Diogu Jota shunchaki futbolchi emas edi. U otalik, do‘stlik, sadoqat va kamtarlik timsoli edi. U minglab bolalarga orzu bergan, minglab muxlislarga quvonch ulashgan, maydonda faqat to‘p ortidan quvib emas, yurak bilan o‘ynagan futbolchi edi.
Birinchi bilishimiz kerak bo‘lgan narsa shuki, “Jota” bu shunchaki futbolchining taxallusi edi. U bolaligida akademiyadagi ko‘plab boshqa Diogu va Silva ismli o‘yinchilardan ajralib turish uchun bu nomni ishlatgan. Faoliyatining boshida boshqalardan ajralib turish uchun “Diogo J” ismini qo‘llagan. “J” harfi uning ikkinchi ismi — Jozening bosh harfidan olingan.
Bolalik
Diogu futbolga muhabbat qo‘ygan oilada ulg‘aygan, shu bois u va libosida o‘z familiyasini saqlab qolgan ukasi Andre Silva professional futbolchi bo‘lgani ajablanarli emas.
To‘liq ismi — Diogu Joze Teysheyra da Silva. U 1996-yil 4-dekabrda Portugaliyaning Portu shahrida Izabel va Xoakim Silva oilasida dunyoga kelgan. Bu shaharchada universitet borligi sababli u yerda ko‘plab talabalar istiqomat qiladi va shu bois bu joy yoshlar markaziga aylangan. U yerda har xil qahvaxonalar, barlar va yoshlar yoqtiradigan boshqa ko‘ngilochar maskanlar mavjud. Jota aynan shu yerda futbolga mehr qo‘ygan va 2013-yilda “Pasush de Ferreyra” jamoasiga o‘tguniga qadar kichik “Gondomar” klubida o‘ynab yurgan. “Pasush”ning U-17 jamoasi murabbiyi Ruben Karvalyu darhol bu o‘ziga xos iste’dod egasi bilan ishlayotganini angladi:
“Bir safar dam olish kunlari ketma-ket ikkita o‘yin o‘tkazdik. Diogu shanba kuni uchta gol urdi, yakshanba kuni esa zaxiradan maydonga tushib, yana ikkita gol kiritdi”, — deya eslaydi murabbiy.
Natijada u kattalar futboliga o‘tdi va Portugaliya oliy divizionida gol urgan “Pasush de Ferreyra”ning eng yosh futbolchisiga aylandi. Keyinchalik esa Ronaldu davridan beri bir o‘yinda ikki marta gol urgan eng yosh o‘yinchiga aylandi. 2015/16-yilgi mavsumda u barcha musobaqalarda 14 ta gol urdi va 10 ta golli uzatma berdi. Yil yakuniga ko‘ra Portugaliyaning eng yaxshi yosh futbolchisi deb topildi. Bunday yorqin o‘yindan so‘ng, tabiiyki, Jotani ko‘p jamoalar sotib olishni istadi.
U Madridning “Atletiko” jamoasini tanladi. Klub Jotani darhol “Portu”ga ijaraga jo‘natdi. 10-sentyabr kuni “Vitoriya Gimarayesh”ga qarshi o‘yinda Diogu yangi jamoasi uchun debyut qildi va ikkinchi bo‘limda Otavioning o‘rniga maydonga tushdi. 1-oktyabr kuni “Nasional”ga qarshi uchrashuvda u “Portu” safidagi dastlabki gollarini urib, het-trik qayd etdi. 7-dekabr kuni Chempionlar Ligasi doirasida Angliyaning “Lester Siti” jamoasiga qarshi o‘yinda ushbu musobaqadagi ilk golini kiritdi.
Do‘stlik
“Portu”da u Ruben Nevesh bilan tanishdi. Bu esa keyinchalik uning “Vulverhempton”ga o‘tishi sabablaridan biri bo‘ldi. Ular Angliyaga birga yo‘l oldi. Ikkinchi sabab esa “bo‘rilar”ning bosh murabbiyiga aylangan Nunu Eshperitu Santu edi. Nevesh bilan juda yaqin do‘st bo‘lib qolishdi. Ishdan tashqarida tez-tez uchrashib turishar, tennis o‘ynashni va portugal taomlari tayyorlanadigan restoranga borishni yoqtirishardi.
