Olimlar qahvaning kutilmagan xususiyatini aniqladi: kofein ayrim bakteriyalarga antibiotiklar ta’siridan himoyalanishiga yordam berishi va shu orqali bu dorilarning samaradorligini pasaytirishi aniqlandi.
Germaniyaning Tyubingen universiteti olimlari Escherichia coli yoki E. coli nomli ichak tayoqchasi — ichak mikroflorasining eng yaxshi o‘rganilgan turi ustida tadqiqot o‘tkazdi. Tajriba davomida bu bakteriyalarga 94 xil kimyoviy modda, jumladan antibiotiklar, aspirin, ba’zi oziq-ovqat birikmalari (masalan, vanilin va kofein), shuningdek, ichak muhitida tabiiy mavjud bo‘lgan ayrim metabolitlar ta’sir ettirildi.
Tadqiqotning maqsadi — turli moddalarning bakteriya hujayrasiga hamda moddalarning kirib chiqishini boshqaradigan genlarga qanday ta’sir ko‘rsatishini aniqlash edi.
Ma’lum bo‘lishicha, genlarda kuzatilgan o‘zgarishlarning taxminan uchdan biri Rob nomli oqsil bilan bog‘liq. Bu oqsil genlar faolligini tartibga soluvchi regulyator bo‘lib, ularning qaysi qismi ishlashi yoki ishlamasligini belgilab beradi.
Tadqiqotning eng diqqatga sazovor va olimlarni hayratga solgan jihati shuki, kofein OmpF oqsilini ishlab chiqaradigan genlar faoliyatini susaytiradi. Bu oqsil antibiotiklarning bakteriya hujayrasiga kirishiga yordam beradigan asosiy kanallardan biridir. Agar uning miqdori kamaysa, antibiotiklar bakteriya ichiga kirishi qiyin bo‘ladi, natijada davolash samaradorligi pasayadi.
Yana bir muhim holat: kofeinning salbiy ta’siri faqatgina laboratoriya sharoitidagi bakteriyalarda emas, balki siydik yo‘llari infeksiyasi bilan og‘rigan bemordan olingan E. coli’ning klinik shtammida ham kuzatilgan. Bunday natija tadqiqotning ahamiyatini yanada oshiradi. Biroq kofeinning odam organizmidagi infeksiyalar kechishiga qanday ta’sir ko‘rsatishi haqida aniq xulosa chiqarishga asos bo‘lmaydi.
Ayni paytda kofein organizmdagi bakteriya genlariga qanday ta’sir qilishi va oddiy qahva ichish davolanish natijalariga xalaqit berishi yoki bermasligi kabi savollar ochiq qolmoqda.
Shunga qaramay, tadqiqot mikroblarning inson organizmida o‘ta moslashuv tizimiga ega ekanini yana bir bor tasdiqladi. Olimlar endilikda bu kabi ta’sir boshqa bakteriyalarda ham kuzatilish masalasini tekshirmoqda. Shuningdek, mutaxassislar kofeinning bakteriyalar bilan o‘zaro ta’sirini molekulyar darajada aniqlashtirishni maqsad qilgan.
Hozircha esa tadqiqotlar natijalarini diqqat bilan kuzatish, lekin sevimli ichimlikdan voz kechmaslik tavsiya etiladi: vahima qilish yoki qahvani butunlay cheklashga hojat yo‘q.
Izoh (0)