Strategik islohotlar agentligi direktorining birinchi muovini, iqtisod fanlari doktori Abdulla Abduqodirov fikricha, byudjetdan birinchi navbatda subsidiya va sarmoyalar uchun chiqimlarni kamaytirish muhim.
Joriy yil 10-12-iyun kunlari o‘tkazilgan Toshkent xalqaro investitsiya forumi doirasida Abdulla Abduqodirov “Daryo”ga intervyu berdi. Iqtisodchi bir necha masalalar qatori fiskal siyosatda eʼtibor qaratish muhim bo‘lgan jihatlarga to‘xtaldi.
“Fiskal sohadagi siyosat juda dinamik. Bugungi kunda kambag‘allikka qarshi kurashish, iqtisodiyotga yangi turtki berish masalalari mavjud. Bular davlat tomonidan juda ham katta investitsiyalarni jalb qiladi. Eng muhimi — biz energetikaga qaram bo‘lib qolganmiz. Hozirda energetika sohasidagi suverenlik yo‘qligi fakt. Shuning uchun energiya resurslarini import qilishga majburmiz va bu sohaga davlat byudjetidan ketayotgan subsidiyalar miqdori juda ham yuqori. Iqtisodchi sifatida o‘ylaymanki, biz byudjet xarajatlarini qisqartirishda birinchi navbatda subsidiyalar va investitsiyalarga eʼtibor qaratishimiz kerak. Ijtimoiy xarajatlarga emas. Subsidiya bilan investitsiya xarajatlari byudjetdan ketmasligi kerak. Buni biz imkoni boricha qisqartirishimiz zarur”, dedi olim.
Abdulla Abduqodirov so‘z davomida 2025-yil I choragida ilk bor 2024-yil mos davridagiga nisbatan byudjet xarajatlari kamayganiga eʼtibor qaratdi.
“To‘g‘ri, buning asosida ijtimoiy xarajatlarni 28 foizga qisqartirish bo‘ldi. Lekin baribir umumiy byudjet xarajatlarining kamayishi bu juda ham muhim narsa”, dedi iqtisodchi.
Joriy yil yanvar–mart oylarida davlat byudjetidan nafaqa va ish haqiga to‘lovlar kamayib, davlat qarzi foizlari va boshqaruv chiqimlari ko‘paytirilgani xabar qilingandi. Jumladan, davlat boshqaruviga xarajatlar o‘tgan yil mos davridagidan 700 mlrd so‘mga ko‘paytirilib, jami 4,5 trln so‘m ajratilgan.
Davlat qarzining foiz to‘lovlariga xarajatlar bir yil avvalgiga qaraganda 800 mlrd so‘mga ortgan va 3,3 trln so‘m yo‘naltirilgan.
Uch oy davomida nafaqalar, moddiy yordam va kompensatsiya to‘lovlariga xarajatlar qariyb 1 trln so‘mga qisqartirilgan. Yaʼni 3,3 trln so‘m ajratilgan (2024-yil mos davrida 4,3 trln so‘m).
Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, I chorakda byudjetdan 8 trln so‘mlik subsidiyalar ajratilgan. Shundan 5,4 trln so‘mi energetikaga yo‘naltirilgan. Xususan, tabiiy gaz sotuvidan ko‘rilgan zararni qoplashga 4,4 trln so‘m subsidiya berilgan.
Izoh (0)