• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12694.97
    • RUB161.6
    • EUR14878.5
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +24°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Pul

    SIM-kartalar qanday ishlaydi va dasturlashtiriladi?

    IT Park SIM-kartalar qanday ishlashi, dasturlashtirilishi va ularni ro‘yxatdan o‘tkazish haqida ma’lumot berdi.

    Foto: “Kommersant”

    SIM-karta — bu kompyuter 

    Tashqaridan SIM-karta oddiy ko‘rinadi: telefonga o‘rnatilgan zarhal kontaktli plastmassa bo‘lagi. 

    Ammo ushbu kontaktlar ostida muhandislar haqiqiy kompyuterni joylashtirganlar: 

    • protsessor taxminan 10 megagers — quvvat jihatidan bu Intel 80286 protsessori bilan bir xil degani; 
    • 256 kilobayt xotira; 
    • bir necha kilobayt operativ xotira; 
    • sozlamalarni saqlash uchun doimiy xotiraga ega blok; 
    • kriptografik modullar.

    SIM-karta uchun dastur qaysi tilda yoziladi? 

    Uskunaning imkoniyatlari juda cheklanganligi sababli, SIM-kartalar uchun dasturlar barcha resurslardan maksimal darajada foydalanadigan tilda yozilgan — bu C. 

    Texnik jihatdan C++ da yozish mumkin, ammo OOP’ni qo‘llab-quvvatlash xotiraning bir qismini iste’mol qiladi va bu favqulodda og‘ir. Ushbu yondashuv sizga kartaning butun operatsion tizimini 15-20 kilobaytga sig‘dirish imkonini beradi.

    Qanday qilib kartalar onlayn tarzda ro‘yxatdan o‘tkaziladi? 

    Tarmoqda ro‘yxatdan o‘tish uchun ikkita komponent javobgar: noyob karta identifikatori (IMSI) va shifrlash kaliti (Ki). 

    IMSI kartani tarmoqda ro‘yxatdan o‘tkazish uchun javobgar — u orqali aloqa operatori qanday SIM-karta ekanligini tushunadi. Keyin operator ma’lumotlar bazasiga qaraydi va unga qaysi raqam biriktirilganligini aniqlaydi. 

    Ki kaliti — xavfsizlik nuqtai nazaridan kartaning eng muhim qismi hisoblanadi. Aynan shu kalit yordamida kartadan va orqaga uzatiladigan barcha ma’lumotlar shifrlanadi, shuning uchun kalit o‘qilmaydigan xotira maydonida saqlanadi. 

    Agar siz SIM-karta kontaktlarini boshqa protsessorga ulab, barcha ma’lumotlarni to‘g‘ridan to‘g‘ri olishga harakat qilsangiz ham, u ishlamaydi.

    Sim-kartada nimani saqlash mumkin? 

    SIM-karta o‘z fayl tizimiga ega, ammo u soddalashtirilgan versiyada bo‘ladi. Kartada saqlanadigan barcha fayllar, bular: 

    • sozlamalar;
    • manzillar kitobi;
    • sms xabarlar;
    • operator ma’lumotlari.

    Elektron SIM kartalar 

    Elektron SIM-kartalar — e-sim zamonaviy telefonlarda paydo bo‘ldi. Plastik karta o‘rniga proshivka fayli ishlatiladi — u telefondagi maxsus chipga yuklanadi. Shundan so‘ng, oddiy SIM-karta kabi ishlaydi. Bunday proshivka Internet orqali aloqa operatoridan keladi — uni o‘zingiz proshivka qila olmaysiz.

    08.02.2023, 15:58   Izoh (0)   8200
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Google qotili” — butun dunyo gapirayotgan ChatGPT o‘zi nima?

    08.02.2023, 14:46

    Apple iPhone o‘rnini bosuvchi ko‘zoynaklarni yaratishni kechiktirdi. Kompaniya tezroq virtual reallik shlemlarini ishlab chiqarib Meta bilan raqobatlashmoqchi

    19.01.2023, 15:24

    Bishkek dunyoning eng ifloslangan shaharlari ro‘yxatida birinchi o‘ringa chiqib oldi

    16.01.2023, 16:11

    Rossiyalik oligarxlar uchun “dividend aristokratlari” davri tugadi — Bloomberg

    16.01.2023, 12:33

    10 000 so‘mga AI-95: Toshkentda kunlik benzin narxlari e’lon qilindi

    13.01.2023, 16:37

    Nima uchun bank kartasi raqami 16 xonalik sondan iborat bo‘ladi?

    07.01.2023, 08:47
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    Kapitalbank investitsiyalari – O‘zbekiston yoshlari kelajagiga sarmoya


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi


    Faqat tekshirilgan foydalanuvchilar: nima uchun to‘lov ilovalari  shaxsni tasdiqlashni so‘raydi


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    “Daryo” videoreportaji: Ozodbek Nazarbekov Namanganda katta sahnaga qaytdi

    O‘zbekiston | 1 iyul, 00:10

    Tailandda budda rohibi o‘z hamkasbini otib o‘ldirdi

    Dunyo | 30 iyun, 23:55

    Shahrisabzda ikkita do‘kon yonib ketdi (video)

    O‘zbekiston | 30 iyun, 23:40

    Britaniyada ChatGPT tufayli ish o‘rinlari bilan bog‘liq muammolar paydo bo‘ldi

    Dunyo | 30 iyun, 23:25

    Yaponiyada qora ayiq tufayli aeroport faoliyati to‘xtab qoldi (video)

    Dunyo | 30 iyun, 23:10

    “Daryo” dayjesti: 30-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 30 iyun, 23:00

    “Operachi bo‘lish oson emas” — Aqlbek Piyazov italyan tilini o‘rgangani, musofirchilikdagi hayoti va eng ko‘p olgan gonorari haqida gapirdi (foto, video)

    Shou-biznes | 30 iyun, 22:45
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.