Buyuk Britaniya parlamenti o‘lim to‘shagidagi bemorlarning azobini yengillatish maqsadida ularga hayotini tugatish huquqini beruvchi qonun loyihasini qo‘llab-quvvatladi. Bu haqda Al Jazeera xabar berdi.
Loyiha 20-iyun kuni Jamoalar palatasida 314-291 ovoz bilan qabul qilingan. Endi Britaniyaning yuqori palatasi bo‘lgan Lordlar palatasida bu loyiha bir necha oy davomida tekshiruvdan o‘tadi. Ushbu jarayonda bir qancha tuzatishlar kiritilishi mumkinligi aytilgan. Ammo yuqori palata odatda parlamentning saylangan a’zolari tomonidan qabul qilingan qonunlarni bloklamaydi.
2024-yilning noyabr oyida qonunni qabul qilishga ovoz berish jarayoni bo‘lib o‘tgan edi. Bungacha Jamoalar palatasi 2015-yilda ham bu masala bo‘yicha muzokaralar olib borgandi. Biroq o‘shanda o‘limga yordam berishni qonuniylashtirish rad etilgandi.
“O‘lim yoqasidagi bemorlar” to‘g‘risidagi qonun loyihasi Angliya va Uelsda 6 oy yoki undan kamroq umri qolgan aqli raso, o‘lim yoqasida bo‘lgan bemorlarga o‘z hayotlarini tibbiy yordam bilan tugatish huquqini beradi. Bemorlar shifokor, ijtimoiy xodim, katta huquqshunos va psixiatrdan iborat guruhdan ruxsat olganidan so‘ng, o‘limga sabab bo‘ladigan dorilarni o‘zlari qabul qilishlari kerak bo‘ladi.
Bu jarayon evtanaziyadan farq qiladi. Bunda sog‘liqni saqlash mutaxassisi yoki boshqa shaxs bemorning iltimosiga ko‘ra o‘limga olib keladigan inyeksiyani amalga oshiradi.
Amaldagi qonunchilikka ko‘ra, o‘lim to‘shagida yotgan bemorning hayotiga nuqta qo‘yishga yordam bergan shaxs politsiya tomonidan tergov qilinishi, jinoiy javobgarlikka tortilishi va 14 yilgacha ozodlikdan mahrum etilishi mumkin. Yangi qonun loyihasi o‘qishda nuqsoni bo‘lgan, autizm yoki ruhiy salomatligi joyida bo‘lmagan shaxslarni qo‘llab-quvvatlash uchun mustaqil advokatlarni tayinlash va nogironlar bo‘yicha maslahat kengashini tashkil etishni ko‘zda tutadi.
Qonun loyihasi Shimoliy Irlandiya yoki Shotlandiyada qo‘llanilmaydi, ular bu masala bo‘yicha alohida ovoz berishlari kerak bo‘ladi.
Yana qayerda “o‘limga qonuniy yordam” ko‘rsatiladi?
O‘limga yordamlashish to‘g‘risidagi qonunlar bir qancha mamlakatlarda joriy etilgan. Dunyo bo‘ylab 300 millionga yaqin odam ushbu imkoniyatdan qonuniy foydalanishi mumkin , deb yozadi Dignity in Dying. Mart oyida Men oroli Britaniyada birinchi bo‘lib bu qonun loyihasini qabul qilgandi. Unga ko‘ra, 12 oy yoki undan kamroq vaqt yashashi aytilgan bemorlarga o‘z hayotlarini yakunlash imkoniyati beriladi.
Shveysariya 1942-yilda dunyoda birinchi bo‘lib o‘limga yordamlashishni qonuniylashtirilgandi. Yevropada Niderlandiya, Belgiya, Lyuksemburg, Ispaniya, Portugaliya va Avstriyada o‘limga yordamlashishning ba’zi shakllari qonuniylashtirilgan.
AQSHda bu amaliyot “shifokor yordamida o‘lish” deb nomlanadi va 10 ta shtatda qonuniy hisoblanadi. Avstraliyada esa bu 2022-yildan beri har bir shtatda qonuniylashtirilgan.
Lotin Amerikasida Kolumbiya 2014-yilda o‘lim to‘shagida yotgan katta yoshli bemorlar uchun evtanaziyani qonuniylashtirgan bo‘lsa, Ekvador bunga 2024-yilda ruxsat bergan.
Izoh (0)