• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Ovqat yeyishni umuman xohlamasangiz, nima qilish kerak?

    Ishtahaning yo‘qolishi tashxis emas. Ammo bu sog‘liq bilan bog‘liq jiddiy muammolar yoki shunchaki tushunmovchilik belgisi bo‘lishi mumkin. Quyida tushunib olish mumkin bo‘lgan bir nechta umumiy omillar havola qilinadi.

    1. Yosh

    Ishtaha ko‘pincha yosh bilan bog‘liq. Ehtimol, bu odamning yoshi o‘tgani sayin metabolizm sekinlashishi va organizmga yoshlikdagiga qaraganda kamroq kaloriya kerakligi bilan bog‘liqdir.

    Ammo boshqa sabablar ham istisno qilinmaydi. Olimlar keksa odamlarda ishtaha uchun masʼul bo‘lgan grelin gormoni yetarli darajada ishlab chiqarilmasligi mumkin, deb taxmin qiladi. Yoki sezgi aʼzolarining faoliyati o‘zgarib bormoqda va odamlar yoshlikdagidek ovqatdan zavq olmaydilar.

    Tadqiqotlar hali ham davom etmoqda. Ammo bu aniq tasdiqlangan: yoshimiz qancha katta bo‘lsa, shuncha kam ovqat yeymiz.

    2. Yuqori jismoniy yoki ruhiy stress

    Kun bo‘yi o‘zingizni g‘ildirak ichidagi olmaxon kabi his qilsangiz, biror joyga shoshilsangiz, nimadandir tashvishlansangiz va kechqurun oyoqlaringiz holdan toyib yiqilib qolsa, ishtahaning pasayishiga hayron bo‘lmaslik kerak.

    Haddan ortiq charchaganingizda organizm energiyani nimaga sarflashni tanlashga majbur bo‘ladi: yelib yugurishmi yoki energiya talab qiladigan ovqat hazm qilish. Ishlardan orta olmasangiz, miya oshqozon-ichak trakti faoliyatini pasaytiradi. Siz shunchaki ovqat yeyishni xohlamaysiz.

    3. Ayollarda homiladorlik davri

    Ko‘plab bo‘lg‘usi onalar ko‘ngil aynishi va ishtaha yo‘qolishiga duch kelishadi. Aksar hollarda bu birinchi trimestrda sodir bo‘ladi.

    Homiladorlik davrida ishtaha pasayishining aniq sababi nomaʼlum. Ammo mutaxassislarning taʼkidlashicha, bu narsa organizmning gormonal qayta tuzilishi, taʼm va hidlarga nisbatan sezgirlikning oshishi bilan bog‘liq jarayon. Ehtimol, yaxshi ko‘rgan ovqatdan voz kechish evolyutsion mexanizmdir: shu tarzda onaning organizmi homilani uning rivojlanishiga potensial zararli bo‘lgan moddalardan himoya qilishga harakat qiladi.

    4. Ob-havo

    Yozgi jaziramada kech kuz yoki qishki qahratonga qaraganda ancha kam ovqatlanishni xohlab qolasiz. Gap shundaki, oziq-ovqat tana termoregulyatsiya tizimining bir qismidir. Sovuq qotsak, issiq bo‘lish uchun ko‘proq kaloriyalarni isteʼmol qilishga moyilmiz. Issiqda esa tanani qo‘shimcha isitish kerak emas va shuning uchun ovqat eʼtiborsiz qoldiriladi.

    5. Kayfiyat

    Kimningdir ishtahasi asabiylik tufayli yo‘qoladi, kimdadir, aksincha, stress qo‘shimcha ovqatlanishga undaydi. Olimlar hali ham his-tuyg‘ular va ovqatlanish xatti-harakatlarini bog‘laydigan umumiy algoritmni kashf qilishmadi. Ammo ovqatlanish istagi ko‘p jihatdan kayfiyatga bog‘liqligi aniq. Shu bilan birga, har bir inson uchun bu aloqa individualdir.

    6. Chekish

    Nikotinning qo‘shimcha taʼsiri bor: oziq-ovqatga bo‘lgan ehtiyojni kamaytiradi.

    7. O‘tkir respirator virusli infeksiya va boshqa kasalliklarning avj pallasida

    Leptin — bu sizga to‘yinganlik hissini beradigan gormon. Ammo shu bilan birga, bu modda infeksiyaga qarshi immunitet reaksiyasida faol ishtirok etadi.

    Shamollash, gripp, boshqa yuqumli kasalliklarning kuchayishi bilan leptin darajasi ortadi — bu organizmga patogen hujumni qaytarishga imkon beradi. Ammo gormon ko‘paygandan so‘ng, o‘z-o‘zidan to‘yinganlik hissi paydo bo‘ladi. Shuning uchun kasal odamlar ko‘pincha ovqat yeyishdan bosh tortadilar.

