Antibiotiklarga chidamli bakteriyalar, ya’ni superbakteriyalar 2050-yilga kelib millionlab odamlar o‘limiga sabab bo‘lishi va global iqtisodiyotga yiliga 2 trillion dollarga yaqin zarar yetkazishi mumkin. Bu haqda Britaniya tadqiqotiga tayanib The Guardian xabar berdi.
Agar global choralar ko‘rilmasa, antimikrob rezistentlikning (AMR — mikroblarning dorilarga chidamli bo‘lishi) ortishi yaqin 25 yil ichida global yalpi ichki mahsulotdan har yili 1,7 trillion dollar yo‘qotishga olib keladi. Bundan AQSH, Buyuk Britaniya va Yevropa Ittifoqi eng ko‘p zarar ko‘rishi mumkin. Ushbu davlatlar xorijdagi sog‘liqni saqlash va yordam dasturlariga mablag‘ ajratishni keskin kamaytirgan.
Masalan, Britaniya hukumati kam va o‘rtacha daromadli mamlakatlarda AMRga qarshi kurashuvchi Fleming jamg‘armasiga ajratilayotgan mablag‘ni to‘xtatishini e’lon qildi. AQSH esa tashqi yordam byudjetini 9 milliard dollarga qisqartirgan. Yevropadagi bir nechta davlatlar ham o‘zining xalqaro yordam xarajatlarini kamaytirgan.
Global taraqqiyot markazi eksperti va tadqiqot muallifi Entoni MakDonnell fikricha, agar yordam qisqarishda davom etsa, antibiotiklarga chidamli infeksiyalar darajasi oshib ketadi.
Hatto AMRni hozircha nazorat ostida ushlab turgan mamlakatlar ham beparvo bo‘lmasligi kerak. Agar ushbu dasturlar moliyaviy himoyasiz qolsa, butun dunyo bo‘ylab mikroblarga qarshilik eng yomon ko‘rsatkichlarga yetadi. Bu G7 davlatlarida ham millionlab odamlarning hayotiga xavf tug‘diradi. Hozir bakterial infeksiyalarga qarshi sarmoya kiritish orqali millionlab hayotlarni saqlab qolish mumkin. Bu esa uzoq muddatli iqtisodiy foydalar keltiradi, dedi u.
122 ta mamlakatni qamrab olgan tadqiqot antibiotiklarga chidamlilikning iqtisodiy va sog‘liq uchun oqibatlarini tahlil qilgan. Eng yomon ssenariyga ko‘ra, 2050-yilga kelib yillik YIM yo‘qotishlari quyidagicha bo‘lishi mumkin:
- Xitoy — 722 milliard dollar;
- AQSH — 295,7 milliard dollar;
- Yevropa Ittifoqi — 187 milliard dollar;
- Yaponiya — 65,7 milliard dollar;
- Buyuk Britaniya — 58,6 milliard dollar.
Prognozlarga ko‘ra, AMR tufayli o‘lim holatlari 2050-yilgacha 60 foizga oshadi. Birgina AQSHda har yili 1,34 million, Britaniyada esa 184 ming kishi superbakteriyalar sabab vafot etishi kutilmoqda. Dori-darmonlar ta’sir qilmaydigan bakteriyalar sabab og‘ir kasalliklar soni ham keskin ortadi.
Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, chidamli bakteriyalar ishchi kuchi darajasini Buyuk Britaniyada 0,8, Yevropa Ittifoqida 0,6 va AQSHda 0,4 foizga kamaytiradi.
Shunga qaramay, hukumatlar superbakteriyalarga qarshi kurashga sarmoya kiritishni kuchaytirsa, AQSH iqtisodiyoti har yili 156,2 milliard dollar, Buyuk Britaniya esa 2050-yilga borib 12 milliard dollar (9,3 milliard funt sterling) iqtisodiy o‘sishga erishishi mumkin.
Izoh (0)