Joriy yilning 15-aprel kuni Toshkentda “Markaziy Osiyo – Fors ko‘rfazi arab davlatlari hamkorlik kengashi” vazirlar muloqotining yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Yig‘ilishga faxriy mehmon sifatida taklif etilgan mazkur formatda ishtirok etayotgan mamlakatlar va Ozarbayjon delegatsiyalari rahbarlarini O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev qabul qildi.
Siyosiy tahlilchi, “Bilim karvoni” nodavlat ilmiy muassasasi eksperti Nargiza Umarova va Yaqin Sharq bo‘yicha ekspert, siyosatshunos Farhod Karimov mazkur uchrashuv haqida o‘z fikr-mulohazalarini “Daryo”ga bayon qildi.
O‘zbekiston odatda muhim xalqaro tadbirlar munosabati bilan maʼlumotlarni kamtarona beradi. Lekin bu safar hatto shunday kamtarlik orasida ham Toshkent uchun ahamiyatli mavzu – Transafg‘on temiryo‘l magistrali qurilishi haqida gapirilganligi diqqatga sazovor hisoblanadi.
Agar amirliklar bilan loyiha amalga oshirilishi muhokama qilingan bo‘lsa, qatarliklar bilan suhbatda ushbu jarayonning tezlashtirilishi muhimligi taʼkidlandi.
Bundan kelib chiqadiki, BAAning ushbu loyihada ishtirok etishi tasdiqlangan (ehtimol, investor sifatida!), Qatar esa hali o‘ylanmoqda (yoki ijobiy javobga yaqinlashmoqda), – deya yozdi Nargiza Umarova.
Siyosatshunos Farhod Karimovning taʼkidlashicha, Markaziy Osiyo mamlakatlari hozirgi geosiyosiy turbulentlik davridan foydalanib, o‘z iqtisodiyotlariga yangi qon olib kirishi kerak.
Toshkentda o‘tgan forumda asosiy ko‘rilgan masala – arab investorlarining Markaziy Osiyodagi yirik loyihalarga investitsiya kiritish bo‘ldi. Bugungi kunda Qatar, Kuvayt, BAA va Bahrayn dunyodagi egallanmagan investitsion bozorlarga kirish uchun harakat qilmoqda. Shunday hududlardan biri – bu Markaziy Osiyo. Chunki mintaqa hali bu darajadagi katta investitsion loyihalarni qabul qilmagan. Shuning uchun energiya resurslarining hisobiga shakllangan arab davlatlarining iqtisodiyoti allaqachon transformatsiyaga yuz tutgan. Ular uchun yangi iqtisodiyot yo‘nalishlari kerak. Ammo ularni kichik hududlari bunga yo‘l bermaydi. Shu boisdan ular asosan yirik o‘yinchilar kirib bormagan hududlarga pul tikishga harakat qilishmoqda. Lekin ular tikadigan pul uchun kafolat zarur. Shuning uchun ham hozir mintaqani diqqat bilan o‘rganmoqda. Sababi bir vaqtlar ayrim investorlar bu mintaqaga sarmoya kiritib, ayrim sabablarga ko‘ra daromad ololmay qolgan. Shuning uchun ularni ishontirish kerak.
O‘zbekistonda bir qancha yirik investitsion loyihalar mavjud. Asosiy gap arablarni o‘zida qolmoqda. Agar ular mintaqadagi investitsion loyihalarga pul kiritsa, buni ushlab qolish kerak. Sababi, hozir jahon siyosatida turbulentlik davri, ayrim kuch markazlari o‘zi bilan o‘zi ovora bo‘lib qolganida, Markaziy Osiyo mamlakatlari bundan unumli foydalanib qolishi kerak. Iqtisodiyotga yangi bir qonni olib kirish lozim. Faqat shu orqali biz vaziyatdan chiqib keta olamiz.
Ikkinchi masala – bu Fors ko‘rfaziga chiqish. U yerda asosan arab kapitali hamma narsani hal etadi. O‘zbekistonning asosiy savdo yo‘lagi Fors ko‘rfazi orqali o‘tadi. Hozir bu borada eng faol harakat qilayotgan mamlakat bu – Qatar. Bugungi kunda Qatar va O‘zbekiston o‘rtasida ancha ishonchli munosabatlar shakllandi. Lekin O‘zbekistonda bir qancha kamchiliklar bor. Masalan, islom moliyasi borasida. Agar Qatarning investitsiyalari O‘zbekistonga kirib kelishni boshlasa, buning ortidan boshqa arab davlatlarining kapitali ham O‘zbekistonga keladi, – dedi siyosatshunos Farhod Karimov.
Maʼlumot o‘rnida, joriy yilning 6-fevral kuni Toshkent shahrida O‘zbekiston, Afg‘oniston, Pokiston va Qatar transport vazirliklari va temiryo‘l maʼmuriyati rahbarlari ishtirokida to‘rt tomonlama uchrashuv o‘tkazilgan edi.
Uchrashuvda transafg‘on temiryo‘li qurilishi loyihasini amalga oshirish masalalari muhokama etilgan. Markaziy Osiyo va Janubiy Osiyo mintaqasida transport aloqalari va savdo munosabatlarini rivojlantirishda ushbu loyihaning amalga oshirilishi muhim ahamiyat kasb etadi.
Izoh (0)