2022-yil mart oyida O‘zbekistonga sovuq va nam havo oqimining kirib kelishi oqibatida haroratning keskin pasayishi hamda yog‘ingarchilik ko‘p kuzatildi. Qishloq xo‘jaligi vazirligi mutaxassislari tomonidan noqulay ob-havo sharoitining ta’siriga oid dastlabki o‘rganish natijalari ma’lum qilindi.
Unga ko‘ra, sovuq havo va yog‘ingarchiliklar ayrim hududlarda mevali bog‘larning kurtak novdalariga qisman salbiy ta’sir ko‘rsatgan. Mamlakatdagi uzumzorlar, ertaki ekilgan kartoshka va sabzavot ekinlariga esa sovuq ta’sir etmagani aniqlangan.
Viloyatlar kesimida olingan ma’lumotlar tahlili quyidagicha:
- Farg‘ona vodiysida o‘rikning ertapishar navlari Andijon viloyatida 19 foiz, Namanganda 10 foiz va Farg‘onada 18 foiz, gilosning ertapishar navlari Namanganda 2,4 foiz, bodomning ertapishar navlari Andijonda 17 foiz, Namanganda 19 foiz va Farg‘onada 23 foiz;
- Janubiy hududlarda, xususan, Qashqadaryo viloyatida gilosning ertapishar navlari 9 foiz, shaftolining ertapishar navlari 9 foiz, olxo‘rining ertapishar navlari 15 foiz, bodomning ertapishar navlari 18 foiz;
- Markaziy hududlarda o‘rikning ertapishar navlari Buxoro viloyatida 6,7 foiz, Jizzaxda 17 foiz, Navoiyda 19 foiz, Samarqandda 10 foiz, Sirdaryoda 17 foiz va Toshkentda 10 foiz, gilosning ertapishar navlari Navoiyda 6,5 foiz va Toshkentda 2,4 foiz, shaftolining ertapishar navlari Navoiyda 8 foiz va Samarqandda 5 foiz, olxo‘rining ertapishar navlari Sirdaryoda 3 foiz hosilli maydonga nisbatan zararlangan.
Eslatib o‘tamiz, bahor oylarida O‘zbekiston hududiga kirib kelgan sovuq havo harorati ta’siridan qishloq xo‘jaligi ekinlari, mevali bog‘lar va uzumzorlarni asrash maqsadida qishloq xo‘jaligi vaziri Jamshid Xojayev boshchiligida tun-u kun ishlaydigan Respublika shtabi hamda hududiy shtablar tashkil qilingan.
Ishchi guruhlar seryog‘in, murakkab ob-havo sharoitida hududlarning tuproq-iqlim sharoitini inobatga olib, bahorgi dala ishlarini va g‘alla maydonlarida agrotexnik tadbirlarni o‘tkazish, qishloq xo‘jaligi ekinlarini nam va sovuq havo harorati ta’siridan asrash bo‘yicha tumanlar hududlarida fermer va dehqon xo‘jaliklari ishtirokida ko‘rgazmali seminarlar tashkil etgan.
Mart oyining 3 dekadasida respublikada mavjud 338 ming gektar (248 ming gektar fermer xo‘jaliklarida, 90 ming gektar aholi tomorqasida) mevali bog‘larning (o‘rik, shaftoli, bodom, olcha) 77 ming gektari (22 foizi) gullagan hamda 182 ming gektar uzumzorlarning (130 ming gektar fermer xo‘jaliklarida, 52 ming gektar aholida) 42 ming gektari (23 foizi) tuproqdan ochilib, kurtaklagan edi. Ushbu bog‘ va uzumzorlarni sovuqdan asrash maqsadida hududlarda havo harorati +2 daraja Selsiydan past bo‘lgan joylarda 17-martdan 23-martga qadar 74,4 ming gektar mevali bog‘ va uzumzorlarga suv qo‘yilgan, 117,4 ming gektarida xashak, poxol, shox-shabbalardan tayyorlangan uyumlar to‘planib tutatilgan. Bundan tashqari, 8 404 gektar bog‘larda gullash fazasini kechiktirish uchun maxsus preparatlar bilan ishlov berilgan.
Ertaki sabzavot va kartoshka maydonlarida iliq haroratni ushlab turish uchun 22-martdan 23-martga o‘tar kechasi 2,1 ming gektar maydonga suv qo‘yilgan, shox-shabba uyumlari to‘planib tutatilgan. Shuningdek, 20,7 ming gektar qishloq xo‘jaligi ekinlari yengil sug‘orildi, 5,4 ming gektar maydonga plyonka yopilgan, 16,1 ming gektar dala chetlarida xashak uyumlari tutatilgan.
“Raqamlardan ko‘rish mumkinki, bu yil namgarchil havodan asosan o‘rik zararlangan. Zararlanish 20 foizgacha. O‘tgan yildagi kabi ko‘p emas. O‘tgan yili o‘rik daraxti hosili anomal sovuqlardan markaziy va janubiy viloyatlarda 80 foizgacha yo‘qotilgan edi. Raqamlar Gidrometeorologiya xizmati markazi tomonidan taqdim etilgan, Qishloq xo‘jaligi vazirligi o‘tgan yili zararlanish miqdorini ochiqlamagan”, — deb yozadi “O‘zgidromet” yetakchi mutaxassisi Erkin Abdulahatov.
Izoh (0)