Yevropa shahar markazlarida ijaraning qimmat narxlari tobora oshib bormoqda. Deutsche Bank’ning yangi hisobotiga ko‘ra, uch xonali kvartiralar uchun o‘rtacha ijara narxi 2 000 yevrodan past bo‘lgan atigi beshta Yevropa shahri qolgan.
Butun Yevropa bo‘ylab ijara haqlari oshishda davom etar ekan, so‘nggi besh yilda eng keskin o‘sish Janubiy va Sharqiy Yevropada kuzatilgan. Bu Deutsche Bank tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotda aytiladi — unda butun dunyo bo‘ylab 67 shahar, shu jumladan Yevropadagi 28 shahar tahlil qilingan.
Eurostat ma’lumotlariga ko‘ra, 2020-yilning birinchi choragidan 2025-yilning birinchi choragigacha uy-joy narxlari 27,3 foizga oshgan, ijara haqlari esa 2020-yil iyundan 2025-yil iyungacha 12,5 foizga ko‘tarilgan. Biroq ushbu hisobot shahar markazlarida ijaralar o‘rtacha ko‘rsatkichdan ancha yuqori sur’atlarda oshganini ko‘rsatmoqda.
Xo‘sh, 2025-yil holatiga ko‘ra, Yevropaning qaysi shaharlari ijarada eng qimmatga tushmoqda? Qayerda eng arzon? Va 2020-yildan beri eng katta o‘sish qaysi shaharlarda qayd etilgan?
Deutsche Bank hisobotiga ko‘ra, ijaraning darajasiga ko‘ra Yevropa shaharlari uch guruhga bo‘linadi:
Ijarasi 3 000 yevrodan yuqori shaharlari
London ijarasi eng qimmat bo‘lgan shahar sifatida yetakchilik qilmoqda. Undan keyingi o‘rinlarda Syurix, Jeneva va Amsterdam joylashgan — bu shaharlarda oylik ijara narxi 3 800 yevrodan oshgan.
Eng qimmat shaharlardan yana biri bu Shveysariya shaharlari bo‘lib, ular 4 250 yevrodan yuqori ijarasi bilan ajralib turadi.
Shuningdek, Dublin, Lyuksemburg, Parij, Kopengagen va Myunxenda ham ijara haqlari yuqori bo‘lib, barchasida bu ko‘rsatkich 3 000 yevrodan oshgan.
Ushbu shaharlarda yashash xarajatlarining yuqoriligi ularning moliyaviy, siyosiy yoki xalqaro markaz sifatidagi ahamiyati bilan bog‘liq — bu esa uylarga bo‘lgan talabning doimiy yuqori bo‘lishiga sabab bo‘lmoqda.
Ijarasi 2 000 dan 3 000 yevrogacha bo‘lgan shaharlar
Bu toifaga bir nechta rivojlangan Yevropa shaharlari kiradi. Milan, Edinburg va Lissabon — ushbu oraliqning yuqori chegarasiga yaqin turadi.
Madrid, Stokgolm, Berlin, Frankfurt va Barselonada esa o‘rtacha ijara haqlari 2 500 yevro atrofida bo‘lib, ular nisbatan arzonroq sanaladi.
Birmingem, Bryussel, Vena va Pragada esa oylik ijara narxlari 2 100 yevro atrofida. Bu shaharlarda yashash narxi yuqori darajadagi shaharlarga nisbatan ancha qulayroq hisoblanadi.
Oylik ijara haqi 2 000 yevrodan past bo‘lgan shaharlar
Faqat beshta Yevropa shahri uch xonali kvartira uchun o‘rtacha ijara haqini 2 000 yevrodan past darajada saqlab qolmoqda. Eng arzon shahar bo‘lgan Afina bilan birga Budapesht (1,225 yevro), Istanbul (1,614 yevro), Varsha va Helsinkida ham shunday ijara haqi qayd etilgan.
Bu raqamlar G‘arbiy va Shimoliy Yevropada ijara narxlari eng yuqori ekanini ko‘rsatadi. Kuchli iqtisodiyot, yuqori hayot darajasi va uy-joy tanqisligi bu shaharlarda asosiy omillardir. Janubiy va Markaziy Yevropada ijara narxlari aralash bo‘lib, Sharqiy va Janubi-sharqiy Yevropa eng arzon hisoblanadi.
