Ёшлар онгига салбий таъсир қилувчи ахборот тарқатган ОАВ ва Telegram-каналларини маъмурий жавобгарликка тортиш таклифи билдирилди

Ўзбекистонда 2021—2022 йилларда оммавий ахборот воситалари (ОАВ) ва Telegram-каналлари беҳаёлик, зўравонлик ва диний адоват қўзғатувчи 18 мингдан ортиқ ахборот тарқатгани аниқланган. Бу ҳақда Сенатнинг 26- ялпи мажлисида Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги директори Асаджон Хўжаев маълум қилди, дея хабар бермоқда «Дарё» мухбири.

Асаджон Хўжаевнинг айтишича, агентлик ёшлар тарбиясини бузадиган материаллар тарқатгани учун ОАВ ва Telegram-каналларини огоҳлантириб келмоқда, аммо уларга маъмурий жазо қўлланмаётгани учун бундай қонунбузарлик ҳолатлари давом этмоқда.

Оммавий ахборот воситалари ва Telegram-каналларда кўплаб зўравонлик, шавқатсизлик, маънавий бузуқлик, порнографияни тарғиб қилувчи материаллар тарқаляпти. Биз уларнинг эгаларини аниқламоқдамиз ва тегишли огоҳлантириш беряпмиз. Лекин кейинги кўриладиган чорамиз жиддий эмас. Яъни ўша материални ўчириш, чеклаш ёки бундай ҳолат қайтарилмаслиги бўйича ҳеч қанақа санкциялар йўқ. Маъмурий жавобгарлик кодексида ҳам бундай материаллар тарқатгани учун маъмурий жавобгарлик мавжуд эмас. Биз масъулларга мурожаат қиламиз, кўрсатмалар киритамиз. Лекин бундайларнинг орқасида иқтисодий санкциялар бўлмаса, ҳаракатларимиз самарали натижа бермаяпти. Ҳуқуқбузарликлар давом этмоқда. Шунинг учун, аввало, ушбу масалада маъмурий жавобгарлик белгиланса, яхши бўларди.

Бевосита веб-сайтларда ёшларимизга ёт бўлган, маънавий-маърифий ва диний адоватни қўзғатувчи бир қанча қонунбузарликлар аниқланди. Масалан, 2021—2022 йилларда 18 мингдан ортиқ шундай ҳуқуқбузарлик ҳолатлари аниқланган. Шунингдек, порнография, зўравонлик, беҳаёлик, наркохизматларни тарғиб қилувчи 3 минг 134 та хорижий веб-сайтлар борлиги маълум. Махсус идоралар билан биргаликда уларни Ўзбекистон ҳудудига кириш ва фойдаланиш ҳуқуқини чекладик. Ўзимиздаги веб-сайтларда ҳам бунақа қонунбузарлик ҳолатлари бўлиб турибди. Бу энди кўпинча тушунмасликдан ва талабларнинг фарқига бормасликдан юзага келмоқда. Масалан, «уз» доменидаги 9 минг 500 та веб-сайтда беҳаёлик, маънавий бузуқлик, зўравонлик, шавқатсизлик, қимор, таваккалчилик, алкоголь ва тамаки маҳсулотларини реклама қилиш ёки уларни тарғиб қилувчи маълумот ва ахборотлар аниқланган. Улар бўйича ҳам «Ўзкомназорат» ва Ички ишлар вазирлиги билан биргаликда тегишли чоралар кўрилмоқда.

Асаджон Хўжаев, АОКА директори

Асаджон Хўжаевнинг таъкидлашича, телеканаллар ва бошқа ОАВда видеоматериалларга ёш тоифаларининг белгилари қўйилмаслиги ҳолатлари ҳам кўп учрамоқда.

«2022 йилнинг ўтган 5 ойи ичида эфирга узатилаётган 6 та давлат, 3 та нодавлат телеканалда 188 та ахборотда ёшга оид тасниф қўйилмагани аниқланди. Бу таснифлар қўйилмаслиги мутахассисларнинг малакаси етишмаслиги, масаланинг моҳиятига унча эътибор берилмаслиги, деб кўрсатилмоқда. Ўтган 5 ойда мазкур масалада 33 та кўрсатма ва огоҳлантириш хатларини берганмиз. Телерадиоканалларда ташкил этилган бадиий кенгашлар кўрсатувларни эфирга узатиш, шу жумладан, таснифлаш чораларни ҳам кўриши керак. Афсуски, улар ўзларига юклатилган вазифаларни тўлақонли бажармаяпти. Биз қонунчилик бўйича эътиборни қаратамиз, кўрсатмалар берамиз. Лекин тан олиш керак, қонунчиликда бу масалада ҳам маъмурий жавобгарлик белгиланмаган», — деди агентлик раҳбари.

Аввалроқ сенатор Азамат Зиёев Ўзбекистон таълим-тарбия тизими ҳали ҳам эскича қолипда экани ва уни миллийлик асосида ислоҳ қилиш зарурлигини таъкидлаганди. Шунингдек, АКТ вазири ўринбосари Дониёр Рустамов мамлакатда яратилган маҳаллий ижтимоий тармоқ ва мессенжерлар нега оммалашмаётганига изоҳ берганди.