Bugungi kunda eng hit taronalardan biriga aylangan “Siqilma” qo‘shig‘i muallifi Mashhur Muhammad 38 yoshni qarshiladi. Shu munosabat bilan xonandaning hayoti va ijodiy faoliyatiga nazar solamiz.
“9 oyda emas, 11 oyda tug‘ilganman”
— Tug‘ilishim ham oson bo‘lmagan. Hamma 9 oyda tug‘ilsa, men 11 oyda tug‘ilganman. To‘lg‘oq vaqti yetib, onam tug‘uruqxonaga borganda, aqli zaifroq ayol bilan xonadosh bo‘lib qolgan. O‘sha ayol kechasi bilan yo‘laklarda baqirib chiqarkan, shunda onamning dardi qochib ketgan. U paytda sunʼiy to‘lg‘oq chaqirishlar bo‘lmagan-da. Shundan keyin shifokorlar uyga ruxsat berib yuborishgan. O‘sha paytda talaba edilar, hamma fanlarini yopib olib bemalol bo‘lganlaridan keyin tug‘ilganman. “Ona, ishni bitirib oling”, degan ekanman-da. Aprelda tug‘ilishim kerak bo‘lgan, lekin iyunda tug‘ilganman. Sog‘lig‘imda muammolar bo‘lmagan, faqat katta bo‘lib, 5 kilogrammdan oshib ketganman.
Bolaligim zo‘r o‘tgan, hammanikiga o‘xshash emas. O‘zimni boladek his qilmaganman. Rahmatli bobom o‘zi bilan to‘y-marosim, choyxona, hatto janozalarga ham olib borardi. Chollar bilan gaplashib maza qilardim. Sinfdoshlarimning gapi esa yosh bolacha tuyulardi. Amitabh Bachchanning filmlarini tomosha qilardim, rasm chizardim. Sheʼr mashq qilardim. Umuman, ijodning har bir turini sinab ko‘rganman, deydi u.
“Bog‘cha opalarimga latifa aytib, qiziqchilikni boshlaganman”
— 2-3 yashar edim. Bog‘chaga boradigan paytlarim kulgi darg‘asi Muhiddin Darveshov, Mirzabek Xolmedovning kassetalarini eshitib, tarbiyachilarimga so‘zma-so‘z aytib bergan ekanman. Bog‘cha opalarim onamga o‘g‘lingiz bizga latifa aytib kuldirib o‘ldirib qo‘ydi, deyishganda, qani bizga ham aytib ber-chi deyishgan. Shundan so‘ng uydagilar bu iqtidorimni qo‘llab-quvvatlab, avval bog‘cha tadbirlarida, keyin tuman, viloyat, respublika miqyosida qatnashib, g‘olib bo‘lganman.
Mustaqillik eʼlon qilingan kunning ertasiga, 1991-yilning 1-sentyabrida Andijonda katta sahnaga chiqqanman. Chiqishimdan so‘ng viloyat hokimi o‘rnidan turib, amaldorlari bilan qarsak chalgan. 3-4 yoshli bolaga shu qarsak yoqqan. O‘sha olqishlar sabab Mashhur hali ham sanʼatda, deydi xonanda.
“Qiziqchilikni to‘xtatib, xonanda bo‘lishni tanladim”
Mashhurbek 10 yoshida Obid Asomovning akasi Sobit Asomov xotirasiga bag‘ishlangan kechada Toshkentdagi Alisher Navoiy kinoteatri (sobiq Panorama) sahnasida chiqish qilgan va Gran-pri sohibiga aylangan. Obid Asomovning shaxsan o‘zi 10 yashar Mashhurga televizor sovg‘a qilganini u haligacha hayajon bilan eslaydi.
— Birmuncha vaqt O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasida bir ko‘rsatuvga boshlovchi qilib qo‘yishgan. Har oy Andijondan Toshkentga kelib, bir oylik syomkani yozib ketardik. Hech qanday pul, gonorar degan narsa yo‘q edi. Aksincha bizdan pul olishmayotganiga xursand bo‘lardik. Shundan keyin sekin-sekin xonandalikka qiziqish ham ortib bordi. Ustozlarim yoki qiziqchilik yoki xonandalikdan birini tanlashim kerakligini aytgan. Shu bilan qiziqchilikni to‘xtatganman, deydi u.
