So‘nggi yangiliklar Asosiy yangiliklar Eng ko‘p o‘qilgan
O'zb
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng

Daryo.uz Daryo.uz

  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
So‘nggi yangiliklar
    • USD 12206.13
    • RUB 127.07
    • EUR 12981.22
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    Daryo logo white Daryo logo dark

    • Mahalliy
      • Mehridaryo
      • Boshqalar
    • Markaziy Osiyo
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
      • Afg'oniston
    • Dunyo
    • Pul
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
      • Biznes
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
    • Kolumnistlar
    • Multimedia

    Daryo.uz Daryo.uz

    Dunyo

    O‘zbekistonda abort: qonuniy va xavfsiz bo‘lishiga qaramay, bu tanlov kamaymoqda

    30.11.2022, 20:09 13306

    O‘zbekistonda ayollar har doim xavfsiz abort imkoniyatiga ega bo‘lgan, deyiladi The Diplomat nashrida chop etilgan maqolada. Amaldagi qonunchilik dastlabki 12 hafta ichida va onaning sog‘lig‘i yoki hayotiga tahdid soladigan har qanday bosqichda homiladorlikni to‘xtatishga imkon beradi.

    Foto: Getty Images

    Foto: Getty Images

    Qonunda hayot va sog‘liq uchun xavfli bo‘lgan turli xil tibbiy ko‘rsatkichlarning 86 turi, jumladan, diabetning og‘ir turlari, irsiy va degenerativ ruhiy kasalliklar, epilepsiya va boshqalar ro‘yxati keltirilgan. Onaning yoshi ham xavf omili sifatida qaraladi va 14 yoshgacha bo‘lgan qizlarga abortga ruxsat beriladi.

    Shu bilan birga, abort qilish va tug‘dirish xususiy tibbiy tashkilotlar tomonidan o‘tkazilmaydigan tibbiy amaliyotning to‘qqiz turidan (organ ko‘chirish, qon topshirish, sud-tibbiy ekspertiza va boshqalar) biri bo‘lib kelmoqda. Bunday xizmatlar hukumat tomonidan bolalar savdosi, tug‘ilish va o‘limni noqonuniy hujjatlashtirishning oldini olish maqsadida cheklangan. Mahalliy xususiy klinikalar noqonuniy ravishda abort qilish yoki yetkazib berish xizmatlarini amalga oshirish orqali litsenziyalaridan ayrilishi mumkin. Masalan, so‘nggi yillarda Samarqand shahridagi abort va chaqaloq savdosi bilan shug‘ullanuvchi mahalliy xususiy tibbiyot klinikasining litsenziyasi 4 marta olib qo‘yilgan. Hukumat 2019-yilda xususiy tibbiyot muassasalariga tug‘ruq bilan shug‘ullanishga ruxsat berishni ma’qullagan bo‘lsa-da, prezident qarori xususiy klinikalarga abort qilishga ruxsat bermaydi.

    O‘zbekiston Jinoyat kodeksida ayollarni bolani abort qilishga majburlagan yoki qonunga xilof ravishda abort qilgan shaxslarga nisbatan ma’muriy yoki jinoiy javobgarlik nazarda tutilgan, lekin ayolning o‘zi hech qanday holatda homiladorlikni to‘xtatish uchun javobgar bo‘lmaydi.

    Hukumatning abort masalasida ayollarni qo‘llab-quvvatlashiga asosiy sabab aholi sonining haddan tashqari ko‘payishidan xavotirlar bo‘lishi mumkin. O‘zbekiston — Markaziy Osiyodagi aholisi eng ko‘p davlat. 2000-yilda atigi 24 million bo‘lgan mamlakat aholisi 2021-yilda 35 milliondan oshdi. Toshkent uzoq vaqtdan beri hatto eng chekka qishloqlarda ham mahalliy sog‘liqni saqlash muassasalari orqali oilani rejalashtirish va istalmagan chaqaloqlarning oldini olishni targ‘ib qilib keladi. Kontratseptiv vositalarga hech qanday cheklov qo‘yilmagan.

    Shunga qaramay, abortlar soni kamayib bormoqda – bu ko‘rsatkich 2007-yildagi 42 682 tadan 2021-yilda 35 449 taga tushdi. 2007-yilda har 100 ta tug‘ilishga 7,4 ta abort to‘g‘ri kelgan bo‘lsa, 2021-yilda bu ko‘rsatkich 4,1 taga qisqardi. Buning sabablaridan biri mamlakatdagi yashash sifatining yaxshilanishidir. 2000-yillarning boshlarida, ayniqsa global moliyaviy inqiroz sharoitida ko‘plab ayollar bir necha bolani tarbiyalashdagi moliyaviy qiyinchiliklar tufayli abortni tanlardi.

