Тошкент шаҳрида йил охирида Қатар амири таъсис этган коррупцияга қарши курашда эришилган ютуқлар учун глобал мукофотнинг топшириш маросими ўтказилади.
Президент матбуот хизматининг маълум қилишича, Қатар амири томонидан коррупцияга қарши курашда эришилган ютуқлар учун глобал мукофот таъсис этилган. Ушбу мукофотнинг навбатдаги тантанали топшириш маросими шу йилнинг охирида Тошкентда ўтказилади. Унда Қатар давлатининг раҳбарияти ҳам иштирок этиши кутилмоқда.
“Қатар амири томонидан коррупцияга қарши курашда эришилган ютуқлар учун глобал мукофот таъсис этилган. Ушбу мукофотнинг навбатдаги тантанали топшириш маросими шу йилнинг охирида Тошкентда ўтказилади. Унда Қатар давлатининг раҳбарияти ҳам иштирок этиши кутиляпти. Ушбу мукофотни топширишнинг тантанали маросими Тошкентда ўтказилиши охирги йилларда президентимиз томонидан коррупцияга қарши кураш йўналишида олиб борилаётган катта ишлар ва умуман ислоҳотларининг жаҳон ҳамжамияти томонидан катта эътирофи тимсоли десак ҳам бўлади”, — дейди Шерзод Асадов.
Қатар дунёдаги учинчи йирик табиий газ захираларига эга ва ялпи ички маҳсулоти аҳоли жон бошига (104 минг доллар) энг юқори давлатлардан бири ҳисобланади. Мамлакат аҳолиси 2,7 миллион киши, ялпи ички маҳсулоти эса йилига 274 миллиард долларни ташкил этади. Сўнги йилларда Ўзбекистоннинг мазкур мамлакат билан муносабатлари сезиларли ривожланиб бормоқда ва янги босқичга чиқмоқда дейиш мумкин.
Қатар ва Ўзбекистон муносабатлари
Қатар Ўзбекистон мустақиллигини 1991 йил 30 декабрда тан олган бўлиб, икки давлат ўртасидаги дипломатик алоқалар ўрнатиш тўғрисидаги қўшма баённома 1997 йил 27 ноябрь куни Туркияда имзоланган.
Биринчи президент Ислом Каримовнинг 2010 йил 23-24 ноябрь кунлари Қатарга амалга оширган расмий ташрифи мамлакатлар ўртасидаги алоқаларнинг ривожланиши учун пойдевор бўлганди. Бугунги кунда ушбу ҳамкорлик алоқалари янада мустаҳкамланиб, янги босқичга кўтарилди.
Хусусан, Ўзбекистон мустақил бўлганидан бери биринчи марта Қатар давлатининг фавқулодда ва мухтор элчиси Тошкентга юборилди. 2023 йил 12 апрель куни Қатарнинг Ўзбекистондаги элчиси Ҳасан Ҳамза Ҳошим ишонч ёрлиқларини топширди.
2023 йил 7 майда эса ушбу мамлакатнинг Тошкентдаги элчихонаси очилди. Шу пайтга қадар, Ўзбекистон Қатар билан алоқаларини Москвадаги ушбу давлатнинг элчихонаси орқали юритиб келганди. Эндиликда эса ўзаро муносабатлар тўғридан тўғри амалга ошадиган бўлди. Қатарнинг Ўзбекистонда элчихона очиб, элчи юборишининг ижобий ҳодиса экани кўплаб сиёсатшунослар томонидан ҳам эътироф этилди.
2019 йил 15 июнь куни Душанбеда Осиёда ҳамкорлик ва ишонч чоралари бўйича кенгашнинг V саммити, 2022 йил 5 февраль куни Пекин шаҳрида қишки Олимпия ўйинларининг очилиш маросими ҳамда 2022 йил 13-октябрда Остона шаҳрида бўлиб ўтган Осиёда ҳамкорлик ва ишонч чоралари бўйича кенгашнинг VI саммити доирасида Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ва Қатар амири шайх Тамим ибн Ҳамад ал Соний ўртасида самимий мулоқотлар бўлиб ўтди.
2023 йил 5-6 июнь кунлари Қатар амири Ўзбекистонга давлат ташрифи билан келди. Шавкат Мирзиёев ва Тамим ибн Ҳамад ал Соний ўртасида бўлиб ўтган олий даражадаги музокаралар тарихий аҳамият касб этиб, икки томонлама муносабатларни сифат ва мазмун жиҳатдан янги босқичга олиб чиқди. Самарқандда ўтказилган саммитда Ўзбекистон ва Қатар ўртасида 15 та ҳужжат қабул қилинди. Шунингдек, энергетика, нефть-кимё, кимё, қишлоқ хўжалиги, озиқ-овқат саноати ва туризм йўналишларида саноат кооперацияларини ўрнатиш ва бошқа муҳим соҳаларда амалий алоқаларни кенгайтиришга қаратилган умумий қиймати 10 миллиард бўлган инвестиция битимлари ва савдо шартномалари имзоланди.
Шундан кейин икки давлат раҳбарлари 2023 йилнинг 19 июль куни Ар-Риёд шаҳрида бўлиб ўтган “Марказий Осиё ва Форс кўрфазидаги араб давлатлари ҳамкорлик кенгаши” давлат раҳбарларининг биринчи саммитида ҳамда 20 август куни Будапешт шаҳрида ўтказилган енгил атлетика бўйича жаҳон чемпионатига ташрифлари чоғида учрашиб, мулоқотлар ўтказди.
