• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12413.79
    • RUB154.86
    • EUR14468.27
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Pul

    SIM-kartalar qanday ishlaydi va dasturlashtiriladi?

    IT Park SIM-kartalar qanday ishlashi, dasturlashtirilishi va ularni ro‘yxatdan o‘tkazish haqida ma’lumot berdi.

    Foto: “Kommersant”

    SIM-karta — bu kompyuter 

    Tashqaridan SIM-karta oddiy ko‘rinadi: telefonga o‘rnatilgan zarhal kontaktli plastmassa bo‘lagi. 

    Ammo ushbu kontaktlar ostida muhandislar haqiqiy kompyuterni joylashtirganlar: 

    • protsessor taxminan 10 megagers — quvvat jihatidan bu Intel 80286 protsessori bilan bir xil degani; 
    • 256 kilobayt xotira; 
    • bir necha kilobayt operativ xotira; 
    • sozlamalarni saqlash uchun doimiy xotiraga ega blok; 
    • kriptografik modullar.

    SIM-karta uchun dastur qaysi tilda yoziladi? 

    Uskunaning imkoniyatlari juda cheklanganligi sababli, SIM-kartalar uchun dasturlar barcha resurslardan maksimal darajada foydalanadigan tilda yozilgan — bu C. 

    Texnik jihatdan C++ da yozish mumkin, ammo OOP’ni qo‘llab-quvvatlash xotiraning bir qismini iste’mol qiladi va bu favqulodda og‘ir. Ushbu yondashuv sizga kartaning butun operatsion tizimini 15-20 kilobaytga sig‘dirish imkonini beradi.

    Qanday qilib kartalar onlayn tarzda ro‘yxatdan o‘tkaziladi? 

    Tarmoqda ro‘yxatdan o‘tish uchun ikkita komponent javobgar: noyob karta identifikatori (IMSI) va shifrlash kaliti (Ki). 

    IMSI kartani tarmoqda ro‘yxatdan o‘tkazish uchun javobgar — u orqali aloqa operatori qanday SIM-karta ekanligini tushunadi. Keyin operator ma’lumotlar bazasiga qaraydi va unga qaysi raqam biriktirilganligini aniqlaydi. 

    Ki kaliti — xavfsizlik nuqtai nazaridan kartaning eng muhim qismi hisoblanadi. Aynan shu kalit yordamida kartadan va orqaga uzatiladigan barcha ma’lumotlar shifrlanadi, shuning uchun kalit o‘qilmaydigan xotira maydonida saqlanadi. 

    Agar siz SIM-karta kontaktlarini boshqa protsessorga ulab, barcha ma’lumotlarni to‘g‘ridan to‘g‘ri olishga harakat qilsangiz ham, u ishlamaydi.

    Sim-kartada nimani saqlash mumkin? 

    SIM-karta o‘z fayl tizimiga ega, ammo u soddalashtirilgan versiyada bo‘ladi. Kartada saqlanadigan barcha fayllar, bular: 

    • sozlamalar;
    • manzillar kitobi;
    • sms xabarlar;
    • operator ma’lumotlari.

    Elektron SIM kartalar 

    Elektron SIM-kartalar — e-sim zamonaviy telefonlarda paydo bo‘ldi. Plastik karta o‘rniga proshivka fayli ishlatiladi — u telefondagi maxsus chipga yuklanadi. Shundan so‘ng, oddiy SIM-karta kabi ishlaydi. Bunday proshivka Internet orqali aloqa operatoridan keladi — uni o‘zingiz proshivka qila olmaysiz.

    08.02.2023, 15:58   Izoh (0)   8446
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Google qotili” — butun dunyo gapirayotgan ChatGPT o‘zi nima?

