AQShning 46-prezidenti Jo Baydenning inauguratsiyasi qanday o‘tdi va nega u uchun ikkinchi “yadro chamadonchasi” tayyorlandi? Asosiy ma’lumotlar

AQShning 46-prezidenti Jo Bayden va 49-vitse-prezidenti Kamala Xarris rasman lavozimiga kirishdi, deb yozadi Meduza. Marosim an’anaga ko‘ra Kapitoliyning g‘arbiy qanotida bo‘lib o‘tdi. 2021-yilda koronavirus pandemiyasi va xavfsizlik choralari tufayli unda cheklangan sondagi mehmonlar qatnashdi. Ular orasida Kongress a’zolari hamda rafiqalari bilan birga kelgan sobiq prezidentlar va vitse-prezidentlar bor: kichik Jorj Bush va Lora Bush, katta Jorj Bushning vitse-prezidenti Den Kueyl, Bill va Hillari Klinton, Barak va Mishel Obama. Albatta, marosimning bosh qahramonlari ham turmush o‘rtoqlari bilan qatnashdi. Jill Bayden o‘z turmush o‘rtog‘iga uning siyosatdagi uzoq karyerasi davomida doim jamoatchilik oldida hamrohlik qilib kelgan bo‘lsa, Kamala Xarrisning eri — AQSh tarixidagi ilk “ikkinchi jentlmen” Dug Emxoff uchun bu hali noodatiy rol bo‘lgani sababli u biroz dovdiragandek ko‘rindi.

Mehmonlar an’anaga ko‘ra amerikalik dizaynerlarning liboslarini kiydi. Byorni Sanders esa o‘zi tug‘ilib o‘sgan Vermont shtatidan keltirilgan to‘qilgan qo‘lqopda keldi, Senatda ham u Vermont shtatiga vakillik qiladi.

Bernie dressed like the inauguration is on his to do list today but ain’t his whole day. pic.twitter.com/wCRyoxU3V2

— Reeezy (@MsReeezy) January 20, 2021

“Byorni xuddi inauguratsiya u uchun asosiy narsa emas, balki bor-yo‘g‘i uning bugungi ishlaridan biridek kiyingan.”

Donald Tramp marosimga kelmadi. Ertalab u Oq uyni tark etib, Air Force One prezident samolyotida Floridaga uchib ketdi. Inauguratsiyada yana bir sobiq prezident — Jimmi Karter ham qatnashmadi, ammo bu uning keksaligi bilan bog‘liq — u 96 yoshda. Qaytaga marosimga Trampning vitse-prezidenti Mayk Pens keldi va hatto to‘planganlarning olqishlariga sazovor bo‘ldi.

Marosimning faxriy mehmonlari orasida Kapitoliy qo‘riqlash xizmati xodimi Yujin Gudman ham bor edi, u bundan ikki hafta avval bino Tramp tarafdorlari tomonidan egallab olinishi vaqtida hujumchilarni chalg‘itib, ularning Senat palatasiga o‘tishiga yo‘l qo‘ymagan edi. Gudman faxriy qorovul sifatida Kamala Xarrisni qasamyod qabul qilinadigan sahnagacha kuzatib qo‘ydi.

AQSh madhiyasining birinchi naqoratini Ledi Gaga ijro etdi. Marosimga u kaptar shaklidagi katta tillarang to‘g‘nog‘ich taqib keldi va xuddi shunaqa rangli mikrofondan foydalandi.

Konstitutsiyaga sodiqlik qasamyodini birinchi bo‘lib Kamala Xarris qabul qildi, u birinchi ayol vitse-prezident hamda ushbu lavozimdagi birinchi etnik va irqiy ozchilik vakilasiga aylandi. Uning qasamyodini AQSh Oliy sudi sudyasi Sonya Sotomayor qabul qilib oldi.

