Gepatolog Teya Rozina qaysi alomatlar haqiqatan ham jigar kasalliklarini ko‘rsatishi mumkinligini va qaysilari shunchaki keng tarqalgan yanglish tushunchalar ekanligini tushuntirdi.
Tashqi belgilar muammolardan qachon darak beradi
Jigar kamdan kam hollarda kasalliklar haqida aniq tashqi alomatlar bilan signal beradi. Sariqlik (terining sarg‘ayishi) faqat o‘tkir holatlarda, masalan, virusli gepatit yoki dorilar ta’sirida jigarning zararlanishida uchraydi, ammo bu holatlarda ham u har doim kuzatilmaydi.
Quyidagilar xavotirli belgilar bo‘lishi mumkin:
- oyoqlardagi shishlar;
- suyuqlik to‘planishi tufayli qorinning kattalashishi (assit);
- oyoqlardagi gemorragik toshmalar (surunkali gepatit C bilan birga kechishi mumkin bo‘lgan vaskulitga xos bo‘lgan boldirdagi mayda qizil qontalashlar);
- qon tomir “yulduzchalari” (sirrozning belgilaridan biri, garchi ular sog‘lom odamlarda ham, homiladorlik paytida ham uchrasa-da).
Jigar bilan bog‘liq bo‘lmagan qanday alomatlar mavjud?
- Holsizlik — juda noaniq alomat bo‘lib, uni har qanday narsa keltirib chiqarishi mumkin.
- Toshmalar, papillomalar — jigar kasalliklarini anglatmaydi.
“Terida paydo bo‘ladigan hamma narsa — husnbuzar, papillomalar, keratomalar aniq jigar bilan bog‘liq, degan gaplar haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi”.
- O‘ng qovurg‘a ostidagi og‘riq — jigarning o‘zi og‘rimaydi, chunki unda og‘riq retseptorlari yo‘q. Bu sohada noqulaylik jigar kapsulasi ta’sirlanganda yuzaga kelishi mumkin. Ammo ko‘pincha noxush sezgilar o‘t pufagi, ichak, mushaklar va boshqa a’zolardagi muammolar bilan bog‘liq bo‘ladi.
Jigarni qachon tekshirtirish kerak
Muammoni aniqlashning yagona ishonchli usuli — qonning biokimyoviy tahlili (ALT, AST, bilirubin) va ultratovush tekshiruvidir. Agar aniq belgilar bo‘lmasa-yu, xavf omillari (spirtli ichimliklarni suiiste’mol qilish, semizlik, gepatitlar) mavjud bo‘lsa, muntazam ravishda tekshiruvdan o‘tib turish lozim.
Izoh (0)