Тошкент шаҳрида 7 март куни Афғонистон билан қўшни давлатлар махсус вакилларининг биринчи учрашуви бўлиб ўтди. Тадбирда Ўзбекистон, Эрон, Хитой, Покистон, Россия, Тожикистон ва Туркманистон вакиллари Афғонистондаги мавжуд ҳолат, мамлакатдаги вазиятни тартибга солиш масалаларини муҳокама қилди, деб хабар бермоқда “Дарё” мухбири.
Учрашув аввалида махсус вакиллар афғон халқига гуманитар ёрдам кўрсатиш, мамлакатдаги инқирозини тинч йўл билан ҳал этиш бўйича минтақавий саъй-ҳаракатларни бирлаштириш бўйича фикр алмашди. Мамлакатда инклюзив ҳукумат тузиш, инсон ҳуқуқлари масалалари юзасидан ёпиқ эшиклар ортида музокаралар ўтказилди.
Шундан сўнг Ўзбекистон президентининг Афғонистон бўйича махсус вакили Исматулла Эргашев оммавий ахборот воситалари учун қисқа брифинг ташкил этди. Унда айтишича, биринчи марта ташкил этилаётган бу мажлис аъзо мамлакатлар ташқи ишлар вазирларининг қарори билан амалга оширилган.
“Яқинда Афғонистон билан қўшни давлатлар ташқи ишлар вазирларининг 3-учрашуви бўлиб ўтганди. Ана ўша мажлисда вазирларнинг қарори билан шу формат асосида махсус вакилларнинг ҳам консултациясини, ўзаро фикр алмашинувини йўлга қўйишга келишилган эди. Шунга биноан бугун Афғонистон билан қўшни давлатлар махсус вакилларининг биринчи мажлисини ўтказдик. Айтиб ўтишим керакки, бу учрашув яқин келажакда Тошкент шаҳрида бўлиб ўтадиган Ташқи ишлар вазирларининг 4-учрашувини тайёрлашга ҳам қаратилган“, — деди брифинг аввалида Исматулла Эргашев.
Maxсус вакилнинг таъкидлашича, мажлисда Афғонистондаги ижтимоий-иқтисодий вазият, инсон ҳуқуқлари, миллий озчиликни ташкил этаётган халқларнинг ҳақ-ҳуқуқлари ва қизларнинг ўқиши, таълим олиши ва ишлаши ҳуқуқлари масалаларини муҳокама қилинган.
“Барча махсус вакиллар аёлларнинг ҳақ-ҳуқуқини таъминлаш, уларнинг озодлигини таъминлаш энг асосий масалалардан бири эканини айтди. Афғонистон ҳукуматини ушбу тақиқлаш қонунини олиб ташлаш ва тез кунда аёлларга ўқиш, таълим олиш ва озод ишлаш имконини қайтариб беришга чорлади. Мамлакатда гуманитар инқирознинг кучайиши таҳдиди ҳамда иқтисодий вазиятнинг кескин ва буткул қулаши эҳтимоли барча қўшни мамлакатлар, шунингдек, халқаро ҳамкорларни ташвишга солмоқда. Биз Афғонистоннинг бугунги ҳукумати халқаро ҳамжамиятнинг талабларини, берган ваъдаларини бажаришини талаб қилдик”, — дейди Исматулла Эргашев.
Шунингдек, афғон халқини қтисодий-ижтимоий шароитда қўллаб-қувватлаш, ёрдам беришга урғу берилди. Maxсус вакиллар Афғонистон марказий банки хорижий пулларни озод қилиши ва уни халққа қайтариб бериши зарурлигини таъкидлади.
“25 миллион аҳоли, улардан 6 миллиони озиқ-овқатдан батамом маҳрум бўлиб қолгани таъкидланди. Ўзбекистон президентининг Афғонистон бўйича халқаро музокара гуруҳини тузиш таклифи бўйича фикр алмашилди. Учрашув қатнашчилари бу ташаббусни ижобий баҳолади ва учрашув якунида қабул қилинган қўшма баёнотда ўз аксини топди”, — дея фикр билдирди махсус вакил.
Унинг маълум қилишича, апрель ойи охирида Ню Ёрк шаҳрида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти бош котиби Антонио Гуттериш билан бўладиган Афғонистон масаласидаги учрашувда бу таклиф батафсил ўрганиб чиқилади.
Қўшни давлатлар қўшма баёнотда Афғонистон қуйидаги ваъдаларини бажаришига умид билдирди:
- ўз ҳудудидан ҳеч бир қўшни давлатга ёки ҳеч қайси учинчи давлатга нисбатан таҳдид солмаслик;
- мамлакатда тинчлик-тотувликни таъминлаш;
- кенг қамровли ҳукумат тузиш;
- наркотик моддаларни ишлаб чиқариш ва уларни тарқатишга қарши фаол кураш олиб бориш;
- ҳудудда халқаро террористик ташкилотлар бўлмаслиги ва уларни фаолият олиб боришга шароит яратмаслик.
Изоҳ (0)