Hisobotga Yevropadan tashqari davlatlar qo‘shilganda, Nyu- ork o‘rtacha 7,676 yevro bilan eng qimmat, Qohira esa faqat 377 yevro bilan eng arzon shahar sifatida ajralib turadi.
Dubay va Sidney shahar markazlaridagi o‘rtacha maoshlar 4,000 yevrodan oshadi, bu ularni ko‘plab Yevropa shaharlari bilan solishtirganda qimmatroq qiladi. Toronto, Seul, Tokio, Moskva va Shanxay esa o‘rtacha 2,500 yevro atrofida ijara haqi bilan o‘rta darajadagi shaharlarga kiradi.
Markaziy hududda bir xonali kvartira ijara haqi
Bir xonali kvartira ijara narxlari ko‘pincha uch xonali kvartiraga o‘xshash tendensiyani namoyish etadi, ammo ba’zi shaharlar reytingda joylashuvini o‘zgartiradi. Narx nisbatlari ham farq qiladi.
Shunday bo‘lsa-da, London (2,732 yevro yoki 2,297 funt sterling) Yevropada eng qimmat ijara narxiga ega bo‘lib qolmoqda, Afina (595 yevro) esa eng arzon shaharlardan biridir.
Umuman olganda, bir xonali kvartiralar narxi uch xonali kvartiralarga nisbatan taxminan ikki baravar kam bo‘ladi. Bu nisbat Oslo shahrida 64 foiz, San Fransiskoda 62 foizga yetadi, ammo Seulda esa 37 foizgacha tushadi. Shu sababli, San Fransisko dunyoda bir xonali kvartira ijara narxi bo‘yicha Londonni ortda qoldiradi.
Ijara narxlari eng ko‘p o‘sgan shaharlar
Hisobot AQSH dollarida ko‘rsatilgan raqamlarni yevroga aylantirdi, shunda taqqoslash aniqroq bo‘ldi. Mahalliy valyutada o‘zgarishlar boshqacha bo‘lishi mumkin.
2020-yildan 2025-yilgacha Yevropaning shahar markazlarida uch xonali kvartira uchun oylik ijara narxi Helsinki shahrida 3 foizga, Istanbulda esa 206 foizga oshdi.
Umuman olganda, janubiy va sharqiy Yevropada ijara narxlari eng ko‘p o‘sdi. Istanbuldan keyin Lissabon (81 foiz), Praga (73 foiz) va Edinburg (71 foiz) shaharlar keladi — barchasi 70 foizdan ortiq o‘sish ko‘rsatdi.
Ispaniyada ham ijara narxlari sezilarli darajada oshdi — Barselona 65 foiz, Madrid esa 59 foiz. Afina va Varshava ham 50 foizdan oshiq o‘sish bilan yana ikki yirik Yevropa shaharlari bo‘ldi.
Ijara narxlari kvartira o‘lchamiga qarab farq qiladi
2020-yildan 2025-yilgacha Yevropada shahar markazidagi bir xonali kvartira uchun ijara narxlari eng yuqori va eng past o‘sishlari Istanbulda (191 foiz) va Helsinkida (18 foiz) qayd etildi. Helsinkida o‘sish uch xonali kvartiraga nisbatan (3 foiz) ancha yuqori bo‘ldi.
Ba’zi shaharlar uchun uch xonali kvartiralar narxi ko‘proq oshdi, masalan, Istanbulda 15 foiz punktga, Pragadagi 23 foiz punktga, Amsterdamda 10 foiz punktga ko‘proq. Boshqa shaharlar esa bir xonali kvartiralar narxining o‘sishi katta bo‘ldi, masalan, Milan (20 foiz punkt) va Varshava (10 foiz punkt).
“Katta shaharlar, katta turar joy xarajatlari” iborasi mamlakat ichida uy-joy narxlari sezilarli darajada farq qilishi mumkinligini ko‘rsatadi. Masalan, London shahrida uy-joy narxlari Buyuk Britaniya o‘rtacha darajasidan 50 foiz qimmatroq.
Daromad darajasi ijara narxining ma’qul bo‘lishida muhim omil hisoblanadi. “Yevropaning shaharlarida ijara narxining maoshga nisbati” iborasi o‘rtacha daromad va ijara narxlarini taqqoslaydi.
Izoh (0)