AQSH harbiy aerodromlari duch kelayotgan muhim muammolardan biri yovvoyi hayvonlar, ayniqsa parvozlar xavfsizligiga tahdid soluvchi qushlar hisoblanadi. Samolyotlarning dvigatellari, old oynalari va boshqaruv yuzalariga zarar yetkazuvchi bunday to‘qnashuvlar xavfli oqibatlarga olib kelishi mumkin. Bunday holatlarni sinovdan o‘tkazish uchun o‘z vaqtida AQSHda “tovuq quroli” ham yaratilgan. Bu qurilma qushlar jasadini havo bosimi yordamida samolyot korpusiga otib, zarba kuchini o‘lchagan va tahlil qilgan.
Biroq havodagi xavflar bilan bir qatorda, yerda harakatlanuvchi jonzotlar — quyonlardan tortib kiyiklarga qadar turli hayvonlar ham muammo tug‘dirmoqda. Ular aerodrom infratuzilmasini ishdan chiqarib, uchish-qo‘nish yo‘laklarida in quradi, yer kavlaydi va xavfsizlikka jiddiy zarar yetkazadi. Bunga qarshi kurashish uchun dronlar, ovchi qushlar, itlardan tortib, qo‘rqituvchi yorug‘lik moslamalari va shovqinli qurilmalar kabi turli vositalar qo‘llaniladi.
Bugungi kunda AQSH biolog olimlari hamda Yovvoyi tabiatni o‘rganish markazi “robot-bo‘rilar” ishlab chiqmoqda. Ular yovvoyi hayvonlarni qo‘rqitish va haydash uchun mo‘ljallangan. Dastlab bunday robotlar Boston Dynamics tomonidan ishlab chiqarilgan, keyinchalik esa Traxxas X-Maxx rusumidagi tez harakatlanuvchi radio boshqaruvli avtomobillar asosidagi, ustiga bo‘ri manekenlari o‘rnatilgan modellarga almashtirilgan. Bunday robotning narxi taxminan 3 000 AQSH dollarini tashkil etadi.
“Robot-bo‘rilar” AQSHning bir qator harbiy aerodromlarida, jumladan Pensakola, Fort Kembell va Uayting Fild bazalarida sinovdan o‘tkazildi. Tashqi ko‘rinishi sodda bo‘lishiga qaramay, kelajakda ular mustaqil harakatlana oladigan, o‘z-o‘zini quvvatlaydigan, hayvonlar joylashuvini aniqlaydigan va ularni aeroport hududidan haydashga moslashtirilgan qo‘riqchilarga aylanishi rejalashtirilgan.
Izoh (0)