Иқтисодиёт ва молия вазирлиги 7 ой давомида тўхтатиб қўйилган кунлик бюджет даромад ва харажатларига оид маълумотларини очиқлай бошлади. Хусусан, вазирлик 4–7 сентябрь кунлари давлат бюджетининг даромад ва харажатлари қанча бўлганини маълум қилди.

Ўзбекистонда давлат бюджетига даромад ва тушумлар 4–7 сентябрь кунлари деярли 2,4 триллион сўмни ташкил этди. Давлат харажатлари миқдори эса 6,2 триллион сўмдан ошди. Бунда харажатлар даромадлардан анча юқорилигича (2,6 баравар кўп) қолмоқда.

Яқинда эълон қилинган маълумотларда январь–июнь ойларида республика бюджети харажатлари 2022 йилнинг ярим йиллигига нисбатан 25 фоизга ўсгани очиқланганди.

“Биринчи ярим йилликда давлат бюджети даромадлари 100 триллион сўмни ташкил этди. Шундан 76 триллион сўми солиқ, 24 триллион сўми божхона тушумлари ҳиссасига тўғри келди. Давлат бюджети харажатлари эса жами 129 триллион сўмдан ошди. Шундан ижтимоий соҳаларга 65 триллион сўм йўналтирилди, — дея ахборот берган Иқтисодиёт ва молия вазири Жамшид Қўчқоров.

Мамлакатда 2022 йилдаги бюджет тақчиллиги сезиларли ортиб, ялпи ички маҳсулотга нисбатан 4 фоизга етганди. Собиқ молия вазири Тимур Ишметов Самарқандда бўлиб ўтган иқтисодий форумда Ўзбекистон иқтисодиёти жуда қийин босқичда экани, бюджет харажатларини камайтириш зарурлигини, молиявий тақчилликни 3 фоизда ушлаб қолиш учун жуда кўп босим кузатилаётганини айтганди.

Шунингдек, Ишметов Сенатдаги чиқишларидан бирида давлат бюджетини режалаштиришда интизом йўқлиги ва бюджет пулларини энг муҳим ишларга сарфлаш зарурлигини таъкидлаган.

“Биринчи навбатда, энг муҳим масалаларга пул ажратишни ва бюджет маблағларини тўғри сарфлашни ўрганишимиз зарур. Давлат бюджети маблағларининг мақсадли сарфланиши доимий муаммо. Аввало, бу масала вазирликларда ишни ташкил этиш билан боғлиқ.

Иккинчи томондан, хатомиз ва камчилигимиз бюджет маблағларини режалаштирганда интизомни шакллантириш қийин бўлмоқда. Бу муаммони бирлашиб ҳал қилиш зарур. Бюджетни шакллантириш графиги бор. Масалан, 2023 йилнинг давлат бюджетини шакллантиришда ҳеч кимдан ўз вақтида, сифатли маълумот ололмаяпмиз. Рақамлар қайта-қайта кўриб чиқилаверади. Вазирликлар янги лойиҳалар вақтини суриш, уларни ҳукуматга чиқариш, қарор қабул қилишни айтади, шу топшириқни бажариш керак, дейди. Молия вазири сифатида йўқ, бунга пул бериш керак эмас, дея айта олмаймиз, — деган у.

Иқтисодиёт ва молия вазирлиги департамент директори Шерзод Муҳамедов “Дарё” мухбири билан суҳбатда давлат бюджети тақчиллик билан ижро этилаётганига изоҳ берганди.

“Сўнгги йилларда давлат бюджети тақчиллик билан ижро этилмоқда. Бу бўйича фуқароларда турли эътирозлар ва тушунмовчиликлар юзага келишини кўриш мумкин. Лекин бундай ҳолат кўплаб ривожланаётган давлатлар тажрибасида ҳам кўринмоқда. Халқаро экспертлар билан мазкур масалани кўп муҳокама қилганмиз. Бюджет тақчиллиги ривожланаётган давлатлар ривожланишлари учун табиий ҳолат деб баҳоланади, — деган вазирлик вакили.

Шерзод Муҳамедов суҳбат давомида 2023 йилдан бошлаб давлат бюджети тақчиллиги ялпи ички маҳсулотнинг 3 фоизидан ошмаслиги бўйича чегара ўрнатилгани, жорий йилги бюджет харажатлари камайтирилиши бўйича аниқ режалар йўқлигини айтган.