So‘ng sahnaga Jennifer Lopes chiqib, qo‘shiqchi shoir va antifashist Vudi Gatrining “This Land is Your Land” qo‘shig‘ini kuyladi. U so‘nggi vaqtlarda AQShdagi siyosiy tadbirlarda tez-tez ijro etilmoqda, masalan, Byorni Sandersning saylovoldi mitinglarida kuylandi. Jey-Lo qo‘shiqqa Amerika bayrog‘iga sodiqlik qasamyodidan olingan misrani ispan tilida qo‘shib yubordi: Con libertad y justicia para todos, — deya.

Vashington vaqti bilan yarim kun bo‘lishiga bir necha daqiqa qolganida Jo Bayden qasamyod qabul qildi. U o‘z oilasida 1893-yildan buyon saqlanib kelayotgan qalin charm muqovali Injil kitobiga qo‘lini qo‘ygan holda Konstitutsiyaga sodiqlikka qasamyod qildi. Avvalgi saylanuvchi lavozimlari — senator va vitse-prezidentligida ham qasamyod qilishda shu kitobdan foydalangan edi. Rasman lavozimiga kirishganidan keyin yarim soat o‘tib, Bayden o‘zining ilk vakolatlarining biridan foydalandi: rasmiy @POTUS akkauntidan tvit yozdi.

There is no time to waste when it comes to tackling the crises we face. That's why today, I am heading to the Oval Office to get right to work delivering bold action and immediate relief for American families.

— President Biden (@POTUS) January 20, 2021

“Shuncha muammolarni yechish vazifasi turganida, biz vaqtni behuda sarflay olmaymiz. Shuning uchun bugun men ishga zudlik va qat’iyat bilan kirishib, amerikalik oilalar uchun uzoq kutilgan yengillikni ta’minlash maqsadida Oval xonaga ketyapman.”

Inauguratsiya nutqida Jo Bayden bir necha marta birlikka chaqirdi, barcha amerikaliklar uchun prezident bo‘lishga va’da berdi hamda “qizil va ko‘klar (respublikachilar va demokratlar), shaharliklar va qishloqliklar, konservatorlar va liberallar bir-biriga qarshi boradigan bu noma’qul urush”ni to‘xtatishga chaqirdi.

Marosim so‘ngida sahnaga an’ana bo‘yicha “laureat shoir” chiqib, tantana uchun maxsus yozilgan she’riy asarini o‘qib beradi. Odatda bu rolni e’tirof etilgan va xizmat ko‘rsatgan adabiyot arbobi bajaradi, masalan, keksa Robert Frost Jon Kennedining inauguratsiyasi uchun poema yozgan bo‘lsa, Mayya Enjelu Bill Klinton uchun yozgan. Baydenning shtabi AQSh tarixidagi eng yosh “laureat shoir”ni tanladi — 22 yoshli afroamerikalik Amanda Gorman. Inauguratsiya marosimi metodistlar cherkovi ruhoniysining va’z aytishi bilan yakunlandi.

Shundan keyin yangi prezident va yangi vitse-prezident korteji Pensilvaniya-avenyu orqali Oq uyga, u yerdan esa gulchambar qo‘yish marosimini o‘tkazish uchun Arlington harbiy qabristoniga jo‘nab ketdi.

Lavozimga kirishish marosimidan keyin odatda ketayotgan prezident tomonidan kelayotgan prezidentga topshiriladigan “yadro chamadonchasi”ning taqdiri qanday bo‘lishi noma’lum. Tramp Baydenning inauguratsiyasiga kelishdan bosh tortgani sababli Pentagon ikki chamadon ishtirokidagi murakkab jarayonni ishlab chiqishga majbur bo‘ldi, ulardan biri 20-yanvar kuni qoq tushda deaktivatsiya qilinadi, ikkinchisi, Baydenniki esa aktivatsiya qilinadi.

Tramp prezidentligining so‘nggi soatlarida o‘zining siyosiy merosi haqida qayg‘urdi. U prezident tomonidan afv etilganlar ro‘yxatini e’lon qildi, xayrlashuv nutqini tayyorladi va baribir, inauguratsiya an’analaridan birini bajardi — Jo Baydenga xat qoldirdi. Bundan tashqari, u o‘z partiyasini tuzish imkoniyatlarini muhokama qildi.