    8. Baʼzi dori-darmonlarni qabul qilish

    Ishtahaning pasayishi antibiotiklarning qo‘shimcha taʼsiridan biri bo‘lishi mumkin. Ammo boshqa dorilar baʼzida ovqatlanish istagini kamaytiradi. Kodein va morfinga asoslangan og‘riq qoldiruvchi vositalar, shuningdek, diuretiklar, shunday reaksiyalarga olib keladi.

    9. Ruhiy buzilishlar

    Ishtahaning yo‘qolishi depressiyadan ham kelib chiqishi ehtimoldan holi emas. Ovqatlanishni istamaslik bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan yana bir keng tarqalgan ruhiy kasallik — bu anoreksiya nervoz xastaligidir. Buni shifokorlar vazn ortishidan qo‘rqib ovqat yemaslikdan kelib chiqadigan holat deb atashadi.

    10. Ovqat hazm qilish tizimi kasalliklari

    Ishtahaning o‘zgarishi ichak yallig‘lanishi va Kron kasalligining ilk alomatlaridan biri bo‘lishi mumkin.

    11. Virusli gepatit va jigarning boshqa shikastlanishlari

    Ovqat hazm qilish tizimidagi eng muhim aʼzolardan biri bu jigar. Bu organ moddalarni saralaydi, ularni toksinlardan tozalaydi va shundan keyingina ularni umumiy qon oqimiga o‘tkazadi. Virusli gepatit va boshqa jigar kasalliklari oqibatida u o‘z vazifalarini bajarishni to‘xtatadi.

    Kasallangan jigarga ortiqcha yuklamaslik va unga tiklanish imkoniyatini berish uchun tanada ishtahaning namoyon bo‘lishi uchun javob beradigan gormonlar, fermentlar va boshqa moddalar ishlab chiqarish kamayadi.

    12. Yurak-qon tomir kasalliklari

    Ishtahaning yo‘qolishi surunkali yurak yetishmovchiligi belgilaridan biridir. Bundan tashqari, ovqat yeyishni istamaslik rivojlanayotgan yurak xuruji va yurak nuqsonlari bilan bog‘liq.

    13. Endokrin kasalliklar

    Qalqonsimon bez zarur bo‘lgandan ko‘ra kamroq gormonlar ishlab chiqarsa (bu holat gipoterioz deb ataladi), ishtaha sezilarli darajada kamayadi. Biroq vazn ortishi mumkin.

    14. Temir tanqisligi

    Vazn yo‘qotish bilan birga ishtaha pasayishi, ayniqsa, bularning barchasi charchoq, energiya yetishmasligi hissi bilan birga bo‘lsa, tanada temir tanqisligining eng xarakterli belgilaridan biridir.

    15. Saraton

    Ishtahaning pasayishi ko‘pincha saraton kasalliklari bilan birga keladi, masalan:

    • oshqozon saratoni;
    • oshqozon osti bezi saratoni;
    • yo‘g‘on ichak saratoni;
    • tuxumdon saratoni.

    Ishtahani tiklash kerakmi?

    Bir tomondan, ishtahani kamaytirish qulay narsadir. Kimdir diyeta qoidalaridan aziyat chekadi va siz diyetaning kaloriya miqdorini o‘z-o‘zidan kamaytirasiz.

    Boshqa tomondan, ishtaha yetishmasligidan xursand bo‘lmaslik kerak. Cheklangan ovqatlanish bilan siz kamroq ozuqa olasiz. Va bu gipovitaminoz, gemoglobin darajasining pasayishi, anemiya va yanada jiddiy muammolarga olib kelishi mumkin.

    Ishtaha pasayishining uzoq muddatli oqibatlarining qanday bo‘lishi bu holatni keltirib chiqargan sabablarga bog‘liq. G‘amgin yoki issiq tufayli ovqat yeyishni xohlamasangiz, bu boshqa narsa. Mabodo ishtahaning yo‘qolishi jigar, yurak va hatto saraton kasalligi bilan bog‘liq bo‘lsa, shoshilinch choralar ko‘rish zarur.

    Ovqat yeyishni xohlamasangiz, nima qilish kerak?

    Birinchidan, o‘zingizga g‘amxo‘rlik qiling, xotirjam bo‘ling. Ishtahangiz tashqi sabablarga ko‘ra kamaygan bo‘lsa, masalan, issiqlik, charchoq, tashvishlar tufayli, bu holda ovqatlanish istagi stress omillari yo‘qolishi bilanoq qaytadi.

    Ammo hayotingizda hamma narsa o‘z o‘rnida bo‘lsa ham, ishtahangiz yo‘qolsa yoki ovqatga befarqlik bir necha hafta davom etsa, terapevtga murojaat qiling.

    Baʼzi hollarda analiz topshirishga to‘g‘ri kelishi mumkin. Ular orasida:

    • umumiy va biokimyoviy qon tahlillari;
    • qalqonsimon bez gormonlarini tekshirish;
    • gepatit uchun testlar;
    • dori tarkibi uchun peshob tahlili;
    • ichki organlarning ultratovush tekshiruvi.

