“Yerning aylanish tezligi oshgan” — ekspertlar

Ekspertlar Yer sayyorasining aylanish tezligi 2025-yil yozida sezilarli oshganini qayd etdi. Bu haqda soha mutaxasislariga tayanib CNN xabar berdi.

Ushbu hodisa dunyo bo‘ylab ko‘plab olimlarni xavotirga solmoqda. AQSH dengiz observatoriyasi ma’lumotlariga ko‘ra, hozirgacha yilning eng qisqa kuni 10-iyulda qayd etilib, bu kunda 24 soatlik sutka 1,36 millisoniyaga qisqargan. 22-iyul va 5-avgust kunlari ham bir sutka 1,34 va 1,25 millisekundga kamayishi prognoz qilingan.

Bu kichik o‘zgarishlar uzoq vaqt davomida jiddiy muammolarni keltirib chiqaradi. Xususan, bu kompyuter, sun’iy yo‘ldosh va telekommunikatsiyalarga ta’sir qilishi mumkin. Ba’zi ekspertlarning fikricha, zamonaviy sivilizatsiyaning to‘xtab qolish xavfi ham bor. Shuning uchun hatto eng kichik vaqt og‘ishlari ham 1955-yilda yaratilgan atom soatlari yordamida kuzatilib, tahlil qilib boriladi. 

Bu turdagi soatlarda atom tebranishlarining barchasi hisobga olingan holda vaqt o‘lchanadi. Hosil bo‘lgan vaqt esa UTC yoki koordinatsiyalangan universal vaqt deb ataladi. U, taxminan, 450 ta atom soatiga asoslangan va vaqtni hisoblashning global standarti sanaladi. Shuningdek, bu vaqt asosida barcha telefon va kompyuterlar soatlari belgilab olinadi. Astronomlar ham Yerning aylanishini koinotdan kuzatib boradi. Bunda sayyoraning qo‘zg‘almas yulduzlarga nisbatan joylashuvi sun’iy yo‘ldoshlar yordamida tekshiriladi.

Ma’lumot uchun, Yer sayyorasida 2024-yil 5-iyul kuni tarixdagi eng qisqa sutka qayd etilgan: o‘shanda 1 sutka 1,66 millisekundga kamaygandi.