“Azador vaqtim ham qo‘shiq kuylardim”
— 20 yil bo‘libdiki, xonandalik qilaman. Sahnada qo‘shiq kuylayotgan vaqtim men o‘zimdan rozi, o‘zimdan xursand bo‘laman. Bilingki, boshqa ish bilan mashg‘ul bo‘layotganimda, aslida, bu ish menga unchalik ham yoqayotgan bo‘lmadi (kulib). Har qanday vaqtda, hayotning eng og‘ir paytlarini ham qo‘shiq kuylab o‘tkazganman. Azador bo‘lgan paytlarim, musibat, qayg‘uda bo‘lsam-da, kuylash shu qadar qon-qonimga singib ketganki, o‘sha vaqtda ham xirgoyi kelavergan, deya xotirlaydi xonanda.
“Yo‘limda tog‘lar bor edi”
Mashhurbek Raimjonov xonandalikni 2005-yilda boshlangan bo‘lsa, 20 yil o‘tib, 2025-yilda ijodida “portlash” bo‘ldi.
— Sanʼat institutiga qabul qilinganimdan so‘ng rostmana sanʼat boshlangan. U yerdagi muhit, har tomonlama o‘sish shunda bo‘lgan. Ustozlarim ovoz imkoniyatimni yuqori baholab, hozirgi Mashhurbekning ovozi shakllanishida hissa qo‘shgan.
Ijodiy yilimni o‘z taʼrifimcha aytadigan bo‘lsam, mening yo‘limda tog‘ bor edi. O‘sha tog‘ning ustiga chiqmagunimcha ko‘rinmas edim. Kimningdir yo‘li tekis, kimnikidir qiyshiq, boshqa birovniki tikanzor bo‘lsa, menikida tikka ulkan tog‘ bor edi. Toki uni mashaqqat bilan zabt etmagunimcha ko‘rinmas edim. O‘zimning farazim bo‘yicha shunday o‘ylayman, deydi ijodkor.
“Prezidentga yozgan maktubim yetib borgan, hatto asrab qo‘yilgan ekan”
Mashhurbekning bolaligida shunday voqea bo‘lganki, nafaqat xonandalar, balki millionlab aholining uncha-bunchasida takrorlanmaydi. Gap shundaki, u prezidentga maktub yozgan. Xatni hamma ham yozishi mumkin, ammo hammaning maktubi ham prezidentning qo‘ligacha yetib boravermaydi.
— Prezidentimizni tabriklab qo‘ysang bo‘lardi, deb onam taklif bergan. Ham payg‘ambar yoshiga yetgani bilan, ham saylovda g‘olib chiqqani munosabati bilan. Ham Yangi yil, yangi asr, yangi mingyillik — beshta sabab bo‘lgan. Shular bilan bola tilidan samimiy qutlaganman va “Bir kun Mustaqillik bayramida qarshingizda qo‘shiq kuylash nasib qilsin” degan tilagimni ham qo‘shib qo‘yganman. Yillar o‘tib o‘sha xatimni o‘zimga qaytarib berganlarida shokka tushib qolganman. “Nega xat yozmay qo‘yding?”, deganlarida nima deyishimni bilmay qolgandim. “Gazni bos, bolam, men sen bilanman” deb chakkamdan o‘pib qo‘ygan. Hozirgi yurtboshimiz bilan ham ko‘p ko‘rishganman. Bosh vazir bo‘lgan vaqtlarida bir konsertdagi g‘ayratimni ko‘rib, yonlariga chaqirib, bunga bitta qo‘shiq kamlik qilyapti, ertaga ikkita aytsin, deganlar. O‘shanda ularni birinchi marta ko‘rib turgandim, keyin bilsam, bosh vazirimiz ekan, deydi Mashhur Muhammad.
“Siqilma”ning so‘zlari sharshara kabi quyilib keldi”
— Andijonda oilaviy Yangi yil bayramini nishonlayotgan edik. Xayolimda “Sandanam, mandanam” degan jumla paydo bo‘ldi. O‘sha paytda 3-4 ta qo‘shiq boshlab qo‘yib, ilhom kelmay, oxiriga yetkazolmay qolayotgandim. “Siqilma” esa hech qanday “bojxona ko‘riklarisiz, taftish-u badiiy kengashlarsiz” to‘g‘ridan to‘g‘ri samodan quyilib keldi. Fevral oyida to‘laqonli motiv shakllandi. Sheʼrni bastakorga berib, ovoz yozish studiyasiga boradigan paytim kelgandi. Bir kuni uyga ro‘zg‘or qilib bozorda yurganimda qo‘shiqning oxiridagi sheʼri kelib qoldi. Qayerdandir “Eh, siqilma” degan ovoz keldi. Undan keyin “Siqilma ishlaring yurishmasa ham, do‘stlaring yoningda turishmasa ham” deya so‘zlar, qofiya shunchalik oqib keldiki, go‘yo sharsharadek. Buni tez yozib olish kerak deb diktofon qidirib qoldim, deya eslaydi u.
