Har kuni biz yuzimizga, qo‘limizga, sochimizga e’tibor qaratamiz, ammo tirnoqlar holatiga unchalik ahamiyat bermaymiz. Aslida esa tirnoqlar sog‘ligimiz haqida muhim ma’lumot beruvchi vositadir. Tajribali terapevt bemorni ko‘zdan kechirayotganda albatta tirnoq plastinkasining holatiga e’tibor beradi. Uning rangi, shakli va tuzilmasidagi har qanday o‘zgarish ichki organlardagi muammolardan darak beradi.
Tirnoqlar ichki organlar bilan qanchalik bog‘liq?
Sharq tabobatida har bir barmoq ma’lum bir organ bilan bog‘langan:
- Bosh barmoq — miya (massaj qilish bolalar rivoji uchun foydali);
- Ko‘rsatkich barmoq — o‘pka;
- O‘rta barmoq — ingichka ichak;
- Nomsiz barmoq — buyraklar;
- Kichik barmoq (jimjiloq) — yurak.
Sog‘lom tirnoq pushti rangda, silliq bo‘ladi va biroz yaltiraydi. Uning shakli, rangi yoki tuzilmasidagi o‘zgarishlar ba’zi organlar bilan bog‘liq kasalliklarni ko‘rsatishi mumkin.
Tirnoqlardagi o‘zgarishlar nimalardan darak beradi?
- Sekin o‘sish — qalqonsimon bez bilan muammolar (endokrinologga murojaat qiling).
- Qavariq tirnoqlar (“baraban tayoqchalari”) — yurak yoki o‘pka zaifligi.
- Ichkariga botiq (“qoshiqsimon”) tirnoqlar — temir tanqisligi (qon tahlili kerak).
- Uzunasiga chiziqlar — hazm tizimi muammolari.
- Ko‘ndalang chiziqlar — vitamin yetishmovchiligi yoki surunkali kasalliklar.
- Oq dog‘lar — rux yoki kalsiy yetishmasligi.
Tirnoq ranglarining o‘zgarishi:
- Oqish — kamqonlik;
- Sariq — jigar kasalliklari;
- Asosi yashilsimon— ovqat hazm qilish tizimi muammolari;
- Uchlari qavatlarga ajraladigan — ginekologik muammolar bo‘lishi mumkin (tuxumdon zarar ko‘rgan bo‘lishi mumkin).
Onihoreksis (tirnoq sinuvchanligi)
Sabablari:
- Teri kasalliklari (ekzema, psoriaz, lishay);
- Reyno sindromi, qandli diabet, tomir yallig‘lanishi (vaskulit).
- Kimyoviy moddalarga tez-tez tegish, sifatsiz manikyur.
Onixomikoz (tirnoq zamburugi)
Belgilari:
- Rangi o‘zgaradi, qalinlashadi, deformatsiyalanadi;
- Tirnoq plastinkasi qatlamidan ajraladi.
Davolash: tibbiy pedikyur, zamburug‘ga qarshi dorilar, fizioterapiya.
Ko‘kish rangli tirnoqlar — qonda kislorod yetishmovchiligi belgisi bo‘lishi mumkin, bu ko‘pincha yurak yoki nafas tizimi kasalliklari bilan bog‘liq.
Gorizontal oq chiziqlar (Myurke chiziqlari) — oqsil yetishmovchiligi belgisi bo‘lib, jigar yoki buyrak kasalliklarini ko‘rsatishi mumkin.
To‘q rangli (qora) uzunasiga chiziqlar — shifokor bilan zudlik bilan maslahatlashishni talab qiladi, chunki bu ba’zida melanoma (teri saratoni) belgisi bo‘ladi.
Tirnoq sinuvchanligi va qavatlarga ajralishi — ko‘pincha biotin (B7 vitamini) yetishmasligidan kelib chiqadi. Uni yong‘oq, tuxum va baliqdan olish mumkin.
Sariq, qalinlashgan tirnoqlar — bu zamburug‘ infeksiyasining belgisi, lekin psoriaz va surunkali bronxitda ham uchraydi.
Qizil yoki jigarrang tirnoq osti dog‘lari — mayda shikastlanishlardan bo‘lishi mumkin, ammo ba’zida tomir kasalliklari yoki autoimmun muammolarni bildiradi.
“Soat oynasi” shaklidagi tirnoqlar (qavariq va dumaloq) — bu surunkali gipoksiya (kislorod yetishmasligi)ning jiddiy belgisi bo‘lib, o‘pka va yurak kasalliklarida uchraydi.
Oldini olish va parvarish qilish
- Uy ishlarini kimyoviy vosita bilan tozalaganda himoya qo‘lqoplaridan foydalaning;
- Tirnoq va kutikulalarni tabiiy moddalarga asoslangan kremlar bilan namlantiring;
- Vitaminlar iching (ayniqsa B guruhi, temir, rux).
Izoh (0)