Yozgi jazirama O‘zbekistonda tobora kuchayib bormoqda. Ayni kunlarda havo harorati ba’zi hududlarda 42 darajadan oshmoqda. Bunday ob-havo nafaqat noqulaylik tug‘diradi, balki sog‘liq jiddiy tahdid soladi. Ayniqsa, yurak kasalliklari, qon bosimi yoki nafas yetishmovchiligi bilan bog‘liq muammolari bor shaxslar uchun oftob urishi o‘ta xavflidir.
Issiqlik yoki quyosh urishining ilk belgilari qanday?
Rossiyalik anesteziolog-reanimatolog Anton Vaxlyaevning aytishicha, quyidagi belgilar organizmda issiqlik urishidan darak beradi:
- bosh aylanishi, boshdagi og‘riq yoki ko‘ngil aynishi;
- holsizlik, uvishib bo‘lib qolgan qo‘l-oyoq;
- ko‘z oldining qorong‘ilashishi;
- chalkash fikrlash;
- yurak urishining tezlashuvi, terining haddan tashqari qizarishi yoki oqarishi.
Bu belgilar hushdan ketish xavfini bildiradi. Eng avvalo, bunday holatda odam darhol yotishi yoki o‘tirishi, soyaga o‘tishi, tanani salqinlashtirish va asta-sekin iliqdan biroz sovuq (muzdek emas) suv ichishni boshlashi kerak.
Qanday chora ko‘rish lozim?
- Soyaga o‘ting yoki salqin xona toping.
- O‘tirgan yoki yotgan holatni egallang. Agar yotish imkoniyati bo‘lsa, oyoqlarni yostiq bilan balandroq qilib qo‘ying.
- Sovuq, lekin muzdek bo‘lmagan suv iching. +10–15°C haroratdagi suv eng maqbul hisoblanadi.
- Peshona, bo‘yin va qo‘l-oyoqlarni nam mato bilan arting.
- Yolg‘iz bo‘lsangiz, yaqinlaringizni xabardor qiling yoki tez yordam chaqiring (103).
Issiqlik urishi nafaqat ochiq havodagilar, balki yaxshi shamollatilmagan xonalarda uzoq vaqt ishlayotganlar uchun ham xavfli bo‘lishi mumkin. Shu sababli surunkali kasalligi bor shaxslar, bolalar, homilador ayollar, qariyalar harorat yuqori bo‘lgan kunlarda iloji boricha soya-salqin joyda qolishi, to‘g‘ri ovqatlanishi va yetarlicha suv ichish rejimiga rioya qilishi muhim.
Izoh (0)