1-sentyabrga tayyorgarlik bu nafaqat maktab anjomlarini xarid qilish, balki boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun maktab ryukzagini to‘g‘ri tanlash muhimligi bilan ham bog‘liq. Bozorda juda ko‘p turdagi sumkalar bor, ammo ularning har biri bolalarning umurtqa pog‘onasiga zarar yetkazmasligi kafolatlanmagan. Pediatr shifokor Polina Grinchik ryukzak tanlashda qanday mezonlarga e’tibor berish kerakligi, uni qanday to‘g‘ri taqish va qaysi hollarda ryukzakdan umuman voz kechish yaxshiroq ekanligi haqida ma’lumot berdi.
Grinchikning ta’kidlashicha, bolalarning umurtqa salomatligi nafaqat ryukzakning o‘ziga, balki uning vazniga ham bog‘liq. Ota-onalarga yengil ortopedik modellarga ustunlik berish va sumkaning ichidagi narsalarni nazorat qilish, shuningdek, bolani tartib-intizomga o‘rgatish tavsiya qilinadi.
Maxsus e’tibor qattiq ortopedik orqa qismga berilishi kerak — u umurtqaga tushadigan yukni kamaytiradi va to‘g‘ri o‘tirishga yordam beradi, dedi shifokor.
Ryukzakda bir nechta bo‘limlar bo‘lishi muhim. Bu yukning teng taqsimlanishiga xizmat qiladi. Sumkaning bog‘lamalari (bilaguzuklari) kengligi kamida 4–5 sm bo‘lishi kerak. Eng yaxshisi C shaklida bo‘lib, bu yelka va bo‘yning konturlariga mos keladi va yukni fiziologik jihatdan teng taqsimlashga yordam beradi. Shuningdek, bog‘lamalar sozlanadigan bo‘lishi kerak, shunda ryukzak bolaning bo‘yiga moslashtirilishi mumkin.
Mahsulot materiali ham muhim ahamiyatga ega: u mustahkam, oson tozalanadigan va o‘quv qo‘llanmalari og‘irligiga bardosh bera oladigan bo‘lishi kerak. Bundan tashqari, pediatr old va yon yuzalarida elementlari bo‘lgan modellarga e’tibor berishni tavsiya qiladi.
Yoshga mos belgining mavjudligi ham ahamiyatli — agar u bo‘lmasa, demak mahsulot bolalar uchun mo‘ljallanmagan. Maktab sumkasi moslik sertifikatiga ega bo‘lishi kerak, bu sertifikatni sotuvchi xaridor so‘raganda ko‘rsatishi shart.
Shifokor ryukzakni taqish davomiyligini hisobga olishni maslahat beradi: 30–40 daqiqadan ortiq davomida doimiy taqish umurtqani ortiqcha yuklaydi. Ayniqsa, kuniga ikki soatdan ko‘p taqilsa, o‘tirish holatining buzilishi xavfi ortadi. Bolaning ryukzakni ikki yelkasida taqishi muhim, bir tomon yelka orqali taqilishi esa tana egri chizig‘ining buzilishiga (skoliozga) olib kelishi mumkin. Ryukzakning joylashuvi bel ostidan past bo‘lmasligi, orqaga zich yopishishi va yuqori qismi yelka darajasida bo‘lishi kerak.
Grinchik maktab sumkasini bir qo‘lda ko‘tarmaslikni tavsiya qildi. Bu bir tomonlama yuklanishga sabab bo‘lib, o‘tirish holatining buzilishiga olib kelishi mumkin. Og‘irlikni kamaytirish uchun shifokor o‘quv qo‘llanmalarining elektron versiyalaridan foydalanishni yoki ikkinchi to‘plamni maktabda saqlashni tavsiya qiladi. Shuningdek, sumkani ortiqcha narsalar bilan to‘ldirmaslik muhim. Eng yengil daftarlar va papkalarni tanlash, eng og‘ir kitoblarni esa orqa qismga yaqin joylashtirish ma’qul.
SanPin qoidalariga ko‘ra, bo‘sh ryukzakning vazni boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun 700 grammdan, katta sinf o‘quvchilari uchun esa 1000 grammdan oshmasligi kerak. Ryukzakning umumiy vazni (ichidagi narsalar bilan birga) yoshga qarab farqlanadi:
1–2-sinflar — bolalar vaznining 10% dan oshmasligi kerak;
3–5-sinflar — 15% gacha;
Katta sinf o‘quvchilari — 20% gacha.
Pediatr ta’kidlaganidek, ryukzak tanlashda bolaning sog‘lig‘i xususiyatlarini hisobga olish zarur. Ba’zi holatlarda sumka taqish tavsiya etilmaydi: skolioz, orqa va yelka sohasidagi jarohatlar, shuningdek, mushaklarning zaifligi bilan bog‘liq kasalliklar, masalan, falaj (DCP). Bunday vaziyatlarda ortoped maslahati va maxsus yechimlardan foydalanish tavsiya etiladi.
Izoh (0)