O‘sha vaqtda Portugaliyada bu transferga ko‘pchilik e’tibor bermagan. “Nega endi bizning eng yaxshi yosh o‘yinchilarimiz qandaydir ikkinchi darajali ingliz klubiga o‘tib ketyapti?” deb o‘ylashgan. Bu yerda "ikkinchi darajali" deganda “Vulverhempton” o‘sha paytda Chempionshipda (Angliyaning ikkinchi darajali ligasi) o‘ynayotgani nazarda tutilgan edi.
APLga chiqqandan so‘ng, “bo‘rilar” Jotaning shartnomasini 2018-yil yozida 12,5 million funt evaziga “Atletiko”dan sotib oldi. Ijaradagi birinchi mavsumda u 17 ta gol urdi. O‘shanda Nunu Santu o‘z jamoasida portugaliyaliklarni to‘plagan edi.
2020-yil sentyabrda u “Liverpul” bilan uzoq muddatli shartnoma imzoladi. Transfer qiymati 41 million funt sterling va 4 million bonusni tashkil etdi. 3-noyabrda u Chempionlar Ligasi guruh bosqichida “Atalanta”ga qarshi o‘yinda het-trik qayd etdi. Diogu Chempionlar Ligasi tarixida Krishtianu Ronaldu va Ruy Pedrudan keyin bir o‘yinda uchta gol urishga muvaffaq bo‘lgan uchinchi portugaliyalik futbolchiga aylandi.
2022-yil avgustda Jota “Liverpul” bilan shartnomasini 2027-yil yozigacha uzaytirdi. Mersisayd klubidagi faoliyati davomida u 182 ta o‘yinda maydonga tushib, 65 ta gol urdi va 26 ta golli uzatmani amalga oshirdi. Diogu so‘nggi golini aprel oyida “Everton” darvozasiga kiritgan edi — bu gol chempionlik mavsumida muhim rol o‘ynadi.
Terma jamoa
Jota 2019-yil mart oyida birinchi marta Ukraina va Serbiyaga qarshi Yevro-2020 saralash o‘yinlari uchun Portugaliya terma jamoasiga chaqirildi. U maydonga tushmagan bo‘lsa-da, jamoa bilan UEFA Millatlar Ligasi chempioniga aylandi.
O‘sha yilning 14-noyabrida Diogu Yevro-2020 saralashida Litvaga qarshi o‘yinda Ronaldu o‘rniga maydonga tushib, debyutini o‘tkazdi. Mamlakat jamoasidagi ilk golini esa 2020-yil 5-sentyabr kuni UEFA Millatlar Ligasi doirasida Xorvatiyaga qarshi o‘yinda kiritdi.
Portugaliya terma jamoasi safida u jami 49 ta o‘yinda maydonga tushib, 14 ta gol urgan. Portugaliya libosidagi oxirgi golini o‘tgan yil 8-iyun kuni aynan Xorvatiyaga qarshi o‘rtoqlik uchrashuvida kiritgan edi.
Oila
Har bir buyuk erkakning ortida uni ilhomlantiruvchi ayol bo‘ladi. Bizning hikoyamizda bu ayol — Jota yoshligida sevib qolgan Rute Kardoso edi. Ular Vulverhempton shahrida birga yashay boshladilar. Ularning uch nafar farzandi bor edi.
Jota va Rutening to‘yi 22-iyun kuni, halokatdan 10 kun avval bo‘lib o‘tdi. Jota bu kunni hayotidagi eng baxtli va unutilmas kun, deb atagan edi.
Xotira
Jotaning hayotida ko‘plab yaxshi insonlar bo‘lganiga shubha yo‘q. Ulardan biri “Liverpul”ning sobiq murabbiyi Yurgen Klopp edi. U shunday dedi:
“Diogu va uning ukasi Andrening vafot etganini eshitib, yuragim ezildi va bir lahzaga to‘xtagandek bo‘ldi. Diogu nafaqat fantastik futbolchi, balki ajoyib do‘st, mehribon va g‘amxo‘r ota edi. Seni juda sog‘inamiz. Mening barcha ibodatlarim, fikrlarim va kuchim ayoling Rute, bolalar, oila, do‘stlar va ularni sevgan barchaga qaratilgan”.
