Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi YuNISEF bilan hamkorlikda “O‘zbekistonda bolalar va onalarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash tizimlarini takomillashtirish” loyihasini tayyorladi, deb xabar bermoqda “Review.uz”.
Qayd etilishicha, loyiha doirasida ekspertlar O‘zbekistonda kambag‘allikni ko‘p o‘lchovli o‘lchash metodologiyasini ishlab chiqadi. Ishlab chiqilgan metodologiya asosida O‘zbekistonda oila farovonligi indeksi joriy etiladi.
Eslatib o‘tamiz, 2021-yilning may oyi oxirida O‘zbekistonda ilk bor aholining minimal iste’mol xarajatlari (MIX) qiymatining dastlabki hisob-kitoblari e’lon qilingandi. MIX bir oila a’zosi uchun kishi boshiga bir oyda 440 ming so‘mni, shundan oziq-ovqat xarajatlari 69 foizni va nooziq-ovqat xarajatlari 31 foizni tashkil etdi. Shunday qilib, mamlakatda monetar kambag‘allikni o‘lchashga harakat qilindi.
Xabarda aytilishicha, keyingi 5 yil davomida boshqa mamlakatlar tajribasidan foydalangan holda O‘zbekistonda ijtimoiy himoya tizimi sezilarli darajada yaxshilanadi. Qo‘yilgan vazifalarni amalga oshirish maqsadida kambag‘allikni o‘lchashning nomonetar usullarini parallel ravishda o‘rganish rejalashtirilgan. Xususan, YuNISEFning Multidimensional Overlapping Deprivation Analysis (MODA) usuli va BMTTDning ko‘p o‘lchovli kambag‘allik Multidimensional Poverty Measure (MPM) usuli.
Shu maqsadda Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazida “O‘zbekistonda ko‘p o‘lchovli kambag‘allikni o‘lchash” mavzusida seminar o‘tkazilgan. Tadbirda YuNISEF tadqiqot markazining (Innochenti) xalqaro ekspertlari Gvizer Ris (Gwyther Rees) va Alessandro Karraro (Alessandro Carraro) ko‘p o‘lchovli kambag‘allikni o‘lchash bo‘yicha xalqaro tajriba va eng yaxshi amaliyotlar bo‘yicha ma’lumot bergan, Gruziya, Qozog‘iston va Chernogoriyadan amaliy misollar keltirgan.
Xalqaro ekspertlar, shuningdek, dunyodagi ko‘plab mamlakatlar Bolalar farovonligi indeksini muvaffaqiyatli amalga oshira olmaganini ham ta’kidlab o‘tgan.
“Oila yoki bolaning farovonligi darajasini o‘lchashga qiziqish 1970-yillarda boshlangan. Bu YaIM va mamlakatning farovonligi oshishi bilan bog‘liq. Farovonligini o‘lchash uchun ko‘p o‘lchovli yondashuv so‘nggi 10 yil ichida joriy etildi”, — degan Gvizer Ris.
Inson yoki oilaning farovonligi haqida umumiy e’tirof etilgan ta’rifning yo‘qligi qayd etilgan. Odatda, bu kabi tushuncha bir necha tarkibiy qismlardan iborat: sog‘liqni saqlash, ta’lim, sifatli oziq-ovqat, uy-joy, bandlik va boshqa shunga o‘xshash imkoniyatlar.
Tadbir ishtirokchilari amaliy seminar o‘tkazish oila va bolalar farovonligi sohasidagi monitoring vositalari va siyosat bo‘yicha xalqaro ekspertlar bilan tajriba va fikr almashish imkoniyati ekanini ta’kidlagan.
“Olingan ma’lumotlar, masalan, kelajakda bola nafaqalari miqdorini aniqlashda turli yondashuvlarni modellashtirishga imkon beradi, bu esa ularning zarur miqdorini aniqlashga yordam beradi. Uy-joy sharoitlariga nisbatan deprivatsiyalarni o‘lchash tegishli mahalliy ijro etuvchi organlar tomonidan foydalanish uchun ijtimoiy sharoitlarni yaxshilash siyosatini o‘zgartirishga imkon beradi”, — degan seminar tashkilotchilari.
Izoh (0)