“Tolibon” yetakchisidan intervyu olgan afg‘onistonlik jurnalist ayol mamlakatdan qochib ketdi

TOLO axborot tarmog‘ining boshlovchisi, avvalroq “Tolibon”ning yuqori martabali vakilidan intervyu olgan afg‘onistonlik jurnalist ayol Bexeshta Argxand “Tolibon”dan qo‘rqib, mamlakatdan qochib ketdi. Bu haqda CNN xabar berdi.

“Men mamlakatni tark etdim, chunki millionlab odamlar singari men ham ‘Tolibon’dan qo‘rqaman”, — dedi jurnalist CNN’ga.

“Tolibon” Kobulda hokimiyatni qo‘lga kiritgandan so‘ng, harakatning yuqori lavozimli vakili Abdulhaq Hamad jurnalist ayolga jonli efirda intervyu bergandi. Bu intervyu dunyoning yetakchi ommaviy axborot vositalari e’tiborini tortdi hamda “Tolibon” ayollarning ishlash huquqini cheklamaslikka tayyor ekaniga bir ramz bo‘ldi.

Biroq ikki kundan keyin Argxand “Tolibon”ning suiqasdidan omon qolgan faol Malala Yusufzay bilan suhbatlashgan. Bu Yusufzayning Afg‘oniston televideniyesiga bergan birinchi intervyusi edi. Argxandning barcha urinishlariga qaramay, intervyu efirga uzatilmadi.

Jurnalist ko‘plab hamkasblari va oddiy afg‘onistonliklar duch kelayotgan xavf tufayli Afg‘onistonni tark etishga qaror qilgan. Avvalroq TOLO yangiliklar telekanali rahbari Miraka Popal “Tolibon” ayollarga teledasturlar olib borishga ruxsat bergani haqida tvit qoldirgandi.

Afg‘onistonda hukumat tepasiga “Tolibon” harakati vakillari kelganidan keyin mahalliy ayollarning jangarilardan qochishi, ularning ta’qibidan xavotirga tushishi, xotin-qizlar ta’limi va ularning ishlashi bo‘yicha xavotirlar paydo bo‘lgan. “Tolibon” avval, ya’ni 1996–2001-yillarda Afg‘onistonni boshqargan davrda ayollarni boshidan to‘pig‘iga qadar to‘liq yopib turuvchi maxsus kiyimda paranji yopinib yurishi majburiy deb belgilangan, ayollarning ishlashi, o‘qishi, uydan mahram erkak hamrohisiz chiqishi taqiqlab qo‘yilgan va ushbu qoidalarni buzganlar toshbo‘ron qilib o‘ldirilgan.

Hokimiyatga kelganidan keyingi birinchi matbuot anjumanida “Tolibon” vakili ayollarga “islom qonunlari doirasida” ishlashga, o‘qishga va jamiyatda ishtirok etishga ruxsat berilishini aytgandi. Shuningdek, vakilga ko‘ra, jurnalistlar hodisalarni tanqid qilishi mumkin bo‘ladi.

“Tolibon” “ayollar huquqlarini hurmat qilishini” va agar paranji kiysa, ularga ishlashi va o‘qishi uchun ruxsat berishni va’da qilgan. BMT Xavfsizlik kengashi yangi Afg‘oniston hukumatini ayollar ishtirokida tuzishga chaqirgan. “Tolibon” vakili Enamulla Samanganiy Afg‘oniston davlat televideniyesidagi chiqishida ayollarni mamlakat rahbariyatiga jalb etish ehtimolini istisno qilmadi.

Shu bilan birga, “Tolibon” matbuot kotibi Zabihulla Mujohid afg‘on ayollarini o‘z xavfsizligi uchun uydan chiqmaslikka chaqirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, jangarilarga hali “ayollar bilan qanday muloqot qilish o‘rgatilmagan”.