Navalniy 17-yanvar kuni kechqurun Berlindan Moskvaga qaytib keldi. Sheremetyevo aeroportida siyosatchi “Iv Roshe” ishi doirasida qo‘lga olindi. Sud tomonidan oldini olish choralari belgilanmagunicha, u hibsda qoladi. “RBK” Navalniyning Rossiyaga qaytishi va hibsga olinishi qanday yuz bergani haqida umumiy ma’lumot berib o‘tdi.
Foto: AFP
Navalniyning qaytishi
Berlinda Navalniy aeroportga hukumat mashinalarida politsiya hamrohligida yetkazildi. Bild gazetasi yozishicha, reys uchun Aleksey va uning rafiqasi Yuliyani Germaniya federal politsiyasi xodimlari ro‘yxatga oldi, ularning hujjatlari esa maxsus qora qutida keltirildi.
Muxolifatchi va uning rafiqasi o‘tirgan samolyot kelib qo‘nishi kerak bo‘lgan Vnukovo aeroportida o‘sha kuni faqat chiptasi borlarni kirita boshlashdi, bino yonida esa “avtozak”lar (mahbuslarni va ayblanuvchilarni tashish uchun maxsus mashina) navbatchilik qildi.
Aeroportda Navalniyning tarafdorlari va jurnalistlar uni qarshi olishga urindi. Politsiya dastlab xalqaro uchib kelishlar zali yo‘lini to‘sib qo‘ydi, so‘ng Navalniyni kutib oluvchilarni qo‘lga ola boshladi. Vnukovoda 55 kishi, Sheremetyevoda yana uch kishi qo‘lga olingan. Ular orasida Korrupsiyaga qarshi kurash fondi (KKF) xodimlari Lyubov Sobol va Ruslan Shaveddinov ham bor. Faollarning bir qismi dalolatnoma tuzilganidan keyin qo‘yib yuborilgan.
Navalniyning samolyoti Moskvaning Vnukovo aeroportiga mahalliy vaqt bilan soat 19:20 da (Toshkent vaqti bilan 21:20) qo‘nishi kerak edi, ammo aeroport texnik sabablarga ko‘ra samolyotlar uchun vaqtinchalik yopildi. Bortida Navalniy bo‘lgan samolyot Sheremetyevoga soat 20:12 da qo‘ndi.
Vnukovoda aeroportning yopilishini maxsus texnikaning qorga tiqilib qolgani bilan izohlashdi.
Navalniyning qo‘lga olinishi
Sheremetyevoda Navalniy pasport nazoratidan o‘tish chog‘ida qo‘lga olindi.
Jazolarni ijro etish federal xizmati avvalroq muxolifatchini qo‘lga olish choralarini ko‘rishga va’da bergan edi. Xizmatdagilar fikricha, siyosatchi “Iv Roshe” ishi bo‘yicha rejimni buzgan, unga muvofiq Navalniy oyda ikki marta Jazolarni ijro etish federal xizmati organlariga borib, ro‘yxatdan o‘tishi kerak bo‘lgan.
2014-yilda Navalniy “Iv Roshe Vostik” ishi bo‘yicha shartli muddatga hukm qilingan edi. U 2018-yilda tugagan, sinov muddati esa 2020-yil 30-dekabrda yakunlanishi kerak edi. Ammo bundan bir necha kun avval Jazolarni ijro etish federal xizmati tomonidan Navalniyga nisbatan shikoyatlar haqida ma’lum bo‘ldi. Muassasa ma’lum qilishicha, muxolifatchi “sud tomonidan yuklatilgan majburiyatlarini bajarmayapti va jinoiy-ijro inspeksiyasi nazoratidan bosh tortmoqda”. “Sharite” klinikasi materiallariga ko‘ra, Navalniy 20-sentabrda kasalxonadan chiqarilgan, 12-oktabrda esa u sog‘lom bo‘lgan, deyiladi muassasa bayonotida. 12-yanvar kuni poytaxtning Simonovskiy tuman sudida jinoiy muddatni bekor qilish haqidagi ish paydo bo‘lgani ma’lum bo‘ldi.
Navalniyning matbuot kotibi Kira Yarmish Jazolarni ijro etish federal xizmati bayonotiga izoh berar ekan, muassasa Navalniyning Germaniyada davolanayotganini bila turib, “inspeksiyaga ertaga kelishi”ni talab qilayotganini aytdi.
Navalniy Rossiya IIVning Ximki shahar okrugi bo‘yicha boshqarmasi politsiyasi 2-bo‘limida, deya xabar berdi uning advokati Olga Mixaylova.
Navalniyning qo‘lga olinishiga munosabatlar
Yevropa kengashi raisi Sharl Mishel Navalniyni zudlik bilan ozod etishni talab qildi. Xuddi shunday da’vat bilan Polsha bosh vaziri Mateush Moravetskiy va Boltiqbo‘yi mamlakatlari Tashqi ishlar vazirliklari chiqish qildi. Latviya, Litva va Estoniya TIVlarining qo‘shma bayonotida aytilishicha, muxolifatchining qo‘lga olinishi tufayli Yevroittifoq Rossiyaga qarshi sanksiyalarni ko‘rib chiqishi kerak. Avstriya va Fransiya TIVlari ham siyosatchini qo‘yib yuborishni talab qildi.
Saylangan prezident Jo Baydenning maslahatchisi Jeyk Sallivan Navalniyni ozod etishga chaqirib, uning qo‘lga olinishini “shunchaki inson huquqlarining buzilishi emas, balki Rossiya xalqiga qaratilgan chaqiriq” deb atadi. AQSh davlat kotibi Maykl Pompeo Navalniyni “hech qanday shartlarsiz” ozod etishni talab qildi.
“Janob Sallivanga (va oldindan tayyorlab qo‘yilgan izohlarni e’lon qilayotgan boshqa ko‘plab xorijiy arboblarga) shuni aytmoqchiman: xalqaro huquqni hurmat qiling, suveren davlatlar milliy qonunchiligiga tajovuz qilmang, o‘z mamlakatingizdagi muammolar bilan shug‘ullaning”, — deya G‘arbning tanqidiga javob qildi Rossiya TIV rasmiy vakili Mariya Zaxarova.
Rossiya prezidentining matbuot kotibi Dmitriy Peskov ta’tilda bo‘lgani uchun Navalniyning qo‘lga olinganidan bexabar ekanini aytdi: “Kechirasiz. Uni Germaniyada qo‘lga olishdimi? Xabarim yo‘q”.
Aleksey Navalniy 2020-yil avgustdan beri Germaniyada edi. U Tomsk—Moskva samolyotida o‘zini yomon his qilgani sababli davolanish uchun olib ketilgan. Tahlillar natijasiga ko‘ra, Navalniy “Novichok” guruhidagi modda bilan zaharlangani ma’lum bo‘ldi. Dekabr oyida Bellingcat va The Insider siyosatchini Federal xavfsizlik xizmatining sakkiz nafar xodimidan iborat maxsus guruh zaharlagani ta’kidlangan tekshiruv natijalarini e’lon qildi.