Шунингдек, ўтган 7 йил давомида икки давлат ҳукуматларининг вакиллари, хусусан, ташқи ишлар вазирларининг кўплаб учрашувлари ташкил этилди. Ўзаро мулоқотларда ҳамкорликни ривожлантириш бўйича қатор келишувларга эришилди.
2023 йил 18 июль куни Ўзбекистоннинг Қатар давлатидаги элчихонасини таъсис этиш тўғрисида қарор қабул қилинди. Ҳозирда Ўзбекистоннинг ушбу давлатдаги ваколатхонасини очишнинг ташкилий ишларини амалга ошириш бўйича ишчи гуруҳ Доҳа шаҳрига юборилган.
Иқтисодий ҳамкорлик
Сўнгги йилларда Ўзбекистон ва Қатар ўртасида савдо-иқтисодий алоқалар жадаллашиб бормоқда. Жумладан, 2022 йил ўзаро савдо ҳажми 4,8 миллион долларни ташкил этди. 2023 йил январь август ойларидаги ўзаро савдо айланмаси ҳажми 4,5 миллион долларга тенг бўлди.
2018 йилнинг 16-18 июлида Қатар Ташқи ишлар вазирлиги Осиё мамлакатлари билан ҳамкорлик департаменти бошлиғи Холид Иброҳим ал-Ҳамар бошчилигидаги делегациянинг Ўзбекистонга ташрифи доирасида Ўзбекистон ташқи ишлар вазирлиги, Инвестициялар бўйича давлат қўмитаси, Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси, Савдо-саноат палатаси ва Парвозлар хавфсизлигини назорат қилиш бўйича давлат инспекциясида музокаралар ўтказилди.
2021 йил ноябрь ойида бўлиб ўтган тендер натижаларига биноан, Қатарнинг Nebras Power компанияси Франциянинг EDF ва Япониянинг Sojitz Corporation ширкатлари билан биргаликда тузилган консорсиум таркибида Сирдарёда иссиқлик электростанциясини қуриш лойиҳасида иштирок этмоқда. Лойиҳага асосан қуввати 1600 МВт бўлган мазкур электростанцияга 1,2 миллиард доллар инвестиция киритилиши ва 2024 йилда фойдаланишга топширилиши режалаштирилган.
2022 йил 24-26 март кунлари бўлиб ўтган “Тошкент халқаро инвестиция форуми” доирасида Nebras Power ва Ўзбекистон ҳукумати ўртасида электр энергиясини сотиб олиш тўғрисида битим имзоланди.
2021 йилнинг 6-8 апрель кунлари Қатар фуқаролик авиацияси ва Qatar Airways компанияси вакилларидан иборат делегациянинг Тошкентга ташрифи давомида икки давлат ҳукуматлари ўртасидаги Ҳаво қатнови тўғрисидаги битимни имзолашга тайёрлаш ҳамда Доҳа—Тошкент—Доҳа йўналиши бўйича тўғридан-тўғри авиақатновларни йўлга қўйиш масалалари муҳокама қилинди.
2023 йил 8-9 май кунлари инвестициялар, саноат ва савдо вазири Лазиз Кудратов бошчилигидаги делегацияни Доҳага ташрифи амалга оширилди. Ташриф доирасида Қатарнинг қатор вазирлик ва етакчи компаниялари вакиллари билан учрашувлар ўтказилди.
Маданий-гуманитар соҳадаги ҳамкорлик
Ўзбекистон Футбол федерацияси делегациясининг 2017 йилнинг 17-18-октябрида Доҳага ташрифи доирасида Қатар Футбол уюшмаси ўртасида ҳамкорлик тўғрисидаги меморандум имзоланди.
2018 йилнинг 6-10-сентябр кунлари Шаҳрисабз шаҳрида ўтказилган Мақом санъати халқаро форумида Қатарнинг Аl-Arabia газетаси мухбири Исмоил Таллаий иштирок этди.
Қатарнинг Al-Jazeera медиа корпорацияси билан мунтазам ҳамкорлик қилиб келинмоқда. Хусусан, Al-Jazeera телекомпанияси вакиллари 2019 йилнинг 21-23 февраль кунлари Бухорода бўлиб ўтган зиёрат туризми Биринчи халқаро форумида иштирок этди. Ташриф якуни бўйича 2019 йилнинг апрель ойида Al-Jazeera телеканалида Ўзбекистоннинг туристик салоҳияти, маданий, илмий ва маънавий меросига бағишланган бир қатор махсус кўрсатувлар намойиш этилди.
Коронавирус пандемияси даврида Қатарнинг “Жосим ва Ҳамад ибн Жосим хайрия жамғармаси” томонидан “Меҳр-шафқат ва саломатлик” фондига 200 минг доллар, “Қатар хайрия жамғармаси” республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Қорақалпоғистон бўлимига 200 минг доллар миқдорида беғараз молиявий ёрдам ажратди.
2020 йилнинг 5 декабрида Қатар Олимпия қўмитаси бош котиби Жосим Рошид ал-Буайнайн бошчилигидаги делегация Ўзбекистонга ташриф буюрди. 2021 йилнинг 25 май куни Ўзбекистон “Ҳунарманд” уюшмаси ва Қатарнинг КАТАRA маданият жамғармаси ўртасида ҳамкорлик ўрнатилган.
2022 йилнинг 24-сентябр—5-октябр кунлари Доҳа шаҳрида Ўзбекистон маданият кунлари доирасида Ўзбекистон давлат симфоник оркестрининг концерти, “Ҳунарманд” уюшмаси вакилларининг маҳсулотлари кўргазмаси ҳамда Ўзбекистон халқаро Ислом цивилизацияси маркази ва Қатар миллий кутубхонаси ўртасида ҳамкорлик меморандуми имзоланди.