Belarusda hibsga olingan Protasevich o‘z aybiga iqror bo‘lib, muxolifat bilan aloqalari haqida gapirib berdi

Belarusda ommaviy aksiyalarni tashkil qilishda ayblanib, hibsga olingan Nexta Telegram-kanalining sobiq bosh muharriri Roman Protasevich o‘z aybiga iqror bo‘lganini aytdi. Bu haqda u “ONT” Belarus davlat telekanalining “Markov. Shaxsiy xusumatsiz” (“Марков. Ничего личного”) dasturida aytib o‘tdi.

“Menga hujjatlar taqdim etilib, ayblov e’lon qilinishi bilan darhol Jinoyat kodeksining 342-moddasi — ruxsat etilmagan ommaviy harakatlarni tashkil etish bo‘yicha aybimni tan oldim”, — dedi Protasevich.

“Men e’lon qilgan da’vatlar, boshqa oqibatlar qatori, ko‘chadagi nazoratsiz tartibsizliklarga olib kelganini tushunib yetdim”, — davom etdi muxolifatchi.

Belarus Jinoyat kodeksining 342-moddasi “Jamoat tartibini qo‘pol ravishda buzadigan harakatlarni tashkil etish va tayyorlash yoki ularda faol ishtirok etish” deb nomlanadi.

Uning birinchi qismida: “Jamoat tartibini qo‘pol ravishda buzadigan va davlat xizmatchilarining qonuniy talablariga ochiq bo‘ysunmaslik bilan bog‘liq bo‘lgan yoki transport vositalari, korxonalar, muassasalar yoki tashkilotlarning faoliyatini to‘xtatish bilan bog‘liq bo‘lgan guruh harakatlarini tashkil etish, yoki jiddiy jinoyat alomatlari bo‘lmagan taqdirda, bunday harakatlarda faol ishtirok etish jarima yoki qamoqqa olish yoki uch yilgacha ozodlikni cheklash yoki shu muddatga ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi”, deyilgan.

Efirda Protasevich quyidagilarni aytdi:

• suhbatga ixtiyoriy ravishda rozi bo‘lgan va o‘zini yaxshi his qilmoqda;
• xatolarini tuzatish uchun hamma narsaga tayyor;
• Nexta uchun ko‘plab ma’lumotlarni Belarusdagi mayda amaldorlar yetkazib bergan;
• Svetlana Tixanovskayani Litva soliq to‘lovchilari va xususiy homiylari qo‘llab-quvvatlaydi;
• Polsha hukumati Varshavadagi “Belarus uyi”ning xavfsizligini ta’minlash uchun 50 million zlotiy (13,5 million dollar) ajratgan;
• Namoyishlar Nexta asoschisi Stepan Putilo, Nexta tahririyati a’zolari Yan Rudik va Tadeyush Gichan, jurnalist Franak Vyachorka, blogerlar Anton Motolko va Eduard Palchis, siyosatshunos Artyom Shraybman va media menejeri Dmitriy Navosha o‘rtasidagi maxsus suhbatda muvofiqlashtirilgan;
• iqtisodiy sanksiyalarning maqsadi — Belarus iqtisodiyotini tezroq qulatish va ochlik qo‘zg‘olonlarini boshlash;
• Lukashenko ko‘pincha mard odam sifatida ish tutdi. “Siz uni hurmat qilasizmi?” degan savolga, Protasevich “Albatta” deb javob berdi.
• Protasevich hech qachon ko‘p pul olmagan;
• barcha Telegram-kanallari Svetlana Tixnovskayani qo‘llab-quvvatlaydi, hatto yengil tanqid qilish ham mumkin emas, chunki ular grantlar hisobiga yashaydi;
• Protasevich fitnachilar va Tixanovskaya bosh qarorgohi o‘rtasida aloqachi vazifasini bajargan;
• harbiylar orasidan chiqqan fitnachilar to‘ntarish uyushtirish uchun dastlab 5-7 million yevro talab qilgan, keyinchalik bu miqdor 2 millionga tushirilgan;
• dastlab Nexta kanali reklama bilan kun ko‘rgan, so‘ngra loyiha Rossiya tomonidan moliyalashtirilishni boshlagan. Rossiyaning ma’lum bir kompaniyasidan katta miqdordagi pul o‘tkazmalari kelib tushgan, kompaniya 3-5 ming yevrodan to‘lagan;
• Protasevich Nexta’ni moliyalashtirgan rus kompaniyasining nomini eslay olmadi, lekin u Ural va konchilik bilan bog‘liqligini hamda yirik oligarx va tadbirkor Mixail Gutseriyevning raqibiga tegishli ekanini aytdi;
• Donbassga safari Protasevichning hayotidagi eng katta xatosi bo‘lgan;
• Protasevich Lukashenko uni Lugansk Xalq Respublikasiga topshirmaslik uchun yetarlicha qat’iyatli bo‘lishiga umid qiladi.

Belarus davlat televideniyesi tomonidan ilgari Protasevich ishtirokidagi avvalgi video namoyish qilingan. Unda Protasevich unga tuzoq qurishganini da’vo qilgan.

Muxolifat tarafdori uning Vilnyusga uchishi haqida hech kim bilmaganini, ammo u safdoshlariga qayerga uchayotgani haqida xabar yozishi bilan samolyot Minskka qo‘ndirilganini aytgan.

“Ishonchim komilki, men shunchaki tuzoqqa tushdim. Chunki men reys haqida hech qayerda gapirmagandim, bu haqda aytishim bilan darhol o‘zimni Minskda ko‘rdim”, — degan Protasevich videoda.

Eslatib o‘tamiz, 23-may kuni Belarus hukumati Ryanair aviakompaniyasining Afinadan Vilnyusga uchayotgan samolyotini shoshilinch ravishda Minskka qo‘nishga majbur qilgandi. Samolyot yo‘lovchilari orasida Roman Protasevich ham bor edi. Protasevich va uning sevgilisi — Rossiya fuqarosi Sofya Sapega aeroportda qo‘lga olingan.