Qorindagi yog‘ juda xavfli bo‘lishi mumkin. Olimlar ushbu mavzu bo‘yicha eng katta tadqiqot davomida shunday xulosaga keldi. Ma’lum bo‘lishicha, qorningiz qanchalik katta bo‘lsa, erta o‘lim xavfi shunchalik yuqori bo‘ladi. Bundan tashqari, har qanday sababga ko‘ra bu sizning tanangizning umumiy og‘irligiga bog‘liq bo‘lmaydi. Meta-tahlillarga ko‘ra, son qismining katta bo‘lishi erta o‘lim xavfi kamroq ekanini ko‘rsatadi.
Beldagi har 10 sm qo‘shimcha o‘lim xavfini 11 foizga oshiradi
Tahlil qilish uchun Eron va Kanada olimlari butun dunyodan 2,5 milliondan ortiq odam ishtirok etgan 72 ta tadqiqotni o‘rgandi. Ular 3 yoshdan 24 yoshgacha kuzatilgan. Barcha tadqiqotlarda asosiy ko‘rsatkichlar bel atrofi, bel va son nisbati va tana shakli bo‘lgan. Shuningdek, son qismi atrofi kabi boshqa ma’lumotlarni ham o‘z ichiga oladi.
Tadqiqotchilar bel atrofining har bir 10 santimetrga kattalashishi har qanday sabab bilan o‘lim xavfini 11 foizga oshiradi, degan xulosaga keldi. Biroq yuqori son hajmi himoya ta’siriga ega. Masalan, bu qismdagi har bir qo‘shimcha 10 santimetr, aksincha, o‘lim xavfini 10 foizga kamaytiradi.
Toronto universitetining Diyetologiya bo‘limi ilmiy xodimi va tadqiqot mualliflaridan biri Tosif Ahmad Xon son qismidagi yog‘ foydali ekanini aytgan.
Qorindagi yog‘ning organlarga ta’siri xavfli bo‘lishi mumkin
Hozirgi tadqiqotlar erta o‘lim va qorindagi yog‘ o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushuntirishi mumkin bo‘lgan asosiy sabablarni aniqlay olmaydi. Biroq avvalgi tadqiqotlarda erkaklarda belning 100 santimetrdan, ayollarda 88 santimetrdan kattaroq bo‘lishi II turdagi qandli diabet rivojlanishi, shuningdek, yurak xuruji xavfi bilan bog‘liqligi aniqlangan.
Visseral yog‘ deb nomlanuvchi qorindagi yog‘ ichki organlarning to‘g‘ri ishlashiga xalaqit berishi mumkin. Sondagi yog‘ esa yurak salomatligi va normal metabolizmning ko‘rsatkichi hisoblanadi.
Tana og‘irligi indeksi salomatlik ko‘rsatkichi emas
Mutaxassislarning fikricha, tana massasi indeksi, ya’ni bo‘yning vaznga nisbati sog‘liqning noto‘g‘ri ko‘rsatkichi hisoblanadi. Chunki ular mushak massasi va yog‘ massasi o‘rtasidagi farqni ko‘rsatmaydi, shuningdek, yog‘ning tanada qayerda saqlanishini aniq belgilamaydi.
Masalan, bo‘yi 155 santimetr va vazni 73 kilogramm bo‘lgan ayol vazn orttirgan hisoblanadi. Bu uning qandli diabetning rivojlanishiga hissa qo‘shadigan qornidagi yog‘i bor-yo‘qligini yoki u juda sog‘lom va shunchaki son qismining katta hajmi bor-yo‘qligini hisobga olmaydi.
Bu Kanadaning klinik ko‘rsatmalarini o‘zgartirishning asosiy sababi edi. Natijada semizlik hozirda bo‘y va vazn nisbati bilan belgilanmaydi. Semirib ketish surunkali kasallik bo‘lib, unda tanadagi ortiqcha yog‘lar salomatlikka zarar yetkazadi.
Nega insonlarning o‘lchamiga qarab ajratish kerak?
“Ozg‘in va ortiqcha vaznli insonlar bir xil xulq-atvorda qiyinchiliklarga duch keladi va ko‘pincha psixologik yordamga, shuningdek, ovqatlanish terapiyasiga muhtoj”, — deydi diyetolog Rebekka Skritchfild. Qorindagi yog‘ miqdori genetika, gormonlar, ovqatlanish va yosh kabi ko‘plab omillarga bog‘liq. Masalan, erkaklarda qorin bo‘shlig‘idagi yog‘ ko‘p hollarda tez-tez to‘planadi.
“Vazn yo‘qotish paytida yog‘ organizmning ma’lum bir qismini tark etishiga ishonch hosil qilish mumkin emas. Parhez va jismoniy mashqlar bilan belingizni kichraytirishingiz va shu orqali qorindagi yog‘lardan xalos bo‘lishingiz mumkin”, — deydi mutaxassis Xon.
Mavzuga doir:
Izoh (0)