Rishtonda 1000 dan ortiq xonadon egalari ariq suvini ichishga majbur bo‘lmoqda. Bu haqda “Daryo” muxbiri Aziz Ermatov ma’lum qildi.
Tumandagi To‘qay, Chetmozor, Qahramon, Qum, Oqtomir mahallalarida yashovchi aholi va maktab o‘quvchilari toza ichimlik suvi yo‘qligi uchun yillar davomida ariq suvini iste’mol qilib kelmoqda. “Oq tomir” mahalla fuqarolar yig‘inidan olingan ma’lumotga ko‘ra, fuqarolar yig‘ini tarkibidagi 18 ta ko‘cha, 713 xonadon va 2 ta maktab toza ichimlik suviga muhtoj.
“65 yoshga kirdim. To‘qay, Chetmozor, Qahramon, Qum, Oqtomir mahallalarida ichimlik suvi yo‘q, faqat mana shu hovuz bor. Hovuzdagi suvni tindirib ichyapmiz. Boshqa suv yo‘q. Umuman qo‘l yuvishga ham yaroqsiz aslida bu suv. Lekin majburmiz uni ichishga. Bu masalada yordam so‘rab bormagan joyim qolmadi. Tuman hokimining qabuliga necha marta kirdim. Natija yo‘q. Yaqinda ishchi guruhi kelib, o‘rgandi. Eski suv tarmog‘i o‘rnini kovlab ketishdi. Besh-o‘n kun kutdik. O‘zgarish bo‘lmadi. Keyin yosh bolalar chuqurga tushib ketmasin deb o‘zimiz qaytadan ko‘mib qo‘ydik,” – deydi Farovonlik ko‘chasi, 7-uyda yashovchi Bakir Po‘latov.
“Har uch-to‘rt kunda suvni chiqarib tashlab, hovuzni tozalab turaman. Bu shu atrofdagi eng yaxshi hovuz. Boshqa hovuzlardagi suvning sifati bundan ham yomon. Mashinam borligi uchun boshqa qishloqdan toza ichimlik suvi olib kelaman. Transporti yo‘q qo‘shnilarimiz esa shu suvdan ichishga majbur. Toza ichimlik suvi bor eng yaqin qishloq ham 5 – 6 kilometr masofada joylashgan,” – deydi shu ko‘chada yashovchi Abdusalom Haydarov.
Mahalladagi har bir ko‘chada mana shunday hovuzlar bor. Katta Farg‘ona kanalidan nasoslar yordamida olingan suv mahalliy ariqlarga tushadi. Yo‘l-yo‘lakay bu suv fermer xo‘jaliklarining dalalaridan o‘tadi (eng achinarlisi, unga qishloq xo‘jaligida qayta ishlangan oqava suvlar, turli mineral o‘g‘itlar aralashadi) va aholi tomonidan kovlangan maxsus hovuzda to‘planadi. Suv tindirilgach, iste’mol qilinadi.
Bu suv iste’molga yaroqlimi? Uning inson salomatligiga xavfi yo‘qmi? Shu savollar bilan tuman davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazi rahbariga murojaat qildik.
“Nafaqat bu hovuzdagi, balki barcha ochiq suv havzalaridagi suv ichish uchun yaroqsiz hisoblanadi. Chunki ularning tarkibida turli kasallik qo‘zg‘atuvchi vositalar bo‘lishi mumkin. Biz bu bo‘yicha aholiga tushuntirganmiz. Qolaversa, bu hududga jadval asosida maxsus mashinalarda toza ichimlik suvi tarqatiladi. Hozir aholi shu suvdan iste’mol qiladi, hovuzdan emas. Oxirgi ikki yil ichida tumanimizda toza ichimlik suvi bo‘yicha juda katta o‘zgarishlar bo‘ldi. Toza ichimlik suvi yetib bormagan mahallalar deyarli qolmadi. Oqtomirga ham dastur asosida suv tarmog‘i tortish ishlari boshlangan. Tez kunda suv chiqadi u yerda ham,” – deydi tuman davlat sanitariya epidemiologiya nazorati markazi rahbari Inomjon Yunusov.
Oqtomirliklarning aytishicha, muammoning yechimi ko‘p mablag‘ va mehnat talab qilmaydi. Chunki aksar ko‘chalarga ilgari suv tarmog‘i tortilgan. Faqat sifatsiz quvurlar ko‘milgani uchun ular bir marta suv kelishi bilan yorilib ketgan. Sifatsiz quvurlarni yangilariga almashtirish va ularni tarmoqqa ulash orqali odamlarni yillar davomida qiynab kelayotgan muammoni bir necha kun ichida hal qilsa bo‘ladi. Bu fikrni mutasaddilar ham tasdiqladi.
“Bu muammodan xabarimiz bor. To‘qay mahalla hududida suv tarmog‘i tortilgan. Faqat ishlamagan. Ularni yangisiga almashtirish kerak. Hozir qazish ishlarini boshladik. Viloyatdan quvurlar ajratilsa, olib kelib o‘rnatamiz. Bir-ikki kunda bu mahallalarga suv kelishni boshlaydi,” – deydi tuman “Suvoqava” davlat unitar korxonasi bosh muhandisi Ma’rufjon Mavlonov.
Oradan uch kun o‘tib, vaziyatga oydinlik kiritish maqsadida biz mahalliy aholi vakillari bilan telefon orqali bog‘landik. Ularning aytishicha, ishlar o‘sha holida tashlab qo‘yilgan, hanuzgacha va’da qilingan quvurlar keltirilmagan...
Izoh (0)