Agar kechki ovqatni yo‘lda yoki yarim tunga yaqin tanovul qilishga odatlangan bo‘lsangiz, odatlaringizni qayta ko‘rib chiqishingiz kerak. Sog‘lom turmush tarzi haqida gap ketganda, birinchi navbatda, o‘z vaqtida, muvozanatli ovqatlanish xayolimizga keladi. Biz mahsulotlarning tarkibini diqqat bilan o‘qiymiz, qand va oqsil miqdorini kuzatib boramiz, lekin ko‘pincha eng oddiy va muhim omilni: oxirgi marta ovqatlanish vaqtini unutib qo‘yamiz.
Ushbu dolzarb masalani Janubiy Kaliforniya universiteti Uzoq umr ko‘rish instituti direktori Valter Longo o‘rgandi. Uning so‘zlariga ko‘ra, tunda tananing tiklanishiga xalaqit bermaslik uchun oxirgi ovqatlanish uyqudan kamida uch soat oldin yakunlanishi kerak.
Uyqudan uch soat oldin kechki ovqat: afsona emas, balki ilmiy asoslangan qoida
Longoning fikricha, eng muhimi qancha vaqtda ovqatlanish emas, balki qachon ovqatlanib bo‘lishingizdir. Hammasi oddiy: agar yarim tunda yotsangiz, kechki ovqatni 21:00 gacha yeyishingiz kerak. Ertaroq uxlamoqchi bo‘lsangiz — demak, ertaroq ovqatlanishingiz kerak.
Buning sababi shundaki, ovqat hazm qilish energiya talab qiladigan jarayondir va agar tana u bilan band bo‘lsa, u “tungi ishni” yaʼni detoksikatsiyani boshlash, hujayralarni tiklash, gormonal fonni normallashtirish kabilarni to‘liq bajara olmaydi. “Kechki ovqat tananing biologik soatlariga xalaqit beradi, insulin ishini buzadi va uyquga xalaqit beradi”, deydi Longo.
Kechki ovqatlar nimasi bilan xavfli
Minus uch soat qoidasini muntazam ravishda eʼtiborsiz qoldirish quyidagilarga olib kelishi mumkin:
- surunkali charchoq, chunki organizm tiklanishga ulgurmaydi;
- uyquning buzilishi va uyquga ketishda qiyinchiliklar;
- qondagi qand miqdorining ko‘tarilishi va metabolik buzilishlar;
- hatto foydali parhez bilan ham ortiqcha vazn to‘planishi;
- ertalab xavotir va stressning kuchayishi.
Kechki ovqat ko‘pincha hissiy ozuqaga aylanadi: biz jismonan och emasmiz, lekin tasalli, ish kuni davomida hal qilingan muammolar uchun mukofot yoki shunchaki dam olish yo‘lini qidiramiz. Bu ham ruhiyatga va ovqatlanish xatti-harakatlariga taʼsir qiladi.
Qanday qilib foydali odatni stresssiz amalga oshirish mumkin
- Kundalik jadval tuzing
Agar soat 23:30 da yotsangiz, kechki ovqat uchun belgilangan muddatingiz 20:30 gacha bo‘lsin. Sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qiluvchi blogerlar maslahat berganidek, kechki ovqatni soat 18:00 da boshlash shart emas. Asosiysi, o‘z chegarasiga yetib olish.
- Tushlikni asosiy taomga aylantiring
Kechqurun vaqt oz bo‘lsa, hammasini to‘ldirishga urinmang. To‘laqonli tushlik uyqudan oldin muzlatgich ichidagi narsalarni yeyish istagidan xalos qiladi
- Kechki ovqatni oldindan rejalashtiring
Ovqatlanishni oxirigacha cho‘zmaslik uchun oldindan tayyorgarlik ko‘ring yoki menyuni o‘ylab ko‘ring. Kechiktirilgan ishlar ko‘pincha soat 22:45 da ovqatlanish bilan tugaydi.
- Kechki tamaddilarni marosimlar bilan almashtiring
Choy damlang, iliq dush qabul qiling, sevimli serialingizni tomosha qiling, xullas, kechki ovqatlanish bilan bog‘liq bo‘lmagan odatni yarating.
- Qoidani dogmaga aylantirmang.
Baʼzan keyinroq olma yoki bir bo‘lak pishloq yegingiz kelib qolsa — bu falokat emas. Asosiysi, bu yerda yagona og‘ishlarga emas, balki umumiy ritmga rioya qilish kerak.
Kechki ovqatga kamroq yeyish mumkinmi?
Ko‘pchilik yengil kechki ovqatning hech qanday yomon joyi yo‘q deb o‘ylaydi. Amalda hammasi unchalik oson emas. Kamtarona ovqatlanish ham ovqat hazm qilish jarayonlarini qo‘zg‘atadi va uyquga xalaqit berishi mumkin. Ha, pitsadan ko‘ra soat 22:00 da salat yegan maʼqul. Ammo ideal variant — uyqudan 3 soat oldin hech narsa yemaslik, hatto “yengil” taomlarni ham.
Xulosa o‘rnida
Salomatlik — bu nafaqat parhez va sport, balki to‘g‘ri hayot ritmi hamdir. To‘g‘ri tanlangan kechki ovqat vaqti tananing tiklanishiga, miyaning dam olishiga va metabolizmning barqaror ishlashiga yordam beradi. Oxirgi qoshiq bilan uyqu o‘rtasidagi uch soat — bu ish beradigan oddiy qoidadir. Sinab ko‘ring va bir necha haftadan so‘ng farqni sezasiz.
Izoh (0)