Xalqaro atom energetika tashkiloti (MAGATE) bosh direktori Rafael Grossi tashkilotning asosiy ustuvor yo‘nalishi sifatida o‘z inspektorlarini Eron yadroviy obyektlariga kiritishni aytdi. 

Grossining ta’kidlashicha, ushbu obyektlarda tekshiruv o‘tkazish xavfli bo‘ladi, chunki u yerda portlamay qolgan o‘q-dorilar qolgan bo‘lishi mumkin. Obyektlarda tekshiruvlar hozircha o‘tkazilmayapti. Agentlikning qayd etishicha, Grossi Tehron bilan hamkorlikni qayta tiklashga, jumladan, Islom respublikasi vakillari bilan Venada uchrashish imkoniyatiga umid qilmoqda.

Eron yadroviy dasturi holatiga izoh berar ekan, bosh direktor bu necha oy orqaga surilgani haqida gapirishni yoqtirmasligini aytdi, chunki bu “qum soati” yondashuvidir.

MAGATE rahbarining aytishicha, Eron yadro dasturining hozirgi holatidan qat’i nazar, uzoq muddatli yechim zarur, unga faqat diplomatiya yo‘li bilan erishish mumkin.

“Eron menga yoki mening hamkasblarimga tekshiruv o‘tkazishga zudlik bilan ruxsat berishi kerak, biroq bizning rasmiylar bilan bog‘lanishga urinishlarimiz e’tiborsiz qolmoqda”.

Eron va Isroil urushi

Isroil 13-iyun kechasi Eronni maxfiy harbiy-yadroviy dasturni amalga oshirishda ayblab, unga qarshi operatsiya boshladi. Havo hujumlari va diversiya guruhlarining reydlari nishonlari atom obyektlari, generallar, mashhur yadro fiziklari, aviabazalar, havo hujumidan mudofaa vositalari, “yer-yer” raketalari bo‘ldi.

Eron o‘z atom loyihasining harbiy maqsadlarga yo‘naltirilganini rad etmoqda. MAGATE bosh direktori Rafael Grossi 18-iyun kuni ma’lum qilishicha, agentlik inspektorlari Eronning yadro quroli yaratish dasturini amalga oshirayotgani haqida aniq dalillarni ko‘rmagan. AQSH razvedka hamjamiyati prezident Donald Tramp va Isroil bayonotlariga qarama-qarshi o‘laroq, Eron yadro qurolini yaratishga intilmagan, deb hisobladi.

Eron Isroilning harakatlariga raketa zarbalari va hujumchi uchuvchisiz apparatlar bilan javob qaytarmoqda, harbiy obyektlarga zarba berayotganini ta’kidlamoqda. Har ikki tomondan ham turar joy binolariga zarar yetkazish va tinch aholi orasida qurbonlar soni ortib bormoqda.

Eron Sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, mamlakatda 220 dan ortiq kishi halok bo‘lgan, kamida 2,8 ming kishi jarohatlangan. Shu bilan birga, Eronning Rossiyadagi elchisi Kazem Jaloli 300 ga yaqin tinch aholi halok bo‘lganini ma’lum qildi. Isroilda Eron zarbalari oqibatida 20 dan ortiq kishi halok bo‘lgani, 1,2 mingdan ortiq kishi yaralangani aytildi.

Isroil va Eron kuniga bir necha marta o‘zaro zarbalar bermoqda. Isroil hukumati Eron yadro dasturi yo‘q qilinmaguncha kampaniyani davom ettirish bilan po‘pisa qildi. Tehron esa, o‘z navbatida, Isroil bombardimonni to‘xtatmaguncha o‘qqa tutishni davom ettirishini bildirmoqda.

AQSHning Eronga hujumi

AQSH 22-iyunga o‘tar kechasi Erondagi uchta yadroviy obyektga zarba berdi. Soat 2:30 atrofida Amerikaning B-2 samolyotlari tog‘ ichida joylashgan Fordodagi uranni boyitish markaziga hujum qilib, unga kamida o‘nlab 13 tonnalik GBU-57 bunkerga qarshi bombalarini tashladi.

Bir vaqtning o‘zida suvosti kemalari Natanz va Isfahondagi obyektlarga 30 ga yaqin Tomahawk qanotli raketalarini uchirdi. Tramp nishonlar “to‘liq yo‘q qilinganini” e’lon qildi. Shu bilan birga, Oq uydagi yuqori martabali amaldorning The Wall Street Journal’ga ma’lum qilishicha, zarbalar Erondagi rejimni o‘zgartirishga qaratilmagan “bir martalik operatsiya” bo‘lgan.

Eron harbiylari AQSH hujumiga javoban Isroilga ballistik raketalar uchirdi va birinchi marta 2 ming kilometr masofaga uchadigan eng yangi Kheibar modelini qo‘lladi. Natijada Tel Aviv, Nes Sion va Hayfa shaharlarida bir nechta uylar vayron bo‘ldi, 86 kishi jarohatlandi, deya xabar berdi Sog‘liqni saqlash vazirligi. Isroil mudofaa armiyasi ma’lumotlariga ko‘ra, Eron jami 30 ga yaqin raketa uchirgan.

Eron tashqi ishlar vaziri Abbos Aroqchi Istanbulda turib matbuot anjumani o‘tkazdi. U mojaroga diplomatik yechim ko‘rmayotganini aytib, Putin bilan uchrashish uchun Moskvaga borishini ta’kidladi. Aroqchi AQSH prezidenti “nafaqat Eronga, balki o‘z xalqiga ham” xiyonat qilganini aytdi.