O‘zbekiston bosh prokurori Nig‘matilla Yo‘ldoshev 11-noyabr kuni bosh vazirning o‘rinbosari — iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vaziri Jamshid Qo‘chqorov nomiga don yetishtirish xarajatlarini moliyalashtirishda Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasidan mablag‘ ajratish va sarflashning qonuniyligini tekshirish to‘g‘risida so‘rov yubordi. Unda bosh prokuratura Davlat moliyaviy nazorati departamenti aniqlagan don ekinlarini yetishtirish xarajatlarini moliyalashtirishda qonunbuzarliklar to‘g‘risidagi hujjatlarni tekshirayotgani qayd etilgan. Mazkur xat nusxasi “Daryo”da ham mavjud.
Xatda keltirilishicha, Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 28-fevraldagi qarori bilan tijorat banklari tomonidan tuman hokimlari tomonidan tasdiqlangan hisob-kitoblar hamda agrotexnik tadbirlar muddatiga muvofiq boshoqli don ekinlarini yetishtirish uchun buyurtmalar bir yilda bir marotaba, 1-sentabrga qadar Moliya vazirligi huzuridagi Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasiga taqdim etilishi belgilangan.
Biroq g‘alla hosilini moliyalashtirish yakunlanishiga qaramasdan, 2020-yilning 25-may kuni ATB “Agrobank” tomonidan Bo‘ka tumanidagi “Melek don agro” MJCh uchun 16,3 milliard so‘m resurs mablag‘i ajratish haqida jamg‘armaga buyurtma taqdim qilingan. 26-may kuni jamg‘armadan 16,3 milliard so‘m mablag‘lar ajratilgan.
Xatda qayd etilishicha, ATB “Agrobank” Bo‘ka filiali boshqaruvchisi A.Qurbanov va “Melek don agro” MChJ rahbari M.Ismoilov o‘rtasida tuzilgan kredit shartnomasiga asosan 16,3 milliard so‘m resurs mablag‘lari g‘alla hosilini yetishtirish uchun yo‘naltirilmasdan, noqonuniy ravishda jamiyatning aylanma mablag‘ini to‘ldirish uchun berib yuborilgan.
Bosh prokuror ma’lumotiga ko‘ra, bugungi kunga kelib, ajratilgan 16,3 milliard so‘m kreditning 11,3 milliard so‘mi qaytarilmagan.
Bundan tashqari, Surxondaryo viloyati Qumqo‘rg‘on tuman hokimining 2019-yil 31-oktabrdagi buyurtmasiga ko‘ra, “Bek agro eksport” MJChga 45 ta fermer xo‘jaliklarining 2147 gektar maydonida fyuchers shartnomalari asosida g‘alla hosilini yetishtirish xarajatlari uchun 7,3 milliard so‘m resurs mablag‘lari to‘liq ajratilgan. Shunga qaramasdan, ATB “Agrobank” tomonidan 16-aprel kuni hech bir asoslovchi hujjatlarsiz “Bek agro eksport” MChJ uchun qo‘shimcha yana 4 milliard so‘m resurs mablag‘i ajratgani, xatda ma’lum qilingan.
Qayd etilishicha, “Agrobank” Qumqo‘rg‘on filiali boshqaruvchisi S.To‘raqulov va “Bek agro eksport” MJCh rahbari E.Ergashev g‘alla hosilini yetishtirish uchun sarflanmasdan jamiyatning aylanma mablag‘ini to‘ldirish uchun yo‘naltirishgan. Mablag‘dan 130 million so‘mi — mineral o‘g‘it uchun, 1 milliard so‘mi — urug‘lik bug‘doyga, 243,6 million so‘mi — lizing to‘lovlari uchun, 31,2 million so‘mi — kimyoviy vositalar olish uchun, 54 million so‘mi — ish haqi uchun, 20 million so‘mi — homiylik uchun, 8,9 million so‘mi — sug‘urta to‘lovi uchun hamda 2,5 milliard so‘mi — jamiyat rahbarining o‘ziga tegishli “Bek ko‘mak”ga ko‘rsatiladigan texnika xizmatlari uchun yo‘naltirilib, maqsadsiz sarflab yuborilgan.
Xatda keltirilishicha, mazkur holatlar yuzasidan ishga aloqador shaxslardan tushuntirish xatlari olinganda, Moliya vazirining o‘rinbosari A.Ergashev jamg‘arma va “Agrobank” boshqaruviga bosim o‘tkazib, o‘zining ukasi E.Ergashev rahbarligidagi “Bek agro eksport”ga 4 milliard so‘m hamda M.Ismoilov rahbarligidagi “Melek don agro”ga 16,3 milliard so‘m mablag‘larni jamg‘armadan ajratish haqida topshiriq bergani, shu sababli ularga resurs ajratishga majbur bo‘lishganini bayon qilishgan.
Jamshid Qo‘chqorov 16-noyabr kuni mas’ul vazirliklar, jamg‘arma hamda “Agrobank”ka vaziyatni har tomonlama o‘rganish va xulosa berish bo‘yicha topshiriq bergan.
Moliya vazirligi matbuot xizmati tekshiruv o‘tkazilayotgani haqidagi xabar haqiqiyligini tasdiqlagan va qonunda belgilangan tarzda tekshirishlar o‘tkazilishini, xulosani esa Bosh prokuratura berishini qayd etgan.
Avvalroq o‘tgan ikki yilda moliya organlarining 41 nafar xodimi korrupsiya holatlari uchun jinoiy javobgarlikka tortilgani to‘g‘risida xabar berilgandi. Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi esa O‘zbekistonda 9 oyda korrupsiyaga oid jinoyatlar sodir etgan mansabdor shaxslar haqidagi ma’lumot ochiqlagan.