• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +24°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Pul

    SIM-kartalar qanday ishlaydi va dasturlashtiriladi?

    IT Park SIM-kartalar qanday ishlashi, dasturlashtirilishi va ularni ro‘yxatdan o‘tkazish haqida ma’lumot berdi.

    Foto: “Kommersant”

    SIM-karta — bu kompyuter 

    Tashqaridan SIM-karta oddiy ko‘rinadi: telefonga o‘rnatilgan zarhal kontaktli plastmassa bo‘lagi. 

    Ammo ushbu kontaktlar ostida muhandislar haqiqiy kompyuterni joylashtirganlar: 

    • protsessor taxminan 10 megagers — quvvat jihatidan bu Intel 80286 protsessori bilan bir xil degani; 
    • 256 kilobayt xotira; 
    • bir necha kilobayt operativ xotira; 
    • sozlamalarni saqlash uchun doimiy xotiraga ega blok; 
    • kriptografik modullar.

    SIM-karta uchun dastur qaysi tilda yoziladi? 

    Uskunaning imkoniyatlari juda cheklanganligi sababli, SIM-kartalar uchun dasturlar barcha resurslardan maksimal darajada foydalanadigan tilda yozilgan — bu C. 

    Texnik jihatdan C++ da yozish mumkin, ammo OOP’ni qo‘llab-quvvatlash xotiraning bir qismini iste’mol qiladi va bu favqulodda og‘ir. Ushbu yondashuv sizga kartaning butun operatsion tizimini 15-20 kilobaytga sig‘dirish imkonini beradi.

    Qanday qilib kartalar onlayn tarzda ro‘yxatdan o‘tkaziladi? 

    Tarmoqda ro‘yxatdan o‘tish uchun ikkita komponent javobgar: noyob karta identifikatori (IMSI) va shifrlash kaliti (Ki). 

    IMSI kartani tarmoqda ro‘yxatdan o‘tkazish uchun javobgar — u orqali aloqa operatori qanday SIM-karta ekanligini tushunadi. Keyin operator ma’lumotlar bazasiga qaraydi va unga qaysi raqam biriktirilganligini aniqlaydi. 

    Ki kaliti — xavfsizlik nuqtai nazaridan kartaning eng muhim qismi hisoblanadi. Aynan shu kalit yordamida kartadan va orqaga uzatiladigan barcha ma’lumotlar shifrlanadi, shuning uchun kalit o‘qilmaydigan xotira maydonida saqlanadi. 

    Agar siz SIM-karta kontaktlarini boshqa protsessorga ulab, barcha ma’lumotlarni to‘g‘ridan to‘g‘ri olishga harakat qilsangiz ham, u ishlamaydi.

    Sim-kartada nimani saqlash mumkin? 

    SIM-karta o‘z fayl tizimiga ega, ammo u soddalashtirilgan versiyada bo‘ladi. Kartada saqlanadigan barcha fayllar, bular: 

    • sozlamalar;
    • manzillar kitobi;
    • sms xabarlar;
    • operator ma’lumotlari.

    Elektron SIM kartalar 

    Elektron SIM-kartalar — e-sim zamonaviy telefonlarda paydo bo‘ldi. Plastik karta o‘rniga proshivka fayli ishlatiladi — u telefondagi maxsus chipga yuklanadi. Shundan so‘ng, oddiy SIM-karta kabi ishlaydi. Bunday proshivka Internet orqali aloqa operatoridan keladi — uni o‘zingiz proshivka qila olmaysiz.

    08.02.2023, 15:58   Izoh (0)   8354
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Google qotili” — butun dunyo gapirayotgan ChatGPT o‘zi nima?

    08.02.2023, 14:46

    Apple iPhone o‘rnini bosuvchi ko‘zoynaklarni yaratishni kechiktirdi. Kompaniya tezroq virtual reallik shlemlarini ishlab chiqarib Meta bilan raqobatlashmoqchi

    19.01.2023, 15:24

    Bishkek dunyoning eng ifloslangan shaharlari ro‘yxatida birinchi o‘ringa chiqib oldi

    16.01.2023, 16:11

    Rossiyalik oligarxlar uchun “dividend aristokratlari” davri tugadi — Bloomberg

    16.01.2023, 12:33

    10 000 so‘mga AI-95: Toshkentda kunlik benzin narxlari e’lon qilindi

    13.01.2023, 16:37

    Nima uchun bank kartasi raqami 16 xonalik sondan iborat bo‘ladi?

    07.01.2023, 08:47
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 

     

    Tavsiya etamiz

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    2 avgust, 18:35

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Quyosh faolligi oshdi: 24 soat ichida 15 ta chaqnash kuzatildi

    Dunyo | 2 avgust, 23:50

    “Har qanday xatoga qarshi raketalar bilan javob qaytaramiz” — Hindiston Pokistonga ogohlantirish berdi

    Dunyo | 2 avgust, 23:25

    Superliga. “Dinamo” “Navbahor”ga qarshi bahsda g‘alabani qo‘ldan chiqardi

    Sport | 2 avgust, 23:20

    Davlat byudjetidan nafaqalarga xarajat qisqarib, subsidiyalar ko‘paytiriladi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 23:16

    BAA banklari Rossiya kompaniyalarining hisoblarini ommaviy ravishda bloklashga kirishdi

    Dunyo | 2 avgust, 22:55

    Qurollar faqat mustaqil Falastin davlati barpo etilgandagina topshiriladi — HAMAS

    Dunyo | 2 avgust, 22:30

    Superliga. “Bunyodkor” “Neftchi”dan, “Nasaf” “So‘g‘diyona”dan ustun keldi

    Sport | 2 avgust, 22:21

    O‘z joniga qasd qilish, o‘zidan qoniqmaslik va kuchli stress. Ijtimoiy tarmoqlarga bo‘lgan qaramlik nimasi bilan xavfli (foto, video)

    O‘zbekiston | 2 avgust, 22:00
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.