo‘lgan partizanlar, so‘ngra “Al-Qoida” va shia jangchilari AQSH boshchiligidagi kuchlarga qarshi qo‘zg‘olon ko‘tardi. 

    2003-yil, 13-dekabr — Koalitsiya kuchlari Bag‘dodga kirganidan sakkiz oy o‘tgach Tikrit yaqinida Saddam Husayn qo‘lga olindi. Iroq sobiq prezidentini eski-tuski kiyimda, soch-soqollari o‘sgan  holatda tanish qiyin bo‘lgan. Husayn insoniyatga qarshi ko‘plab jinoyatlarda, shialar va kurdlarni qirg‘in qilishda, shuningdek, 1990-yilda Kuvaytga qilingan hujumda ayblangan. Hibsga olingan Husayn va uning hukumati a’zolari ishini ko‘rib chiqqan tribunal 2005-yilda Iroqning sobiq prezidentiga o‘lim jazosini tayinladi. Aybini tan olmagan Husayn 2006-yil 30-dekabrda qatl etilgan. U osib o‘ldirilgan.

    Saddam Husayn
    Foto: AP Photo

    2004-yil bahori — Falluja va boshqa joylarda, asosan, sunniy musulmonlar yashaydigan Anbar viloyatida isyon kuchaydi, janubda esa shia ruhoniysi Muqtada Sadr tarafdorlari tomonidan zo‘ravonliklar avj oldi. Abu Greyb qamoqxonasida mahbuslarga nisbatan qo‘llangan zo‘ravonliklarni aks ettiruvchi fotosuratlar paydo bo‘lgach, AQSH xalqaro miqyosda tanqid qilina boshladi.

    2004-yil, 31-mart — Fallujada isyonchilar Iroqda AQSH hukumati bilan shartnoma asosida ishlayotgan Blackwater xususiy xavfsizlik kompaniyasi xodimlarini o‘ldirgan: ularning jasadlari toptalgan va Frot daryosidan o‘tuvchi ko‘prikka osib qo‘yilgan.

    2004-yil, 11-may — Isyonchilar amerikalik biznesmen Nikolas Bergning boshini kesib, uning qatl etilishini videotasvirga oldi.

    2004-yil oktabr — “Al-Qoida”ning Iroqdagi yetakchisi Abu Musab Az-Zarqaviy fuqarolar urushida ko‘pchilik shia musulmonlarining ozchilik sunniylarni qirishiga qaratilgan qonli hujumlarni boshladi.

    2006-yil, 8-iyun — Zarqaviy AQSH kuchlari tomonidan o‘ldirildi.

    30-dekabr, 2006-yil — Saddam Husayn osildi.

    2007-yil yanvar — Bush yangi urush strategiyasini e’lon qildi, jumladan AQSH qo‘shinlarini qo‘zg‘olonga qarshi kurashish uchun Iroqqa tashladi.

    2007-yil oktabr — Iroq AQSHning Blackwater kompaniyasi qo‘riqchilari Bag‘doddagi otishmada 17 nafar iroqlikni “qasddan o‘ldirganini” da’vo qildi va ularga qarshi qonuniy choralar ko‘rishni rejalashtirdi. Blackwater soqchilari esa konvoyga qilingan hujumga qonuniy munosabat bildirganini ta’kidladi.

    2010-yil avgust  — AQSHning oxirgi jangovar brigadasi Iroqni tark etdi.

    2014-yil, 4-iyul  — ISHID yetakchisi Abu Bakr al-Bag‘dodiy juma kuni o‘zining xalifaligini e’lon qilish uchun qora diniy libosida Mosuldagi al-Nuriy masjidi minbariga chiqib, butun dunyo e’tiborini tortdi.

    2017-yil — Diniy niqob ostida minglab odamlarni qatl qilgan ISHIDning shafqatsiz hukmronligiga Mosulda Iroq va xalqaro kuchlar bilan to‘qnashuvda guruhning mag‘lubiyati bilan barham beriladi.

    Foto: Reuters

    2018-yil, 19-oktabr — AQSH prezidenti Donald Tramp ISHID mag‘lub bo‘lganini e’lon qildi.

    2019-yil, 27-oktabr — Tramp ISHID yetakchisi Abu Bakr al-Bag‘dodiy AQSH maxsus kuchlarining Suriyadagi tungi reydida o‘zini o‘zi o‘ldirganini e’lon qildi. Bag‘dodiy hujum paytida tunnelga qochib kirgan, granata o‘rnatilgan jiletini portlatib, uch farzandi bilan birga halok bo‘lgan.

    09.03.2023, 16:34   Izoh (0)   8559
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Bunaqasi bo‘lmagan”: Rossiya birinchi marta Ukrainaga birdaniga oltita “Kinjal” raketasi uchirdi

    09.03.2023, 15:24

    AQSHda o‘zbekistonlik erkak FQB va immigratsiya xizmati xodimlarini aldaganlikda aybdor deb topildi

    09.03.2023, 14:20

    Putin Ukrainaga qarshi yillab urushishga tayyor — AQSH razvedkasi

    09.03.2023, 12:59

    Gruziyada ommaviy norozliklarga sabab bo‘lgan “xorijiy agentlar” to‘g‘risidagi qonun loyihasi parlamentdan qaytarib olindi

    09.03.2023, 12:02

    AQSHga Ukraina hisobiga sarflangan qurol zaxiralarini to‘ldirish uchun 15 yil kerak — WP

    09.03.2023, 11:40

    Tramp: “Urushning oldini olish uchun Rossiyaga Ukrainaning bir qismini bergan bo‘lardim”

    09.03.2023, 10:27
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 

     

    Tavsiya etamiz

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Xitoyda robot kino va dramaturgiya yo‘nalishida aspiranturaga qabul qilindi

    Texnologiyalar | 2 avgust, 19:50

    O‘zbekistonda har beshta sud qaroridan bittasi ijro etilmagani aytildi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 19:38

    “Garovga olinganlar ozod qilinmasa, G‘azoda janglar tinmaydi” — Isroil bosh qo‘mondoni

    Dunyo | 2 avgust, 19:20

    “Manchester Siti” futbolchisi “Galatasaroy”ga o‘tadigan bo‘ldi

    Sport | 2 avgust, 18:55

    Jeyms Kemeron “Avatar” filmi asosida animatsion serial suratga oladi

    Kino | 2 avgust, 18:50

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    Dunyo | 2 avgust, 18:35

    O‘zbekiston fuqarolari qaysi davlatlarga vizasiz kira olishi maʼlum qilindi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 18:02

    Indoneziyada Levotobi Laki Laki vulqoni otildi (video)

    Dunyo | 2 avgust, 17:55

    Saudiya klubi “Liverpul” hujumchisi uchun kurashda yetakchiga aylanib oldi

    Sport | 2 avgust, 17:50
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.