• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12653.32
    • RUB161.89
    • EUR14822.1
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Demokratiya o‘rniga uzoq yillik tartibsizliklar: Iroqda AQSH boshlagan urush bilan nimaga erishildi?

    2003-yilda AQSHning Iroqqa bostirib kirishidan maqsad telbanamo urushlar va iqtisodiy qashshoqlik sababchisi bo‘lgan diktator Saddam Husaynni ag‘darish, so‘ng farovon demokratiyani yo‘lga qo‘yish edi.

    Lekin iroqliklar buning o‘rniga  yillab davom etgan qo‘zg‘olon va tartibsizliklarga duch kelishdi.

    Foto: AP Photo

    Dastlab Saddam Husaynning sodiq tarafdorlari, keyin esa “Al-Qoida” tomonidan olib borilgan halokatli isyon ortidan mazhablararo fuqarolar urushi boshlandi, so‘ng ISHID mamlakatning uchdan bir qismini egallab olib,  minglab odamlarni qirib tashladi.

    Reuters yirik neft eksportichisi bo‘lgan Iroqda 2003-yildagi urushdan buyon sodir bo‘lgan zo‘ravonliklarning bir qismi, jumladan, xudkush portlashlar va kallakesarliklar xronologiyasini tuzdi.

    2003-yil, 20-mart — AQSH boshchiligidagi kuchlar Saddam Husaynni hokimiyatdan ag‘darish uchun Quvayt hududidan Iroqqa bostirib kirdi. Hujumda Iroq harbiylari tor-mor etildi va bir necha hafta ichida Saddamni hokimiyatdan ag‘darishdi.

    2003-yil, 9-aprel — AQSH qo‘shinlari Bag‘dodni egallab oldi. Saddam yashirindi. Bag‘dodda va boshqa joylarda qonunlar o‘z kuchini yo‘qotdi.

    2003 yil 1 may — AQSH prezidenti kichik Jorj Bush “Avraam Linkoln” aviatashuvchi kemasining palubasida nutq so‘zladi. “Asosiy jangovar operatsiya tugadi. AQSH va ittifoqchilarimiz Iroq urushida g‘alaba qozondi”, — deya e’lon qildi Bush. Uning ortida “Missiya bajarildi” yozuvli banner turardi.

    Kichik Jorh Bush
    Foto: AP Photo

    2003-yil, 23-may — Iroq armiyasi va razvedka xizmatlari tarqatib yuborildi.

    2003-yil, 7-avgust — Bag‘doddagi Iordaniya elchixonasida yuk mashinasi portlatildi, oqibatda 17 kishi halok bo‘ldi.

    2003-yil, 19-avgust — Bag‘dodda joylashgan Birlashgan Millatlar Tashkiloti shtab-kvartirasida yana bir yuk mashinasining portlashi oqibatida 22 kishi, jumladan, BMT vakili Serjio Vieyra de Mello halok bo‘ldi.

    2003-yil, 29-avgust — Najaf shahridagi Imom Ali masjidida bomba o‘rnatilgan avtomobil kamida 83 kishi, jumladan, shia musulmonlarining yetakchisi Oyatulloh Muhammad Baqir al-Hakimning o‘limiga sabab bo‘ldi.

    2003-yil yozi — Saddam tarafdori bo‘lgan partizanlar, so‘ngra “Al-Qoida” va shia jangchilari AQSH boshchiligidagi kuchlarga qarshi qo‘zg‘olon ko‘tardi. 

