2022-yilda Misrning Saqqara (Qadimgi Misrning poytaxti Memfis uchun qabriston bo‘lgan joy) hududida naqshinkor yog‘och tobutlarga joylashtirilgan 250 ta mumiyo va 100 dan ortiq bronza haykallari topildi. Bu yodgorliklar Qadimgi Misr tarixining taxminan 2 500 yil avvalgi davriga tegishli bo‘lib, ulardan ayrimlari juda yaxshi saqlangan.
Oradan bir yil o‘tib, 2023-yilda, yana shu hududda Gekashepes ismli odamning mumiyosi topildi va uning yoshi 4 300 yil deb baholandi. Bu topilma Misrda shu kungacha aniqlangan eng qadimgi va eng yaxshi saqlangan mumiyolardan biridir.
Gekashepes haqida
Arxeologik qazishmalar davomida Qadimgi podsholik davriga oid bir nechta qabrlar ochildi. Shular orasida Gekashepesning muhrlangan tobuti ham bor edi. U 4 300 yildan ortiq vaqt avval, miloddan avvalgi 2 300-yillar atrofida, V yoki VI sulola davrida yashagan zodagon bo‘lgan.
Bu kashfiyot so‘nggi o‘n yilliklarda eng muhim arxeologik topilmalardan biri sifatida e’tirof etildi. U Qadimgi Misrning dafn marosimlari, diniy e’tiqodlari va ijtimoiy tuzilmasiga oid muhim ma’lumotlarni beradi.
Tobut ochilganda, olimlar oltin yaproq bilan qoplangan, juda yaxshi saqlangan mumiyoning guvohi bo‘lishdi. Bu davrda qirollik oilasiga mansub bo‘lmagan shaxslar uchun dabdabali dafn marosimi qilinmagan. Mumiyoning a’lo darajada saqlangani shuni ko‘rsatadiki, o‘sha davrda balzamlash (murda yoki uning ayrim aʼzolari va to‘qimalarini chiritmaydigan qilib uzoq saqlash) usullari yuqori darajada rivojlangan bo‘lgan.
Gekashepesning qabri 15 metr (50 fut) chuqurlikdagi shaxtaning tubida, ohaktoshdan yasalgan va butunlay ohak qorishmasi bilan muhrlangan sarkofag ichida edi. Bu juda noyob holatdir, chunki Qadimgi podshohlik davridagi qabrlarning aksariyati qadim zamonlarda talon-toroj qilingan.
Qadimgi misrliklar e’tiqodida oltin ilohiylik timsoli bo‘lib, u o‘lmaslik va abadiy hayot ramzi hisoblangan. Shu bois, Gekashepes jamiyatda yuqori mavqega ega bo‘lgan va badavlat inson bo‘lishi mumkin. Uning qabri yaqinida boshqa taniqli shaxslar — fir’avn Unas davrida xizmat qilgan kohin Xnumjedef va qirollik saroyi amaldori Merining qabrlari ham topilgan.
Misrning ulkan nekropolida yuzlab qadimiy mumiyolar topilmasi
Saqqara — qadimgi Misr poytaxti Memfisning ulkan nekropoli bo‘lib, YUNESKO Butunjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Bu hududda o‘nlab piramidalar, hayvonlar qabristonlari, qadimgi ibodatxonalar va xristian monastirlari joylashgan.
Misr Turizm va qadimiy yodgorliklar vazirligi ma’lumotiga ko‘ra, so‘nggi qazishmalarda ushbu hududda 150 ta bronza haykalcha topilgan. Ular orasida “qadimgi dunyo me’morchiligida inqilob qilgan” deb ta’riflangan Imxotep haykali ham bor. Bundan tashqari, topilmalar orasida Bastet, Anubis, Osiris, Isida, Nefertum va Xator kabi xudo va ma’budalarning tasvirlari ham bor.
Qohira yaqinidagi Saqqara nekropoli dunyodagi eng muhim arxeologik yodgorliklardan biri hisoblanadi. Ming yillar davomida u qadimgi Misrning birinchi poytaxti Memfis uchun qirollar va zodagonlar qabristoni bo‘lib xizmat qilgan.
Izoh (0)