Tadbirkor Murod Nazarov 17-iyul kuni qurilish sohasiga oid yig‘ilishda Toshkent shahrida qurilish ishlari davomida daraxtlarni kesishga qo‘yilgan cheklovni olib tashlash bo‘yicha fikr bildirdi. Tadbirkorning mazkur taklifiga Ekopartiya a’zosi, deputat Javlon Abdullayev o‘z keskin munosabatini e’lon qildi.
Unda qayd etilishicha, daraxtlarni muhofaza qilish borasida joriy etilgan moratoriy bejizga belgilangan emas. Aks holda, bugungi kunda ekologik halokatga yuz tutgan bo‘lishi mumkin edi.
Uning ta’kidlashicha, suv tanqisligi va global isish sharoitida har bir daraxtning ahamiyati yanada oshmoqda. Yetuk daraxtlar kislorod chiqarib, havoni tozalash, shovqinni kamaytirish, tuproq eroziyasini oldini olish kabi tabiat uchun muhim funksiyalarni bajaradi. Moratoriyning ahamiyati juda katta — ayrim noqonuniy daraxt kesish holatlariga qaramasdan, ushbu chora-tadbir tufayli 98 foizdan ortiq daraxtlarning kesilishiga yo‘l qo‘yilmadi.
Ma’lumot o‘rnida keltirilishicha, 2025-yilning birinchi yarmida daraxtlarni kesish bo‘yicha kelib tushgan 3 235 ta ariza rad etilishi hisobiga 453 238 ta daraxt asrab qolingan. Ularning 86 309 tasi qimmatbaho navlarga mansub bo‘lgan.
Qayd etishicha, “qayta ekish” nomi bilan ko‘chirilayotgan yoki yangidan ekilgan ko‘chatlarning aksariyati qovjirab, qurib qolayotgani kuzatilmoqda. Shu bois, bu amaliyot tabiatga foyda emas, zarar keltirmoqda.
Bunday yondashuv nafaqat ekologik muvozanatga, balki O‘zbekiston qonunchiligida mustahkamlangan atrof-muhitni muhofaza qilish tamoyillariga ham zid. Agar har kim daraxtni o‘z hududidagi to‘siq sifatida ko‘rib, uni “muqobil ekish” bilan almashtirishni odat qilsa, bu tabiatga qarshi ochiqchasiga tajovuz, ya’ni ekologik jinoyat sanaladi.
Rivojlangan davlatlar tajribasidan kelib chiqib, deputat O‘zbekistonda ham noqonuniy daraxt kesish holatlariga qarshi qat’iy choralar ko‘rish, qonunchilikka samarali mexanizmlarni joriy etish vaqti kelganini ta’kidladi.
“Biz, Ekopartiya deputatlari tadbirkorlarning bu kabi tabiatga beshafqat munosabatlari va takliflariga mutlaqo qarshimiz. Bu kabi chuqur tahlil qilinmasdan bildirilgan takliflar kelgusida tabiatga befarqlik bilan yondashish va ekologik barqarorlikka tahdid soluvchi holatlarni keltirib chiqarishi mumkin. Shuni qat’iy ta’kidlaymiz: har qanday rivojlanish, bunyodkorlik va rekonstruksiya ishlari ekologik manfaatlar hisobiga emas, ular bilan muvozanatda olib borilishi lozim”, deyiladi xabarda.
Javlon Abdullayev Ekopartiya qonunchilik tashabbusi sifatida renovatsiya loyihalarida zarar yetkazilishi mumkin bo‘lmagan obyekt sifatida moratoriy e’lon qilingan daraxt va butalarning joylashgan joyini qonuniy mustahkamlash bo‘yicha faol harakat qilishini ma’lum qildi.
Ma’lumot uchun, 500 ming daraxt yiliga taxminan 50-60 ming tonna kislorod ishlab chiqaradi. Bu 70-80 ming kishining yillik nafas olishi uchun yetarli.
2023–2024-yillar va 2025-yilning 5 oyi davomida huquqni muhofaza qilish organlari bilan birgalikda 3 500 dan ortiq ekologik reyd tadbirlari amalga oshirildi. 250 mingdan ortiq korxona va fuqarolarga sohaga oid profilaktika tadbirlari o‘tkazildi. Shundan sohaga oid qonunchilik talablarini buzgan 110 941 nafar shaxs aniqlanib, ularga 115 mlrd so‘m ma’muriy jarimalar belgilandi va 32 mlrd so‘m tabiatga yetkazilgan zararlar bo‘yicha da’vo qo‘zg‘atildi, shundan jami 66 mlrd so‘m mablag‘ undirib olindi.
Izoh (0)