    08.02.2023, 14:46

    Apple iPhone o‘rnini bosuvchi ko‘zoynaklarni yaratishni kechiktirdi. Kompaniya tezroq virtual reallik shlemlarini ishlab chiqarib Meta bilan raqobatlashmoqchi

    19.01.2023, 15:24

    Bishkek dunyoning eng ifloslangan shaharlari ro‘yxatida birinchi o‘ringa chiqib oldi

    16.01.2023, 16:11

    Rossiyalik oligarxlar uchun “dividend aristokratlari” davri tugadi — Bloomberg

    16.01.2023, 12:33

    10 000 so‘mga AI-95: Toshkentda kunlik benzin narxlari e’lon qilindi

    13.01.2023, 16:37

    Nima uchun bank kartasi raqami 16 xonalik sondan iborat bo‘ladi?

    07.01.2023, 08:47
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Imzo Glass mahsulotlari Buyuk Britaniyaga eksportga yuborildi


    Kapitalbank va Korporativ sport assotsiatsiyasi hamkorlik memorandumini imzoladi


    BI Group O‘zbekistonda turar joy binosining zilzilabardoshligini ochiq sinovdan muvaffaqiyatli o‘tkazdi


    “Trastbank” kichik biznesni rivojlantirish uchun 1 mlrd so‘mgacha kredit taklif etadi


    UZTELECOM simli internetni modernizatsiya qilmoqda: abonentlar GPON va FTTx orqali 100 Mbit/s dan yuqori tezlikka ega bo‘ladilar


    Smart Business O‘zbekistonda UZCARD va Humo kartalarini qabul qilish uchun yagona yechimni taqdim etadi 


    Uzbekistan Airways bilan Istanbulga foydali parvoz qiling!


    HAVAL O‘zbekistonda yangi modellarni namoyish etdi: HAVAL H6 Facelift va HAVAL H9 taqdimot kechasi


    Kelajak – bugungi qilgan harakatingiz samarasidir. O‘zingizga ishonch esa har qanday yutug‘ingizning boshlanishi 


    Mobiuz Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlarida 5G ning yangi imkoniyatlarini ochmoqda


    “Biznesni rivojlantirish banki” 1 trln 273 mlrd so‘mlik ipoteka krediti ajratdi


    HONOR talabalarni qo‘llab-quvvatlovchi aksiyani e’lon qildi 


    Accor Toshkentda Swissôtel Tashkent ochilishini nishonlamoqda, shveysariya uslubidagi hashshamatni O‘zbekiston poytaxtiga olib kelmoqda


    Pepsi Taste Challenge 2025: Pepsi yana oldinda — O‘zbekistonda 59,28% ovozga sazovor bo‘ldi 


    Universalbank o‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar uchun yangi “Mikrokredit 300 ”ni ishga tushirdi 

     

    Tavsiya etamiz

    “Rusning sharmandali blitskrigi”. Urush taqdirini belgilab bergan Kiyev jangi qanday yakunlangan edi?

    22 avgust, 20:08

    Islom Karimovning sobiq matbuot kotibi “Otamdan qolgan dalalar” filmi taqiqlanish sababini oshkor qildi

    21 avgust, 11:58

    Turkiyada oyoq suyaklarini sindirib, bo‘yni o‘stirish operatsiyasi ommalashmoqda (foto)

    21 avgust, 11:52

    Hisob palatasi nega hisobdor emas?

    20 avgust, 19:50
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Yuziga ajin tushishidan qo‘rqib, 40 yil tabassum qilmay yashagan ayol hozir qanday ko‘rinishda?

    Layfstayl | 23 avgust, 12:45

    O‘zbekiston MOQ rahbarlari “Manchester Siti” klubi mehmoni bo‘lishdi

    Sport | 23 avgust, 12:30

    Uzbekistan Airports’ning 6,8 mlrd so‘mlik davlat xaridi qonunchilikka zid o‘tkazilgani aniqlandi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 12:25

    Tailandda qirolni haqorat qilgan sobiq bosh vazir va milliarder oqlandi

    Dunyo | 23 avgust, 12:05

    Dunyodagi eng keksa odam 116 yoshini nishonladi

    Layfstayl | 23 avgust, 11:45

    Avstriyada 289 kilolik mahbus soliq to‘lovchilarning noroziligiga sabab bo‘ldi

    Dunyo | 23 avgust, 11:30

    O‘zbekistonda ikki mingta holatda energiyadan behuda foydalanish holatlari aniqlandi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 11:10
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.