Organizmdagi ortiqcha tuz sog‘liq uchun jiddiy muammolarga olib kelishi mumkin. Shuning uchun bu holatni o‘z vaqtida aniqlab, choralar ko‘rish zarur. Odatda bunday holatda tanada shishlar paydo bo‘ladi, biroq bu har doim ham ko‘zga tashlanmaydi. Tuz ortiqligini aniqlashga yordam beruvchi boshqa belgilar haqida endokrinolog va ovqatlanish bo‘yicha mutaxassis Darya Xaykina so‘zlab berdi.
“Tanada tuz ko‘pligini qanday bilish mumkin? Ko‘p hollarda bu juda oddiy: agar ertalab yuzda yoki qo‘llarda shish paydo bo‘lsa, uzuklar barmoqqa sig‘masa, demak, tuzni kamaytirish kerak. Ammo ko‘pchilik shunday o‘ylaydi: agar shish bo‘lmasa, demak, muammo yo‘q. Aslida esa tuz ortiqligi tashqi belgilarsiz ham namoyon bo‘lishi mumkin. Ko‘pincha bu holat oddiy charchoq, issiq havo yoki yoshi ulg‘aygani bilan izohlanadi. Natijada organizm yuborayotgan ogohlantiruvchi signallar e’tibordan chetda qoladi”, deydi shifokor.
1. Doimiy chanqoq
Tuz ko‘pligining eng asosiy belgilaridan biri bu chanqoqning yo‘qolmasligidir. Suv ichganingizda ham og‘iz qurib turgandek tuyuladi, lablar quriydi, til dag‘allashadi. Qon tahlillarida glyukoza me’yorda bo‘lsa ham, chanqoq qonmaydi. Bunday holat har doim ham suvsizlanishni anglatmaydi, ko‘pincha bu qondagi tuz miqdorining ortganidan dalolat beradi. Tana ko‘proq suv talab qilishiga qon quyuqlashgani ham sabab bo‘ladi.
2. Qon bosimining o‘zgarishi va bosh og‘rig‘i
Tuz tanada suyuqlikni ushlab qoladi, natijada qon hajmi ortadi va bu qon tomirlariga bosimni kuchaytiradi. Bu esa, ayniqsa, tuzga sezgir odamlarda bosh og‘rig‘i, chakka sohasida puls, qon bosimi ko‘tarilishi va umumiy holsizlikka olib kelishi mumkin. Hatto ilgari bunday muammoga duch kelmagan odamda ham bosim o‘zgarishi kuzatiladi.
3. Yurak urishining tezlashishi va bezovtalik
Ortiqcha tuz yurakka yukni oshiradi. Natijada yurak tinch holatda ham tez uradi, ayrim hollarda yurak urishida uzilishlar seziladi, asabiylik, tushkunlik, sababsiz xavotir paydo bo‘ladi. Bu holatlar psixologik muammo emas, balki organizmning elektrolit muvozanati buzilganidan darak.
4. Tuzli ovqatga ishtahaning ortishi yoki uni xohlamaslik
Tuzga bo‘lgan qaramlik ham ana shunday belgilardan biridir. Kimdir sho‘r ovqatga o‘rganib qolgan bo‘lsa, miya uni yana talab qila boshlaydi. Bu holat shakarga bo‘lgan qaramlikka o‘xshaydi. Boshqa odamlar esa, aksincha, ozgina tuz qo‘shilgan bo‘lsa ham, ovqatni haddan tashqari sho‘r his qiladi. Bu organizmning o‘zini himoya qilishga urinishidir.
5. Mushaklarda qaltirash va qotishlar
Tuz muvozanati natriy, kaliy va magniy kabi elementlar balansiga ta’sir qiladi. Ularning nomutanosibligi mushaklarda qaltirash, ayniqsa, kechasi oyoqlarda to‘satdan siqilish, belda qattiqlik, tanada yengil titroq paydo bo‘lishiga olib keladi.
Izoh (0)