O‘zbekistonda mingdan ortiq tadbirkorda so‘rov o‘tkazilganda, ularning uchdan bir qismi biznes faoliyati yaxshilanganini bildirdi. Bu haqda Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi “Daryo”ga taqdim etgan tahlilda keltirilgan.
Markaz joriy yil iyul oyida o‘tkazgan so‘rov ishtirokchilaridan 37 foizi so‘nggi uch oyda o‘z biznesining holati yaxshilanganini qayd etgan. Qolgan 42 foiz tadbirkor mahsulot va xizmatlarga talab o‘sganini aytgan. Har to‘rtinchi tadbirkor (24 foiz) esa ishchilar soni oshirilganini ko‘rsatgan.
“Bu esa ishbilarmonlik faoliyatining kengayayotgani va qo‘shimcha mehnat resurslariga ehtiyoj ortib borayotganidan dalolat beradi”, deyiladi markaz tadqiqotida.
So‘rovda ishtirok etgan tadbirkorlarning ko‘pchiligi (66 foiz) kelgusida talab o‘sishini taxmin qilmoqda. Yarmidan ko‘prog‘i esa (53 foiz) ishchilari soni oshishini kutyapti. So‘ralgan har to‘rtinchi tadbirkor (25 foiz) narxlar o‘sishi ehtimoli borligini aytgan. Bu holat inflyatsiya kutilmalari biznes muhitiga taʼsir ko‘rsatayotganini aks ettiradi.
Markaz o‘rganishlariga ko‘ra, o‘tgan oyda O‘zbekistonda biznes muhiti indeksi 52 bandni tashkil etib, 2024-yil mos davriga nisbatan 5 bandga o‘sgan. Bu o‘sish asosan tadbirkorlikning joriy faolligi hisobidan kuzatilgan. Xususan, biznes muhiti indeksi joriy holati ko‘rsatkichi o‘tgan yil mos davriga nisbatan 44 bandga oshgan (+14).
Biznesning joriy holati indeksi tadbirkorlarning haqiqiy holati va biznes yuritish shart-sharoitlariga bo‘lgan qarashlarini ifodalaydi. Unda sotuvlar, bandlik, talab, resurslardan foydalanish, ishlab chiqarish muhitining barqarorligi kabi omillar hisobga olinadi. Shu bilan birga, biznesning istiqboldagi kutilmalari indeksi 66 banddan 59 bandga tushishi kuzatilgan.
Qayd etilishicha, tarmoqlar kesimida tadbirkorlarda ijobiy kayfiyat saqlanib qolmoqda. Xususan, iyulda qishloq xo‘jaligida biznes muhiti indeksi barqarorlashgan. Soha vakillarining 41 foizi so‘nggi uch oyda biznesi yaxshilanganini qayd etgan (o‘tgan yil mos davrida 35 foiz edi). Tadbirkorlarning 79 foizi kelgusida biznes holati yanada yaxshilanishini bildirgan (o‘tgan yilda 69 foiz bo‘lgan).
Sanoatda biznes muhiti indeksi o‘tgan yilga nisbatan 6 bandga yaxshilanib, 50 bandga yetgan. Tadbirkorlarning yarmidan ko‘pi (51 foiz) joriy holatini “qoniqarli” deb baholagan. Shulardan 21 foizi so‘nggi uch oyda ishchilar soni o‘sganini qayd etgan.
So‘rovda ishtirok etgan tadbirkorlarning 74 foizi kelgusida biznes holati yanada yaxshilanishini qayd etgan.
Iyul oyida xizmatlar sohasida biznes muhiti indeksi o‘tgan yilga nisbatan 3 bandga yaxshilanib, 54 bandga yetgan. Biznes muhitining joriy holat indeksi esa sezilarli mustahkamlanib, 34 banddan 48 bandga o‘sishi kuzatilgan.
Tadbirkorlarning 47 foizi o‘z biznesining joriy holatini “yaxshi” deb baholagan, 39 foizi esa so‘nggi uch oyda biznes holatining yaxshilanganini qayd etgan. Shu bilan birga, umumiy kutilmalar ijobiyligicha qolmoqda — respondentlarning 64 foizi kelgusida talabning yanada o‘sishini ko‘rsatib o‘tgan, garchi bu ko‘rsatkich o‘tgan yilga nisbatan (69 foiz) biroz pasaygan, deyiladi manbada.
Biznes muhiti indeksi qurilish tarmog‘ida o‘tgan yilga nisbatan 5 bandga o‘sib, 50 bandga yetgan. So‘nggi uch oyda biznes holati “yaxshilangan”ini sohadagi tadbirkorlarning 42 foizi qayd etgan. Taqqoslash uchun, o‘tgan yili bu ko‘rsatkich 25 foiz bo‘lgan. Respondentlarning 24 foizi kelgusida biznes holati yaxshilanishini kutmoqda.
Maʼlumot uchun, O‘zbekiston biznes muhiti indeksi markaz tomonidan sanoatning turli tarmoqlaridagi mingdan ortiq korxonalarda o‘tkazilgan so‘rovlar asosida hisoblab chiqiladi. Biznes muhitining o‘zgarishi indikatori IFO instituti (Germaniya) metodologiyasiga asoslangan. So‘rovlar davomida korxona rahbarlari ishlab chiqarish dinamikasi, talab, narxlar va boshqa ko‘rsatkichlar asosida tadbirkorlik faoliyatidagi joriy va kutilayotgan o‘zgarishlarni baholaydi.
Izoh (0)