    2003-yil, 13-dekabr — Koalitsiya kuchlari Bag‘dodga kirganidan sakkiz oy o‘tgach Tikrit yaqinida Saddam Husayn qo‘lga olindi. Iroq sobiq prezidentini eski-tuski kiyimda, soch-soqollari o‘sgan  holatda tanish qiyin bo‘lgan. Husayn insoniyatga qarshi ko‘plab jinoyatlarda, shialar va kurdlarni qirg‘in qilishda, shuningdek, 1990-yilda Kuvaytga qilingan hujumda ayblangan. Hibsga olingan Husayn va uning hukumati a’zolari ishini ko‘rib chiqqan tribunal 2005-yilda Iroqning sobiq prezidentiga o‘lim jazosini tayinladi. Aybini tan olmagan Husayn 2006-yil 30-dekabrda qatl etilgan. U osib o‘ldirilgan.

    Saddam Husayn
    Foto: AP Photo

    2004-yil bahori — Falluja va boshqa joylarda, asosan, sunniy musulmonlar yashaydigan Anbar viloyatida isyon kuchaydi, janubda esa shia ruhoniysi Muqtada Sadr tarafdorlari tomonidan zo‘ravonliklar avj oldi. Abu Greyb qamoqxonasida mahbuslarga nisbatan qo‘llangan zo‘ravonliklarni aks ettiruvchi fotosuratlar paydo bo‘lgach, AQSH xalqaro miqyosda tanqid qilina boshladi.

    2004-yil, 31-mart — Fallujada isyonchilar Iroqda AQSH hukumati bilan shartnoma asosida ishlayotgan Blackwater xususiy xavfsizlik kompaniyasi xodimlarini o‘ldirgan: ularning jasadlari toptalgan va Frot daryosidan o‘tuvchi ko‘prikka osib qo‘yilgan.

    2004-yil, 11-may — Isyonchilar amerikalik biznesmen Nikolas Bergning boshini kesib, uning qatl etilishini videotasvirga oldi.

    2004-yil oktabr — “Al-Qoida”ning Iroqdagi yetakchisi Abu Musab Az-Zarqaviy fuqarolar urushida ko‘pchilik shia musulmonlarining ozchilik sunniylarni qirishiga qaratilgan qonli hujumlarni boshladi.

    2006-yil, 8-iyun — Zarqaviy AQSH kuchlari tomonidan o‘ldirildi.

    30-dekabr, 2006-yil — Saddam Husayn osildi.

    2007-yil yanvar — Bush yangi urush strategiyasini e’lon qildi, jumladan AQSH qo‘shinlarini qo‘zg‘olonga qarshi kurashish uchun Iroqqa tashladi.

    2007-yil oktabr — Iroq AQSHning Blackwater kompaniyasi qo‘riqchilari Bag‘doddagi otishmada 17 nafar iroqlikni “qasddan o‘ldirganini” da’vo qildi va ularga qarshi qonuniy choralar ko‘rishni rejalashtirdi. Blackwater soqchilari esa konvoyga qilingan hujumga qonuniy munosabat bildirganini ta’kidladi.

    2010-yil avgust  — AQSHning oxirgi jangovar brigadasi Iroqni tark etdi.

    2014-yil, 4-iyul  — ISHID yetakchisi Abu Bakr al-Bag‘dodiy juma kuni o‘zining xalifaligini e’lon qilish uchun qora diniy libosida Mosuldagi al-Nuriy masjidi minbariga chiqib, butun dunyo e’tiborini tortdi.

    2017-yil — Diniy niqob ostida minglab odamlarni qatl qilgan ISHIDning shafqatsiz hukmronligiga Mosulda Iroq va xalqaro kuchlar bilan to‘qnashuvda guruhning mag‘lubiyati bilan barham beriladi.

    Foto: Reuters

    2018-yil, 19-oktabr — AQSH prezidenti Donald Tramp ISHID mag‘lub bo‘lganini e’lon qildi.

    2019-yil, 27-oktabr — Tramp ISHID yetakchisi Abu Bakr al-Bag‘dodiy AQSH maxsus kuchlarining Suriyadagi tungi reydida o‘zini o‘zi o‘ldirganini e’lon qildi. Bag‘dodiy hujum paytida tunnelga qochib kirgan, granata o‘rnatilgan jiletini portlatib, uch farzandi bilan birga halok bo‘lgan.

