Mamlakat yanva—may oylarida avvalgi yillar mos davriga nisbatan rekord qiymatda oltin sotdi. Bu haqda Statistika qo‘mitasi maʼlumot berdi.
-LJT0AgIi.avif)
2025-yilning dastlabki besh oyida O‘zbekiston 6,6 mlrd dollarlik oltin eksport qildi. Mazkur qiymat respublika umumiy eksport tushumlarining 43,8 foiziga teng. Qimmatbaho metall sotuvi 2024-yil mos davridagidan 56,9 foizga o‘sgan.
Qo‘mita eʼlon qilgan tahlillarda mamlakat yanvarda oltin sotmagani ko‘rinadi. Fevral oyida 1,7 mlrd dollarlik, martda 1,9 mlrd dollarlik, aprelda 1,9 mlrd dollarlik, mayda 1 mlrd dollarlik oltin eksport qilingan.
Oltin eksportining ortib borishi mazkur metall narxi yuqori shakllanayotgani bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Jumladan, 24-iyundagi savdolarda bir unsiya qimmatbaho metall bahosi 3 341 dollarni tashkil etdi.
Oltin sanoati haqida
Oltin sotuvi O‘zbekiston eksportining uchdan bir qismini tashkil etmoqda. Oxirgi yillarda mamlakat qimmatbaho metall qazib olish va zaxiralar bo‘yicha jahondagi o‘rnini mustahkamlamoqda. Masalan, 2023-yilda O‘zbekiston dunyodagi eng yirik oltin ishlab chiqaruvchi davlatlar orasida o‘ninchi o‘rinni egalladi. O‘sha yili respublikada 119,6 tonna qimmatbaho metall qazib olingan.
O‘tgan 2024-yilda ham mamlakat 120 tonna oltin qazib oldi va dunyo bo‘yicha o‘ntalikka kirdi.
O‘zbekistonda oltin ishlab chiqarish bilan shug‘ullanuvchi ikkita yirik korxona bor. Ular — Navoiy kon-metallurgiya kombinati (NKMK) hamda Olmaliq kon-metallurgiya kombinati (OKMK).
NKMK dunyo oltin sanoatida yirik kompaniyalar to‘rttaligiga kiradi va sohada Markaziy Osiyoda yetakchi. Kombinatning “Muruntov” koni oltin zaxirasi 101 million unsiya (3 156 tonna) resurs bazasiga ega. OKMK oltin resurslari esa 148 million unsiyani (4 625 tonna) tashkil etadi.
O‘zbekiston yaqin yillarda oltin qazib olish hajmini yiliga 150 tonnagacha oshirishni rejalashtirgan.
Markaziy bank NKMK va OKMKdan oltin sotib olish va uni sotish bo‘yicha eksklyuziv huquqqa ega. Regulyator xarid qilgan oltin pulini xalqaro narxdan kelib chiqib, so‘mda to‘laydi. Ichki bozorda oltinni qancha narxga sotib olsa, shuncha miqdorda so‘m intervensiyasini amalga oshiradi. Yaʼni Markaziy bank faqatgina oltin sotib olish orqaligina milliy valyutani muomalaga chiqaradi.
Joriy yil 1-iyun holatiga ko‘ra, O‘zbekiston oltin zaxirasi 11,4 mln unsiyani (402,1 ming tonna) tashkil etib, umumiy qiymati 37 mlrd 654 mln dollarga baholangan.
Izoh (0)