To‘g‘ri ovqatlanish sog‘liqni saqlash va organizmning normal faoliyat yuritishi uchun muhim omillardan biridir. Kundalik ratsion jigar, yurak, oshqozon va boshqa hayotiy organlarning ishlashiga bevosita ta’sir qiladi. Ammo, ko‘pchilik keng tarqalgan mahsulotlarni sog‘liqqa zararli tarzda birlashtirib iste’mol qilmoqda. Bu esa jiddiy kasalliklarning rivojlanishiga sabab bo‘lishi mumkin.
Issiq kunlarda, ayniqsa bayram kunlarida, ko‘pincha shashlik tayyorlanadi. Ba’zi odamlar esa uni spirtli ichimliklar bilan iste’mol qiladi. Biroq bunday kombinatsiya jigar uchun juda katta yuk bo‘ladi. Jigar bir vaqtning o‘zida yog‘li ovqat va spirtli ichimlikni qayta ishlashga majbur bo‘ladi, bu esa hazm qilishni qiyinlashtiradi. Oqibatda o‘ng qovurg‘a ostida og‘riq, ko‘ngil aynishi va og‘irlik hissi paydo bo‘lishi mumkin. Jigarga tushadigan yukni kamaytirish uchun tovuq yoki mol go‘shti kabi kam yog‘li go‘shtni tanlash tavsiya etiladi.
Qanday mahsulotlarni aralashtirish mumkin emasligini bilmaslik hazm qilishda muammolarga olib kelishi mumkin Masalan, ko‘plab mevalar hazm bo‘lishi qiyin, agar ular asosiy taomlar bilan birga iste’mol qilinsa, gaz to‘planishi va meteorizmga (qorinda shish) olib keladi.
O‘simlik oqsillari (masalan, yasmiq yoki no‘xat)ni hayvon oqsillari (go‘sht, baliq) bilan aralashtirish kerak emas. Bu oshqozon-ichak tizimiga ortiqcha yuk beradi. Achchiq ovqatlar gazlangan ichimliklar bilan birga iste’mol qilinsa, qorin og‘rig‘i va surunkali oshqozon-ichak kasalliklarining kuchayishiga olib kelishi mumkin.
Qo‘y go‘shti bilan sirka va achchiq choy kombinatsiyasi ovqat hazm qilish uchun zararli. Mol go‘shti esa piyoz yoki dengiz mahsulotlari bilan birga iste’mol qilinmasligi kerak. Bu ovqat hazm qilish buzilishiga olib keladi. Dengiz mahsulotlarini mevalar, ayniqsa xurmo va uzum bilan ehtiyotkorlik bilan iste’mol qilish lozim, bu qayt qilish va diareya (ich ketishi)ga olib kelishi mumkin.
Bir taomda piyoz va sarimsoqni birga ishlatish ham tavsiya etilmaydi, chunki ular ovqat hazm qilish tizimini kuchli “tirnash” xususiyatiga ega. Koliklar (qorin bo‘shlig‘idagi spazmlar) va ichak og‘rig‘iga olib keladi.
Ba’zi mahsulot kombinatsiyalari yurak-qon tomir tizimiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, sharobni choy bilan ichish, yoki sharobni shaftoli yoki xurmo bilan birga iste’mol qilish mumkin emas. Bu holatlar qayt qilish, bosh aylanish va hatto yurak urishining tezlashuviga sabab bo‘lishi mumkin.
Pishloq va loviya kombinatsiyasi ham salbiy ta’sir qiladi. Bu organizmda suyuqlikning ushlanishiga olib kelishi mumkin. Oqibatda arterial bosim va “yomon” xolesterin darajasi oshadi.
Izoh (0)