Andijonda gaz “zapravka”laridagi narxlar qonuniy oshirilganmi? Ularni kim nazorat qiladi?

“Daryo” muxbiri Mirolim Isajonov Andijon viloyatidagi o‘nlab gaz quyish shoxobchalarida bo‘lib, u yerlardagi vaziyat bilan yaqindan tanishdi va haydovchi yurtdoshlarimiz bilan suhbatda bo‘ldi.

Barchamizga ma’lumki, salkam bir oy mobaynida vodiy viloyatlarida joylashgan avtomobillarga gaz quyish shoxobchalaridagi turnaqator navbatlar ommaviy axborot vositalarining diqqat markazida bo‘ldi. Bu holat aholining ham keskin noroziliklarini paydo qilib, ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilari o‘rtasida bahs-munozaralarni yuzaga keltirdi. Dekabr oyining oxirgi lahzalarida “O‘ztransgaz” AJ raisi Bahodir Eshmuratovning 2019-yildan boshlab Andijon, Farg‘ona va Namangan viloyati iste’molchilarini bir maromda va yuqori bosimda tabiiy gaz bilan ta’minlash jarayoni boshlanishi to‘g‘risidagi xabari esa vodiyliklarni behad quvontirib yubordi. Ayni paytda uchala hudud fuqarolari bilan suhbatlashsangiz, tabiiy gaz bosimi sezilarli darajada ko‘tarilganini mamnuniyat ila ta’kidlashi shubhasiz. Kechadan boshlab gaz “zapravka”larida ham bosimning ko‘tarilgani, uzundan-uzun navbatlarga barham berilgani hamda ularning uzluksiz faoliyat yuritayotgani kishini yanada shodlantiradi. Ammo metan gaz bosimi bilan birga uning narxini ham 300—400 so‘mga oshirilgani har bir avtoulov egasining g‘azabini chiqarib, yanada hayratga solmoqda. Bu esa yo‘l kira haqining ham oshishiga bevosita ta’sir ko‘rsatib, yana oddiy xalqning cho‘ntagi ziyon ko‘rmoqda.

Biz Andijon viloyatidagi bir qancha gaz “zapravka”larida bo‘lib, metan gazning narxi qanday omillar tufayli yuqorilaganiga javob topishga harakat qildik. Shuningdek, haydovchilarning ham fikr-mulohazalariga quloq tutdik.

Birinchi manzilimiz Andijon shahrida joylashgan “gulchili” nomi bilan mashhur “zapravka” bo‘ldi. Shoxobcha hisobchisi (ismini aytishni istamadi) muloqotimiz davomida, bu yerda gaz joriy yilning 1-yanvaridan QQS sababli 2200 so‘mdan sotilayotganini ta’kidladi. Mazkur gaz “zapravka”sidan Damas avtomashinasiga yonilg‘i quyib chiqayotgan Sherzod ismli kirakashni suhbatga chorladik.

“Gaz narxi oxirgi marta noyabr oyida ko‘tarilgandi. Ammo o‘shanda ham 200 so‘mga oshgandi. Bu safar 1900 so‘mdan 2200 so‘mga keskin yuqorilaganiga tushunmay qoldik. Ayrim “zaprakva”lardagi narxlar 2000 so‘m atrofida. Lekin narxni 300 so‘mga oshirib olganlar soni juda ko‘p. Ular nimalarga asoslanib, bunday ish tutishlari bizga ham qiziq tuyuladi”.

Shundan so‘ng shaharning “Kamolot” ko‘chasidagi “jevachi” “zapvarkasi” tomon yo‘l oldik. Bu yerda ham narx o‘sha – 2200 so‘m. Afsuski, shoxobcha ish boshqaruvchisi qo‘ng‘iroqlarimizga javob bermay, go‘shakni ko‘tarmadi.

Andijonlik haydovchilarga yaxshi tanish bo‘lgan “bo‘ston” yonilg‘i quyish shoxobchasi operatori Otabek Ibragimovning fikrlarini eshita turib, avvaliga uning so‘zlariga ishongimiz kelmadi. Ammo bu rost ekan.

“Odatda bizda gaz narxi boshqa “zapravka”larga nisbatan 100 yoki 150 so‘m arzon bo‘ladi. Ayni paytdagi narx 1850 so‘m. Ko‘rib turganingizdek shu bois mashinalar navbati uzun”.

O.Ibragimov bilan suhbatlashgach, mazkur shoxobchada mashinasiga gaz to‘ldirayotgan haydovchilarga turli savollar berdik. Ular haqiqatdan bu yerda narx hamisha arzon bo‘lishligini aytishdi. Hatto ayrim yurtdoshlarimiz boshqa “zapravka”lardagi narx 2200 so‘mga chiqqanidan bexabar ekanligini ishonqiramay ta’kidlashdi. Negaki ular ushbu shoxobchaning doimiy mijozi ekan.

Andijon shahridagi “80 metr” deya nomlanuvchi manzilimizdagi gazning narxi 2100 so‘m ekan.

Surishtiruvimiz davomida metan gaz narxi viloyatning deyarli barcha tuman hamda shaharlarida ham 2200 so‘m va shu narx atrofida sotilayotganligi shohidi bo‘ldik. Ushbu maqolani tayyorlash jarayonida Moliya vaziri Jamshid Qo‘chqorovning internet saytlarida e’lon qilingan “Vodiy viloyatlarida gaz narxining oshganiga keladigan bo‘lsak, u yurtimizda 1-noyabrdan 11 so‘mga oshib, 1900 so‘m deb belgilangan edi. Biroq, ayni kunlarda uning bahosi 2200 so‘m ekani haqida xabarlar kelmoqda. Vaholanki, ularga solingan soliq atigi 55 so‘mga oshgan. Bu tadbirkorlarga mahsulot bahosini 300 so‘mga oshirishga yo‘l ochishi kerak emas. Hammamiz bitta mamlakat, yurt farzandimiz. Qayerda soliq hisobiga narx-navo oshgan bo‘lsa, aytinglar. Biz uning oldini olamiz. Axir, har sohada ochiqlik, shaffoflik ta’minlanmoqda”, degan fikrlari hamda o‘nlab shoxobchalarda kuzatib, guvohi bo‘lgan holatlarimiz bizda turli savollarni tug‘dirdi. Nima uchun biz tashrif buyurgan “zapravka”lardagi narxlar turlicha? Ularni qaysi davlat tashkilotlari qat’iy nazoratga oladi? Narxlarning oshishi qonuniymi yoki tadbirkorlar ihtiyori bilan yuqorilayaptimi? Agar bu holat qonuniy tarzda bo‘layotgan bo‘lsa, nima uchun barchasida narxlar bir xil emas?  Qachongacha oddiy xalq gaz narxini ro‘kach qilayotgan kirakashlar bilan yo‘l kira haqi borasida gap talashib, urush-janjal ko‘taradi? Yo‘lovchilar qachon yo‘l haqidan mamnun bo‘lib, o‘z manzillariga xursand bo‘lib borib kelishadi? Xalqni rozi qilish, ular kayfiyatini ko‘tarish to‘g‘risida qaysi tashkilot mas’ullari bosh qotiradi?

Shu va boshqa bir qator savollarga mutasaddi idoralar vakillaridan aniq izoh berishlarini kutib qolamiz.

Biz esa mavzuga yana qaytamiz...