Oilasi uni “Diogu” deb atar, faqat do‘stlari “Jota” derdi. APL libosiga shunchaki “Jota” deb yozishga ruxsat bermagani sababli, “Diogu J” deb yozishga to‘g‘ri kelgan. Hozir “Liverpul” stadioni atrofida muxlislar “Diogu J” yozuvli futbolkalarni ko‘tarib yurishmoqda, hatto “Everton” ishqibozlari ham. Axir futbol — bu shunchaki o‘yin, inson hayotidan qadrliroq narsa yo‘q.
“Liverpul” Jota o‘ynagan 20-raqamni allaqachon muomaladan chiqargan. Portugaliya radiolarida “You’ll Never Walk Alone” qo‘shig‘i yangramoqda. Butun futbol olami motamda. Bu kabi voqealar bizga hayot naqadar tez o‘tishini va har qanday daqiqada yakunlanishi mumkinligini yana bir bor eslatadi.
Qizig‘i shundaki, Jotaning yana bir ishtiyoqi bor — bu kibersport. U “Diogo Jota Esports” nomli o‘z jamoasini tashkil qilgan bo‘lib, u FIFA o‘yiniga ixtisoslashgan. Hatto u “Galaxy Racer” tashkiloti bilan hamkorlik qilgan. Jotaning EA Sports FIFA futbol simulyatoriga bo‘lgan muhabbati bolalikdan boshlangan va bu ishtiyoqni katta loyihaga aylantirgan.
Pandemiya davrida APL futbolchilari o‘rtasida o‘tkazilgan turnirda Jota barcha raqiblarini yengib, finalga chiqqan va finalda bo‘lajak jamoadoshi Trentni mag‘lub etib, o‘ziga xos chempionga aylangan edi.
“Men doim FIFA o‘yinini yaxshi ko‘rganman. Bu xuddi futbolga o‘xshaydi, lekin jarohatlarsiz”, — degan edi Jota.
Shu jihatlari uni ayniqsa yosh muxlislar qalbiga yaqinlashtiradi — ular Jotani nafaqat yulduz sifatida, balki o‘zlari bilan bir xil qiziqishlarga ega inson sifatida ham ko‘rishadi.
Jotani maydonda barchadan ajratib turadigan jihati bu uning universalligi. U markaziy hujumchi sifatida ham, chap qanotda ham, hatto yarim himoyaga tushib o‘ynay olardi. Uning tezligi, driblingi va hujumlarni yakunlash mahorati himoyachilar uchun chinakam dahshatga aylangan. Mutaxassislar uning g‘alaba keltiruvchi instinktini ta’kidlab o‘tadi: Jota doimo to‘g‘ri vaqtda, to‘g‘ri joyda paydo bo‘lishni biladi, zarbalari esa ko‘pincha darvozaning burchagiga aniq yo‘llanadi.
“Liverpul” muxlislari uni jonbozligi uchun yaxshi ko‘rishardi: u faqat gol urmaydi, balki doimo bosim o‘tkazadi, har bir to‘p uchun kurashadi va hech qachon taslim bo‘lmaydi. Ba’zida uni tez-tez jarohat olgani uchun tanqid qiluvchilar ham bor, biroq ular ham “Liverpul” hujumi Jotasiz o‘z kuchini yo‘qotishini tan olishadi.
Diogu Jotaning hikoyasi — bu mehnat bilan boyitilgan orzu orqali qanday qilib aql bovar qilmas yutuqlarga erishish mumkinligini ko‘rsatadigan hayotiy hikoya. Kichkina “Gondomar” klubidan to‘lib-toshgan “Enfild” stadionigacha, ukasi bilan bolalikdagi futbol o‘yinlaridan Chempionlar Ligasidagi gollargacha — bu yo‘l har bir yosh futbolchi uchun ilhom manbai bo‘ladi. U tug‘ilganidan boylik bilan emas, orzular bilan yashagan. Uni bolaligidan yulduz deb ko‘rishmagan. U shunchaki o‘z ustida ishladi, o‘ziga ishondi va har bir imkoniyatdan unimli foydalanishga intildi.
Ba’zi futbolchilar bor: ular xatti-harakati bilan muxlislarda nafrat uyg‘otishi mumkin. Yana shunday futbolchilar ham borki, ular haqida hech qachon yomon fikrda bo‘la olmaysiz. Diogu Jota ana shunday inson edi. U hech kim yomon ko‘rmaydigan, yuzida doimo tabassum bilan yurgan yigit edi.
Izoh (0)