    Bularning barchasi ishtahaning yo‘qolishi sababini topishga yordam beradi. Tahlillarga qarab, shifokor davolanishni buyuradi yoki ixtisoslashgan mutaxassis — endokrinolog, kardiolog, onkolog, gepatolog, psixoterapevtga yuboradi.

    Mavzuga doir:

    • Leptin nima? Bu gormon qanday qilib ko‘p ovqat yeyishga va semirishga majbur qiladi?
    • Nima uchun ertalab ishtaha yo‘qolib, kechki payt ovqatlanishga bo‘lgan istak kuchayadi?
    • Leptin, grelin va insulin: vaznga ta’sir qiluvchi gormonlar
    07.03.2023, 16:47   Izoh (0)   7643
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Sog‘lig‘ingiz yaxshi holatda ekanini anglatadigan 9 ta alomat

    06.03.2023, 09:11

    Eng keng tarqalgan ko‘z kasalligi kataraktaning 7 ta belgisi

    05.03.2023, 17:19

    Koni zarar: Gollivud yulduzlarining muzlatkichidan topib bo‘lmaydigan 7 ta mahsulot 

    05.03.2023, 11:28

    Bosh og‘rig‘i, ko‘rishning yomonlashishi va miyada o‘simta borligini bildiruvchi boshqa alomatlar

    02.03.2023, 19:25

    Go‘sht isteʼmol qilish, kamharakatlik: saratonni qo‘zg‘atadigan yana 3 ta odat 

    02.03.2023, 16:42

    Vitaminlar qabul qilasizmi? Ularni zaharga aylantiradigan 5 ta xato 

    01.03.2023, 20:45
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Mobiuz “MazzaFest”da yangi “Mazza” va “Mazza 2.0” tarif rejalarini taqdim etadi


    OKMK 2,3 milliard dollar kredit mablag‘larini jalb qildi va 125 million dollar moliyaviy xarajatlarni iqtisod qildi


    Parvoz — katta shahar xarakteriga ega qulay biznes-klass turar joy


    Silk Avia Shahrisabzga ko‘proq parvoz qiladi


    InfinBANK Global Money Week 2025 da ishtirok etdi


    Uklonda taksi haydovchilari uchun katta tadbir o‘tkazildi!


    Siberian Wellness — O‘zbekistonda 15 yil


    HONOR kompaniyasi HONOR 400 Lite smartfonini taqdim etdi. Qiziq, u nimasi bilan lol qoldira oladi?


    Kapitalbank 2024-yilgi Brand Awards International mukofotiga sazovor bo‘ldi


    Ziffler‘dan katta taqdimot: yangi qiyofa, zamonaviy dizayn va aqlli maishiy texnikalar


    Coca-Cola 139 yillik ilhom, ajoyib kashfiyotlar, mashhur kampaniyalar va butun dunyo sevib qolgan ta’mni taqdim etmoqda 


    Moliyaviy savodxonlik maktab ostonasidan boshlanadi


    CHERY bilan o‘z orzungizni amalga oshiring: barcha modellar uchun boshlang‘ich to‘lov pasaytirildi! 


    UZCARD SHERDOR premium kartasi endi MKBANKda mavjud


    Moliyaviy firibgarlik: murakkab sxemalar bo‘yicha sodda tushunchalar 

     

    Tavsiya etamiz

    “Ular o‘z vatani mustaqil bo‘lishi uchun kurashgan edi” — Turkiston legionining ayanchli tarixi

    8 may, 15:09

    Rashidov, gazli ichimliklar zavodi, Qizil maydon. 9-may — Toshkent tarixidan fotolavhalar

    7 may, 14:40

    Fazoviy poyganing boshlanishi — Gagarinning parvozi yolg‘on bo‘lganmi?

    6 may, 18:00
    Audio Icon

    “Qurolli qushchalar”. O‘zbekistonda ishlab chiqarilayotgan dronlar haqida

    5 may, 21:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Anchelotti “Real” boshqaruvini qachon tark etishi ma’lum bo‘ldi

    Sport | 9 may, 23:38

    Superliga. “Dinamo” “Surxon”ni mag‘lub etib, turnir jadvalida kuchli uchlikka kirib oldi

    Sport | 9 may, 22:35

    AQSH byudjeti taqchilligi yil boshidan beri 196 mlrd dollarga ko‘paydi

    Dunyo | 9 may, 22:05

    Fransiyada ikki general hokimiyatni tanqid qilgani uchun ishdan olindi

    Dunyo | 9 may, 21:35

    “Liverpul” “Real”ning qaroridan norozi bo‘ldi

    Sport | 9 may, 21:12

    NATO Kiyevga tinchlik shartnomasining bir qismi sifatida a’zolikni va’da qilmaganini bildirdi

    Dunyo | 9 may, 20:35

    Superliga. Vodiy derbisida “Neftchi” ustun keldi

    Sport | 9 may, 20:21
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.