Qon bosimi bu yurak orqali haydalayotgan qonning arteriya devorlariga beradigan bosim kuchini bildiradi. Yurak kislorodga boy qonni butun organizm bo‘ylab tarqatadi. Agar qon tomirlari sog‘lom bo‘lsa, ular egiluvchan va elastik bo‘lib, qon oqimini hech qanday to‘siqlarsiz ta’minlaydi. Biroq yosh o‘tishi, nosog‘lom turmush tarzi yoki ayrim kasalliklar tufayli arteriyalar qotib qolsa, yurakka qon aylanishini ta’minlash uchun ko‘proq kuch sarflashga to‘g‘ri keladi.

Doimiy ravishda qon bosimining yuqori bo‘lishi sog‘liq uchun xavfli sanaladi, Bunday bosim nozik qon tomirlarini shikastlaydi va salbiy oqibatlarga olib keladi. Shu sababli qon bosimini doimiy nazorat qilish har kim uchun muhimdir. Shifokorlar to‘satdan ko‘tarilgan bosimni tushirish uchun dori vositalariga murojaat qilishning o‘rniga, sog‘lom ovqatlanish odatlarini kundalik hayotga tatbiq etishni tavsiya etadi.
Yashirin natriydan ehtiyot bo‘lish
Odatda natriy va osh tuzi bir xil deb o‘ylanadi. Aslida esa osh tuzi 60% natriy va 40% xloriddan iborat. Shu bilan birga, natriy ba’zi mahsulotlarda alohida modda sifatida mavjud bo‘lib, ular har doim ham sho‘r ta’mga ega bo‘lavermaydi.
Natriy organizmdagi qon bosimining ko‘tarilishiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun oziq-ovqat mahsulotlari yorliqlarini o‘qish odatini shakllantirish foydalidir. Bu usul natriyning yashirin manbalarini aniqlashga va uning ortiqcha miqdoridan saqlanishga yordam beradi. Ayrim non turlari, pishloq va boshqa sut mahsulotlari, shuningdek, tayyor souslar tarkibida ko‘p miqdorda natriy bo‘lishi mumkin.
Konservalangan mahsulotlar iste’moliga ehtiyotkorlik bilan yondashish

Konserva mahsulotlarida deyarli doim ko‘p miqdorda natriy mavjud bo‘ladi, chunki tuz saqlash muddatini uzaytiruvchi konservant sifatida ishlatiladi. Konservalangan loviya, sabzavot yoki go‘sht mahsulotlarini iste’mol qilganda me’yorni unutmaslik lozim. Masalan, konservalangan loviyani yuvish orqali natriy miqdorini kamaytirish mumkin. Yuvib bo‘lmaydigan mahsulotlarni esa ko‘katlar bilan birga iste’mol qilish tavsiya etiladi.
Tuz o‘rnini bosuvchi mahsulotlardan foydalanish
Oddiy osh tuzining sog‘lom va mazali muqobillari mavjud. Ulardan eng mashhurlari — dengiz o‘simliklaridan tayyorlangan tuz hamda gomasio (sedanali tuz) hisoblanadi. Ularning tarkibidagi natriy miqdori kamroq, ammo o‘ziga xos ta’mi orqali taom yanada lazzatli chiqadi.
Ziravorlar va ko‘katlar iste’mol qilish

Tuz miqdorini kamaytirgan holda ovqatning ta’mini boyitishning samarali usuli — ko‘proq ziravor va ko‘katlardan foydalanishdir. Masalan, sarimsoq, piyoz, limon sharbati, shuningdek, yangi yoki quritilgan rayhon, ukrop va boshqa ko‘katlar bu borada yaxshi natija beradi.
O‘simlik tolasiga boy mahsulotlarni ko‘proq iste’mol qilish
Loviya, yasmiq, butun donli mahsulotlar, meva va sabzavotlar — bularning barchasi tarkibidagi kletchatka (o‘simlik tolalari) qon bosimini pasaytirishga yordam beradi. Bundan tashqari, ushbu mahsulotlar yurak-qon tomir tizimi uchun foydali bo‘lgan mikroelementlar va antioksidantlarga ham boydir.
Asosan uyda tayyorlangan taomlarni yeyish
-MlZLS0ci.avif)
Ko‘pchilik ortiqcha natriyni aynan yarim tayyor mahsulotlar va umumiy ovqatlanish muassasalarida iste’mol qiladi. Shu sababli natriy miqdorini sezilarli darajada kamaytirishning eng samarali yo‘li bu uyda ovqat pishirish va ishga ham o‘zi bilan tushlik olib yurish odatini shakllantirishdir. Agar doimiy ravishda restoranlarga borishdan voz kechish imkoni bo‘lmasa, menyudagi taomlar tarkibini diqqat bilan o‘rganib, natriy miqdori past bo‘lgan variantlarni tanlash maqsadga muvofiqdir.
Izoh (0)