Дунё бўйлаб саратонга тобора кўпроқ ёшлар чалинмоқда. АҚШда касаллик даражаси 20 йил ичида 12,8 фоизга ошди. Бу ҳақда The Wall Street Journal хабар берди.
BMJ Oncology журналида чоп этилган тадқиқот 50 ёшгача бўлганлар орасида саратонга чалиниш глобал миқёсда кескин ўсганини кўрсатади. Юқори кўрсаткич Шимолий Америка, Ғарбий Европа ва Австралияда қайд этилган.
“Беморлар ёшармоқда. Бунга, эҳтимол, атроф-муҳитнинг қандайдир ўзгариши, озиқ-овқатимиз, дори-дармонларимиз таркиби ёки биз ҳали аниқламаган нарсалар сабабдир”, — дейди докрот Андеа Черчерк.
У Нью-Йорк шаҳридаги Меmorial Cloan Kettiring саратон марказида ошқозон-ичак саратонига чалинган беморлар дастурини бошқаради. Унинг кузатувларини Пенсильваниядаги Grand View Health компаниясининг саратон дастури директори доктор Моник Гари тасдиқлайди:
“Биз саратон қариш касаллиги деган классик таълимотга мос келмайдиган кўпроқ ёшларни кўрмоқдамиз”, — дейди у.
WSJ'нинг қайд этишича, бундай динамика сабабини излаш шифокорларни боши берк кўчага олиб келади. Мутахассислар бунга турмуш тарзидаги ўзгаришлар — кам жисмоний фаоллик, кўпроқ қайта ишланган озиқ-овқатлар истеъмол қилиш, янги заҳарли моддалар, микропластмассалар пайдо бўлиши, семириш таъсир кўрсатаётганини тахмин қилмоқда. Шифокорларнинг айтишича, семириш ва турмуш тарзини танлаш вазиятни тўлиқ очиб бермайди.
“Кўпгина ёш беморлар жуда соғлом”, — деди Хьюстондаги Техас университети МД Андерсон саратон марказининг йўғон ичак саратони жарроҳи доктор Ненси Ю.
2020 йилда 43 ёшли актёр Чадвик Босеман йўғон ичак саратонидан вафот этди, деб эслайди WSJ. 50 ёшгача бўлган одамларда йўғон ичак саратони тарқалиши жамоатчилик эътиборини тортган. Бу тенденция 10 йил давомида онкологларни ташвишга солмоқда. Мутахассисларнинг фикрича, саратоннинг бошқа турлари, жумладан, ошқозон ости бези, аппендикс, ошқозон ва бачадон саратони билан касалланишнинг ёш чегараси ҳам худди шундай тарзда пасаймоқда.
- Қўшма Штатларда саратон касаллигидан ўлим даражаси 1991 йилдан бери 30 йил ичида учдан бир қисмга камайди, бу чекиш даражасининг пасайиши, даволашнинг яхшиланиши ва саратонни эрта аниқлаш учун скрининг ёрдам берди.
Бироқ, 2019 йилда йўғон ичак саратони билан касалланган ҳар бешинчи янги бемор 55 ёшгача бўлган, бу 1995 йилдагидан деярли икки баравар кўп. Бундай беморларга кўпинча ривожланган босқичда саратон ташхиси қўйилади.
Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, 1950 йиллардан бери туғилган ҳар бир авлод учун ёшлигида саратоннинг айрим турларини ривожланиш хавфи ошган. Олимлар 1950 йилларда туғилганларга нисбатан 1990 йилдагилар эрта бошланган йўғон ичак саратони хавфи икки баравар ва тўғри ичак саратонига чалиниш хавфи тўрт баравар юқори эканини аниқлаган.
Изоҳ (0)