Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti mutaxassislari tomonidan Toshkent shahrida ko‘p qavatli uy-joylarga investitsiyalarning daromadliligi tahlil qilindi.
Unga ko‘ra, 2025-yil aprelida poytaxtda uy-joyga investitsiyalarning daromadliligi 6,2 foizgacha tushdi (2024-yil aprelda — 27,8 foiz). Bunda, mazkur davrda ijaradan keladigan o‘rtacha daromad 10,9 foizdan 8,5 foizgacha kamaygan bo‘lsa, uy-joylarning o‘rtacha narxi 2,4 foiz arzonladi.
Lekin uy-joyga investitsiyalar daromadliligi ko‘chmas mulkning joylashgan hududi va xonalar soniga qarab bir-biridan sezilarli farqlanadi:
- 1 xonali: Shayxontohur — 25,1 foiz (2024-yil aprel — 41,4 foiz), Mirobod — 0,4 foiz (24,7 foiz);
- 2 xonali: Yakkasaroy — 16,2 foiz (12,1 foiz), Uchtepa — -2,0 foiz (27,1 foiz);
- 3 xonali: Yakkasaroy — 16,8 foiz (27,0 foiz), Uchtepa — 1,6 foiz (23,6 foiz);
- 4 xonali: Yakkasaroy — 15,6 foiz (25,2 foiz), Olmazor — -2,5 foiz (21,3 foiz).
Uy-joylar narxi o‘zgarishidan olinadigan daromad
2024-yilning aprel oyida Toshkent shahrida uy-joy xarid qilib, joriy yil aprel oyida ushbu uyni sotishga to‘g‘ri kelgan investorlar bir yil ichida uy-joylar bozor qiymatining pasayishi sababli uyni xarid narxidan o‘rtacha 2,4 foiz kamiga realizatsiya qilishga majbur bo‘ldi. Xususan, ushbu ko‘rsatkich Uchtepa tumanida 7,4 foizni, Yunusobod tumanida 4,4 foizni, Olmazor tumanida 4,2 foizni tashkil qildi. Lekin Toshkent shahrida nisbatan qimmat uy-joylar joylashgan tumanlardan Shayxontohur va Yakkasaroyda uy-joy narxi o‘zgarishidan ko‘rilgan foyda o‘rtacha 6 foizni tashkil etdi.
Uy-joylarni ijaraga berishdan olinadigan daromad
2025-yilning aprelida Toshkent shahrida uy-joylar ijarasidan olinadigan o‘rtacha daromad pasayishda davom etdi. 2024-yilning aprel oyida o‘rtacha daromadlilik 10,9 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2025-yilning aprel oyiga kelib ushbu ko‘rsatkich 8,1 foizgacha pasaydi. Mazkur davrda, ushbu ko‘rsatkich bo‘yicha eng yuqori o‘rtacha daromadlilik Mirobodda 9,2 foiz (2024-yil aprel oyida — 11,2 foiz) va Shayxontohurda 8,9 foiz (12,6 foiz) qayd etildi.
Daromadlilik darajasi bo‘yicha investitsion jozibadorligi yuqoriroq bo‘lgan 1 va 2 xonali xonadonlar uchun daromadlilik darajasi mos ravishda 8,5 foiz va 6,3 foizgacha tushdi. 2025-yil yanvar oyida ushbu ko‘rsatkichlar 14,3 foiz va 7,5 foizni tashkil etib, 2024-yilning aprel oyiga (mos ravishda 30,2 foiz va 25,5 foiz) nisbatan sezilarli darajada kamaygan edi. Shuningdek, joriy yil aprel oyida 3 va 4 xonali xonadonlar uchun daromadlilik ko‘rsatkichi 6,7 foiz va 3,3 foizgacha kamaydi (2024-yil aprelda — 24,9 foiz va 30,6 foiz).
Bank depozitlari daromadlilik darajasi
2024-yil aprelidan 2025-yilning aprel oyigacha bo‘lgan davrda jismoniy shaxslarning chet el valyutasidagi muddatli depozitlari bo‘yicha o‘rtacha foiz stavkasi 5,1 foiz atrofida tebranib turgan bo‘lsa, milliy valyutadagi muddatli depozitlar bo‘yicha o‘rtacha stavka 22 foizni tashkil etgan. Ushbu raqamlar, bir tomondan, uy-joyning investitsiyaviy daromadliligi jismoniy shaxslarning chet el valyutasidagi muddatli depozitlaridan olinadigan o‘rtacha daromadlilikka yaqinlashayotganidan dalolat bersa, boshqa tomondan, milliy valyutadagi depozitlar bo‘yicha foiz stavkalari jozibadorligi oshib borayotganini ko‘rsatadi.
2025-yil boshlarida ham Toshkent shahrida ko‘p qavatli uy-joylarga investitsiyalarning daromadliligi pasaygandi.
Tahlillarga ko‘ra, 2017-yildan boshlab mamlakatda uy-joy qurilish sur’ati keskin oshib, uy-joy taklifi ko‘paydi. Xususan, 2010-2016 yillarda xonadon (uylar) soni 400 ming donaga ko‘paygan bo‘lsa, o‘tgan 7 yilda ushbu ko‘rsatkich 1,65 millionga ko‘paygan. 2024-yilda 100 mingdan ortiq xonadonga ega bo‘lgan ko‘p qavatli uy joylar qurilib, uylar soni 7,6 milliontaga yetdi.
Izoh (0)