Mo‘g‘ulistonning Selenge aymagida (provinsiya) arxeologlar taxmiman 1800 yillik qabr topdi. U syanbey sulolasiga mansub aslzodalardan biriga tegishli deb taxmin qilinmoqda. Bu haqda Anadolu xabar berdi.
Ta’kidlanishicha, bu topilma Mo‘g‘uliston hududidan topilgan syanbeylar davriga oid birinchi yirik va “tegilmagan” tarixiy ahamiyatga ega qabrdir. Tadqiqotchi arxeologlar hozirda qabrni qazish ishlarini davom ettirmoqda. Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, topilma O‘rxun-Selenge havzasida Syanbey davlatchiligi mavjudligi haqidagi gipotezani tasdiqlaydi.
Yodgorlik birinchi marta 2019-yilning kuzida Mo‘g‘uliston milliy universiteti huzuridagi ko‘chmanchilar arxeologiyasi instituti arxeologlari tomonidan aniqlangandi. 2022-2024-yillarda sinchkovlik bilan 3D-hujjatlashtirish ishlari olib borilgan. Hozirda arxeologik qidiruv ishlari hali hamon davom etmoqda, jumladan, bir davrga oid 3 ta zodagonning qabri va 2 ta oddiy tobut o‘rganilmoqda.
Ekspeditsiya rahbari, tarix fanlari doktori va arxeologiya kafedrasi dotsenti Iderxangay Tomor Ochir ijtimoiy tarmoqlarda qazishma maydonidan qalinligi 7 sm bo‘lgan 2 ta parallel yog‘och tobutdan iborat ajoyib artefaktlar topilganini ma’lum qilgan. Ulardan biri ko‘k-sariq matoga mahkam o‘ralgan. Tobutning bosh qismida qora siyoh bilan chizilgan ramz va naqshlar yaxshi holatda saqlanib qolgan. Shuningdek, qabrda ikkita otning qoldiqlari, yog‘och arava va sopol ko‘za shaklidagi vaza topilgan. Bu qurbonlik qilinganidan dalolat berib turibdi.
Arxeologlarning ta’kidlashicha, bu qabrning tuzilishi xunnlardan syanbey sulolasiga o‘tish davriga oid. Xususan, syanbeylar xunnlar qabrlariga xos bo‘lgan xodalar yotqizilgan to‘rtburchak chuqurdan foydalangan. Shu bilan birga, tashqi tuzilish, jumladan, suv bilan o‘ralgan xandaq va do‘nglik syanbey me’morchiligiga mos keladi.
Mo‘g‘uliston Madaniyat vazirligi, Madaniy meros milliy markazi va boshqa ixtisoslashgan tashkilotlar mutaxassislari artefaktlarni saqlash va restavratsiya qilish ishlariga jalb qilingan.
Izoh (0)