“Blogerlar ‘Siqilmaʼni o‘z sahifasiga qo‘yish uchun pul ham taklif qildi”
— Qo‘shiq hali rasman premyera bo‘lmay turib, kichik bir qismi internetda tarqalganda odamlarning tilida jarang socha boshladi, chellenjlar boshlandi. Audio formatdagi variant esa bir kundayoq milliondan oshiq ko‘rishlar soniga ega bo‘ldi. Premyera qilingach esa, hali klipi bo‘lmay turib yaxshigina “prosmotr” yig‘di. Hozirgi kunning talabi bor — bir sanʼatkorning qo‘shig‘i chiqqach ommalashishi uchun hamkasblaridan, blogerlardan o‘z sahifasiga qo‘yib berishini so‘raydi. Menda blogerlarning o‘zi “biz qo‘ysak maylimi, xarajati bo‘lsa qilamiz”, dedi. Qilinishi kerak bo‘lgan ishlar Alloh tomonidan o‘zidan o‘zi bo‘lib ketdi. Men qo‘shiq yozib, muallif degan sharafga ega bo‘lgan oddiy ishtirokchiman, xolos.
“Siqilma”ning boshqa qo‘shiqlarimdan bir farqi borki, har ijro qilganimda ko‘zimga yosh keladi, yuragim qiynaladi, tomog‘imga nimadir tiqiladi. Qo‘shiqning o‘zi tez fursatda yozildi-yu, ammo ungacha bo‘lgan davr oson kechmagan — shuning taʼsiridir balki, deydi xonanda.
“3ta katta san’atkor qatorida jonli konsert berganman”
Xonanda 2015-yilda ilk yakkaxon konsert dasturini taqdim etgan.
— O‘sha vaqtlarda “Xalqlar do‘stligi” sanʼat saroyida jonli ijroda konsert bergan xonandalar 4 ta edi. Fevralda Gulsanam Mamazoitova, mart oyida men, aprelda Ozodbek Nazarbekov, noyabrda Jahongir Otajonov jonli konsert qo‘ygan. Hamma masʼuliyatni o‘z bo‘ynimga olaverganimdan konsertga uch kun qolganda ovozim yo‘qolib qoldi. Ustoz sanʼatkorlarning tajribasida ham bu holat bo‘lgan ekan. Rossiyadan keltirilgan maxsus dorilar berishdi, uch mahaldan ichdim-u, ovozimni sinab ham o‘tirmay konsertga ketdim. Ovozni sozlashga ham ulgurmaganman, “Baho-o-o-r” deb boshlaganimda mikrofon chiyillab ketgan. Tomoshabinlar qarsak chalishni ham, nima qilishni ham bilmay qolgan (kulib). Lekin repertuar barchaga yoqqan, muxlislar konsertdan mamnun bo‘lib chiqib ketgan, deydi Mashhur Muhammad.
“Ovoz”dagi chiqishimda ovozimdan tanishadi deb o‘ylaganman”
— “Ovoz” teleloyihasida qatnashishim avvaldan rejalashtirilmagan, syurpriz tariqasida borganman. Eng qizig‘i, ovozimdan menligimni bilib, o‘girilishadi deb o‘ylaganman. Lekin tanishmadi (kulib). Meni hayron qoldirgani shu bo‘lgan. “Rahmat sizlarga, omadingizni bersin” deb chiqib ketmoqchi ham bo‘lganman. “Sizlar bilan 10 yildan keyin gaplashamiz” degan gapimni esa hech qanday maqsadda aytmaganman, shunday xayolimga kelgan gap edi. Hozir ham Instagramʼdagi meni belgilab, Stories qo‘yganlarning Storiesʼini o‘zimga qo‘yolmasam, aka siz bilan 10 yildan keyin gaplashamiz deyishadi (kulib), deydi u.
Izoh (0)