Rossiya yiliga 113 ta kosmik parvozni amalga oshirish orqali Xitoyni ortda qoldirmoqchi. Mamlakat prezidenti Vladimir Putin “Rossiya kosmik faoliyatini rivojlantirish” milliy loyihasini tasdiqladi. Bu haqda “Roskosmos” rahbari Dmitriy Bakanov ma’lum qildi.
Loyihani amalga oshirish uchun davlat byudjetidan 4,5 trillion rubl ajratiladi. Hujjatga ko‘ra, 2030-yilga kelib Rossiya kosmik parvozlar sonini deyarli 4 baravarga, 2036-yilga kelib esa 6,6 baravarga oshirishi rejalashtirilgan. 2024-yilda “Roskosmos” atigi 17 ta parvozni amalga oshirgan. Bu — Rossiya uchun 1960-yillardan beri eng past ko‘rsatkich hisoblanadi.
Yangi loyiha doirasida esa olti yildan so‘ng Rossiya har yili 66 ta sun’iy yo‘ldosh yoki apparat uchirishga erishishi kerak bo‘ladi. Bu 2024-yili 68 ta uchirishni amalga oshirgan Xitoy darajasiga tenglashadi.
Bakanovning ta’kidlashicha, 2036-yilga kelib Rossiya yiliga 113 ta parvozni amalga oshirishi lozim. Bu ko‘rsatkich Rossiya (yoki sobiq SSSR) kosmonavtika tarixida eng yuqori natija bo‘ladi. Solishtirish uchun, SSSR o‘zining eng faol davri — 1980-yillarning boshida yiliga 100 ga yaqin kosmik parvozni amalga oshirgan.
Biroq shunga qaramay, “Roskosmos” 12 yildan keyin ham AQSH ko‘rsatkichlariga yaqinlasha olmaydi. 2024-yilda Qo‘shma Shtatlar 154 ta kosmik parvozni amalga oshirgan.
Rossiya 2000-yilda kosmik uchirishlar bo‘yicha yetakchi edi. O‘sha paytda “Roskosmos” yiliga 30 dan ortiq parvozni amalga oshirgan, AQSHda bu ko‘rsatkich 28 ta, Yevropada 12 ta, Xitoyda esa atigi 5 tani tashkil qilgan. Biroq o‘tgan yillarda AQSH uchirishlar sonini 5,2 barobar, Xitoy esa deyarli 14 barobar oshirdi. Natijada Rossiya kosmik kuchlar ichida uchinchi o‘ringa tushib qoldi.
Ukraina bilan urush va sanksiyalar natijasida “Roskosmos” deyarli barcha xorijiy mijozlarini yo‘qotdi. 2024-yilda davlat korporatsiyasi rahbari o‘rinbosari Andrey Yelchaninovning aytishicha, xalqaro shartnomalarning ommaviy bekor qilinishi “Roskosmos”ga 180 milliard rubl zarar yetkazgan. 2020–2023-yillar oralig‘ida korporatsiya 100 milliard rubldan ortiq sof zarar ko‘rdi va 2023-yilda o‘z byudjetini to‘ldirish uchun aktivlarini sotishga majbur bo‘ldi.
Izoh (0)