    09.03.2023, 16:34   Izoh (0)   8516
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Bunaqasi bo‘lmagan”: Rossiya birinchi marta Ukrainaga birdaniga oltita “Kinjal” raketasi uchirdi

    09.03.2023, 15:24

    AQSHda o‘zbekistonlik erkak FQB va immigratsiya xizmati xodimlarini aldaganlikda aybdor deb topildi

    09.03.2023, 14:20

    Putin Ukrainaga qarshi yillab urushishga tayyor — AQSH razvedkasi

    09.03.2023, 12:59

    Gruziyada ommaviy norozliklarga sabab bo‘lgan “xorijiy agentlar” to‘g‘risidagi qonun loyihasi parlamentdan qaytarib olindi

    09.03.2023, 12:02

    AQSHga Ukraina hisobiga sarflangan qurol zaxiralarini to‘ldirish uchun 15 yil kerak — WP

    09.03.2023, 11:40

    Tramp: “Urushning oldini olish uchun Rossiyaga Ukrainaning bir qismini bergan bo‘lardim”

    09.03.2023, 10:27
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    riitm aqlli platformasi O‘zbekiston tinglovchilariga 30 million trek taklif etmoqda


    Toshkentda navbatdagi SAG XL gilam do'koni o'z ishini boshladi


    SonetUzStyle – ijodiy kontent uchun Kia Sonet sovg‘a qilamiz


    Imzodan Engelberg premium romlari hashamatlikning timsolidir


    Burger va lavashdan tortib kabob hamda flat-white’gacha — barchasi bir joyda!  


    Kapitalbank Top Employers Institute talqini bo‘yicha O‘zbekistonning eng yaxshi ish beruvchisi maqomini yana bir bor tasdiqladi


    Farg‘ona viloyatida mo‘l hosil: fermerlar 95 sentnerdan ortiq g‘alla yetishtirdi 


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    CAEx Mebel & Decor 2025 ko‘rgazmasi 13-15-sentyabr kunlari Toshkentda bo‘lib o‘tadi


    Chiroyli davlat raqami va 1 yillik transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urtasiga ega HAVAL


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi

     

    Tavsiya etamiz

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23

    SSSRning qo‘shni davlatga bosqini tarixi: Afg‘onistonda yodgorlik o‘rnatilgan yagona sovet askari kim edi?

    5 iyul, 15:22

    “Erishib bo‘lmaydigan ball belgilangani yo‘q” — “El-yurt umidi” jamg‘armasi ijrochi direktori

    4 iyul, 22:11

    “AQSH o‘yindan chiqmoqchi”. Ukraina Qo‘shma Shtatlar yordamisiz qayergacha bora oladi?

    4 iyul, 19:55
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Latviya davlat xizmatchilarining Rossiya va Belarusiyaga borishini taqiqladi

    Dunyo | 10 iyul, 00:05

    Ozarbayjon va Rossiya o‘rtasidagi mojaro: nega bu ikki tomonlama ziddiyat Markaziy Osiyoda aks-sado bermoqda?

    Dunyo | 9 iyul, 23:45

    Joze Mourinyo sobiq shogirdini “Fenerbahche”ga olib kelmoqchi

    Sport | 9 iyul, 23:30

    “Ikki marta ko‘rgan insonimga turmushga chiqqanman”. Shahzoda Muhammedova oilasi, farzandlari va biznesi haqida gapirdi

    Shou-biznes | 9 iyul, 23:25

    Toshkent 20 yildan keyin qay ko‘rinishda bo‘ladi? Prezidentga yangi reja taqdim etildi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 22:50

    The Guardian: Grok sun’iy intellekti natsistga aylandi va o‘zini MexaGitler deb atadi

    Dunyo | 9 iyul, 22:45

    O‘zbekistonga go‘sht importi keskin ko‘paydi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 22:25
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.