    Ma’lumotlarga ko‘ra, iqtisodiy sabablardan tashqari, ayollar 2000-yillarda kontratseptiv vositalar qimmat bo‘lgani sababli abortni tanlagan. Masalan, 2000-yillarning o‘rtalarida ayollar salomatligiga zarar qilmaydigan sifatli kontratseptiv vosita oyiga 7-8 ming so‘mga tushgan; 2006-yilda mamlakatda eng kam oylik ish haqi 10 800 so‘m qilib belgilangandi. Abortlar davlat shifoxonalarida (va juda arzon yoki bepul) ta’minlangani sababli ko‘plab mahalliy ayollar uchun bu ikkilanishsiz tanlov edi.

    O‘zbekiston ayollar uchun istalmagan homiladorlikni to‘xtatish uchun eng xavfsiz davlatlardan biri bo‘lib qolmoqda. Ayollar abortni tanlagani uchun nafaqat jazolanmaydi, balki jamiyat ham ularni o‘z tanlovi uchun qoralamaydi yoki ularga qarshi turmaydi. Shunga qaramay, ayollar ko‘pincha o‘z tajribalarini faqat o‘zlarining ichki davralarida baham ko‘radi va abort masalasi jamoatchilik orasida keng muhokama qilinmaydi.

    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Afg‘onistonlik ayol o‘simlikdan insultga qarshi dori tayyorladi

    Bugun, 20:25

    Ukraina energetika obyektlariga qilingan hujumlarga “jiddiy javob qaytarishga” va’da berdi

    Bugun, 20:10

    Qozog‘istonda 21 yoshga to‘lmaganlarga energetik ichimlik sotish taqiqlanishi mumkin

    Bugun, 19:57

    O‘zbekistonda endilikda ayrim xodimlarning ish haqi mahalla raisi tomonidan tasdiqlanadi

    Bugun, 19:37

    Jizzaxda yuk mashinasi YPX maskaniga tiqilib qolgani aytilgan video tarqaldi (video)

    Bugun, 19:28

    “Biz tayyormiz” — Medvedev Rossiya NATO bilan jang qilishi haqida gapirdi

    Bugun, 19:15

    “Bu — mahallaga ham vakolat, ham mas’uliyat degani”. Prezident mahallaga yangi vakolat topshirilishini ta’kidladi

    Bugun, 19:05

    “Mahalladagi vakillarning yarim vaqti faqat qog‘oz to‘ldirish va majlislarga ketyapti” — prezident

    Bugun, 18:56

    Rossiya Yevropada yangi ittifoqdoshiga ega bo‘lishi mumkin — Bloomberg

    Bugun, 18:45

    Jizzaxda gibrid va elektr avtomobillar ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi

    Bugun, 18:31

    Tavsiya etamiz

    Gunohlarni yuvish marosimi, suvga oqizilgan farovonlik xudosi, qidiruvdagi diktator — 25-sentabr suratlari

    22:00 / 25.09.2023

    O‘zbekistondagi bog‘cha va maktab bolalariga berilgan yod ishlab chiqaruvchisi xalqaro qidiruvda ekani aytilmoqda

    18:00 / 25.09.2023

    Rekord o‘rnatgan ayollar, oq tovuqlar so‘yiladigan marosim, 213 yilligini nishonlayotgan davlat — hafta suratlari

    22:00 / 24.09.2023

    “Birinchi raqamli davlat dushmani”: Atlantika uzra yolg‘iz parvoz, o‘lgan o‘g‘il uchun to‘lov va natsistlar qaramog‘iga tushgan afsonaviy uchuvchi — Charlz Lindber...

    22:00 / 23.09.2023

    MOLIYA

    Iqtisodiyot

    O‘zbekistonda elektron tijorat qanday rivojlanmoqda?

    17:00 / 26.09.2023

    “Bugungi geosiyosiy vaziyatda bitta davlatga tayanib bo‘lmaydi” — bosh vazir o‘rinbosari Jamshid Xo‘jayev

    15:00 / 26.09.2023

    O‘zbekiston oktyabr oyidan Rossiyadan gaz import qilishga tayyor — Energetika vazirligi

    16:00 / 25.09.2023

    “Oltin vasvasasi”: Nima uchun Markaziy Osiyo davlatlari oltinga pul tikmoqda?

    17:00 / 22.09.2023

    Ko‘p o‘qilganlar

    O‘zbekistondagi bog‘cha va maktab bolalariga berilgan yod ishlab chiqaruvchisi xalqaro qidiruvda ekani aytilmoqda

    18:00 / 25.09.2023

    Rossiya do‘st va neytral davlatlar ro‘yxatini e’lon qildi. Unda O‘zbekiston ham bor

    16:00 / 25.09.2023

    “Men boylik uchun turk yigitiga turmushga chiqmaganman” — “Opa-singillar” serialidagi Shahnoza bugungi hayoti va ijodni nega tark etgani haqida (video)

    21:00 / 25.09.2023

    Maktab sinfxonasida doskani urib tushirgan o‘quvchi voqeasiga aniqlik kiritildi

    15:00 / 25.09.2023

    Putin Ukraina qarshi hujumini to‘xtatish uchun Shoyguga muhlat berdi — ISW

    20:00 / 25.09.2023
    About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2023

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    Nimani qidiramiz?