Ganna Kuzmina – Vipleo cattery asoschisi va Karakat mushuk zotining yaratuvchisi. “Biz dunyodagi birinchi rasmiy Karakat zotini yetishtirganmiz. Bu karakal zoti va uy mushugidan olingan noyob gibrid jonivor”, deydi u. Sohaga ilk qadami 2010-yildan, Ukrainada yovvoyi mushuklar — serval, otselot va karakallar bilan ishlashdan boshlangan. 2011-yilda esa Vipleo kompaniyasi rasmiy ravishda ro‘yxatdan o‘tdi. Shundan beri Ganna genetik barqaror, ajoyib xulqli va odamlarga moyil karakatlarni yetishtirish yo‘lida harakat qilib kelmoqda.
Ganna bilan suhbatda uning seleksionerlik faoliyati, xususan, O‘zbekiston bilan aloqalari, kelajakdagi rejalari haqida so‘z boradi.
— Siz yaratgan Karakat zotining o‘ziga xos jihatlari nimalarda namoyon bo‘ladi?
Karakatlar nafaqat tashqi chiroyi bilan (karakal quloqlari, yirtqichlarnikiga o‘xshash gavda, noodatiy rang), balki ulkan ijtimoiylik va inson bilan aloqa o‘rnata olish qobiliyati bilan ajralib turadi. Ular suvni yaxshi ko‘rishadi, sayrga chiqishga moslashgan, ularni zanjirband holda olib yurish ham mumkin. Asosiy maqsadimiz bu zotdagi genetik barqarorlikni ta’minlash. Bu boradagi seleksion ishlar orqali karakatlar nafaqat ekzotik ko‘rinishga, balki barqaror salomatlik va xulqiy muvozanatga ham ega bo‘lib bordi.
— Suhbat avvalida Toshkentdagi xalqaro ko‘rgazmada qatnashganman degingiz. Shu haqida gapirib bersangiz.
Ha, bu men uchun unutilmas tajriba bo‘lgan. 2018-yil 29-aprelda Toshkentda o‘tkazilgan “Kashmir-2018” nomli xalqaro mushuklar ko‘rgazmasiga VIP-mehmon sifatida taklif qilindim. U yerda Karakat zotining O‘zbekistonda ilk taqdimoti bo‘lib o‘tdi — ko‘rgazma mehmonlariga ushbu noyob jonivorning xulq-atvori, parvarishi va xavfsiz saqlash uslublari haqida ma’lumotlar berdim. Tashrif buyurganlar ham, mutaxassislar ham katta qiziqish bilan savollar berishdi. Bu men uchun ulkan professional tajriba almashinuvi edi.
— O‘shanda siz haqingizda “Dunyo bo‘ylab” telekanali ham maxsus reportaj tayyorlagan ekan. Bu qanday sodir bo‘lgandi?
Bu tashrif davomida kutilmaganda bo‘ldi. “Dunyo bo‘ylab” telekanali bizning ko‘rgazmadagi ishtirokimizni yoritdi. Ko‘rsatuvda men karakatlar qanday parvarish qilinishi, ular qanday ijtimoiy xulq-atvorga ega ekani va ularning o‘ziga xos ehtiyojlari haqida so‘z yuritdim. Menimcha, bu ko‘rsatuv O‘zbekiston tomoshabinlariga, ayniqsa ko‘rgazmada ishtirok eta olmaganlar uchun qiziq va foydali bo‘ldi. Ushbu ko‘rgazmadan keyin odamlar karakatlarni faqat ekzotik hayvon sifatida emas, balki ehtiyotkorlik va mas'uliyat talab qiladigan jonli mavjudot sifatida qabul qila boshlashdi, qiziqish ortdi.
— VIPLEO brendi bugun qanday bosqichda? Yutuqlar haqida gapirib bersangiz.
Bugungi kunga kelib VIPLEO dunyo miqyosida tan olingan brendga aylandi. Jumladan, 2020-yilda biz dunyodagi birinchi ko‘k rangli karakat mushuklarini yaratdik. 2021-yilda Karakat×Karakat naslchiligiga erishdik, bu brendimizning haqiqiy genetik yutug‘i bo‘ldi. 2022-yilda urush sababli Vipleo ofisini Ukrainadan Florida shtati (AQSH)ga ko‘chirishga to‘g‘ri keldi. Bu yerda ham faoliyatimizni davom ettirib, yanada rivojlantirdik. Bugun dunyodagi eng noyob karakat zotlari bizning qaramog‘imizda tug‘ilib, parvarish qilinmoqda. Bu menga ulkan faxr bag‘ishlaydi. Har safar biron natijaga erishganimizda ishimga bo‘lgan muhabbatim kuchayib boraveradi.
Lekin faoliyatim faqat bu bilan cheklanib qolmaydi. Seleksionerlikdan tashqari, ilmiy-ekspert sifatida ham qator tashkilotlar bilan hamkorlik qilib kelaman. Xususan, bir necha yil davomida veterinariya klinikalari bilan hamkorlikda ishladim, ayniqsa, gibrid mushuklarga oid masalalarda ularning sog‘lig‘i, xulqi, oziqlanishi, xavfsiz saqlanishi, shuningdek, qonunchilik masalalarida maslahatlar berib boraman. Bu yo‘nalishda Yevropa sertifikatiga egaman va Ukrainda yashagan vaqtimda Davlat veterinariya xizmati bilan hamkorlikda ishlaganman. O‘sha paytda to‘plagan bilim va tajribalarim hozirgi faoliyatimda menga juda qo‘l kelyapti.
— Yaqin kelajakdagi rejalaringiz qanday?
Vipleo orqali karakat zotini genetik jihatdan barqaror, ijtimoiy moslashuvchan va axloqiy seleksiya asosida yanada takomillashtirish asosiy maqsadim. Shu bilan birga, xalqaro miqyosda, jumladan, Markaziy Osiyo bilan ilmiy va malakaviy tajriba almashuvini davom ettirish niyatidaman. Yuqorida ta’kidlab o‘tganimdek, O‘zbekistonda o‘tkazilgan ko‘rgazma biz uchun professional va tajriba jihatdan juda muhim bosqich bo‘lgan.Shu bois kelgusida ham O‘zbekistondagi hamkasblar bilan hamkorlik aloqalarini yanada rivojlantirish istagi ham yo‘q emas. Umid qilamanki, tez orada reja qilgan maqsadlarimizga erishamiz.
Abdulloh Tursunov suhbatlashdi
Izoh (0)