Mukammal qomatga erishish yo‘lida anoreksiyaga duchor bo‘lgan jahon yulduzlari

Gollivud o‘zining qizil gilamlari va jurnal muqovalari bilan mukammallik illyuziyasini yaratadi, lekin bunday ideallik ortida ko‘pincha shafqatsiz haqiqat yashiringan bo‘ladi.

Anoreksiya shunchaki “ideal tanaga” intilish emas, balki ruhiy kasallik bo‘lib, shunga o‘xshash kasalliklar orasida eng yuqori o‘lim darajasiga ega. Hatto muvaffaqiyat timsoli bo‘lib ko‘rinadiganlar ham uning qurboni bo‘lishadi.

Mashhurlarning tashqi ko‘rinishidagi o‘zgarishlar har qanday so‘zdan ko‘ra aniqroq gapiradi. “Lara Kroft” filmidagi obrazi bilan kuch va energiya ramzi bo‘lgan Anjelina Jolini hozirgi fotosuratlarda tanib olish qiyin: uning charchagan yuz xususiyatlari va mo‘rt qiyofasi hayratga emas, balki tashvishga sabab bo‘lmoqda.

Bir paytlar o‘z tanasiga bo‘lgan ishonchni timsol qilgan Kristina Agilera endi kiyimlari uning g‘ayritabiiy ozg‘inligini taʼkidlaydigan holatda paydo bo‘ladi.

Bu o‘zgarishlar “intizom” yoki “ongli tanlov” natijasi emas, balki ijtimoiy tarmoqlarda kamdan-kam ko‘rsatiladigan kurashning oqibatidir.

Anoreksiya odamni kuchli qilmaydi — u uni sog‘liq, quvonch va baʼzan hayotdan mahrum qiladi. Go‘zallik gramm yoki santimetr bilan o‘lchanmasligi kerak. Anoreksiya bilan to‘qnashgan yulduzlar hikoyalari bizga har bir “ideal” kadrning ortida og‘riq yashirinishi mumkinligini eslatib turadi. Haqiqiy go‘zallik — bu matodan ko‘rinadigan qovurg‘alar emas, balki hayotning barcha xilma-xilligini qadrlash qobiliyatidir.

Anoreksiya

Anoreksiya shunchaki “ovqatdan bosh tortish” emas. Bu qo‘rquv va nazorat o‘rtasidagi murakkab raqs bo‘lib, unda tana jang maydoniga, aql esa shafqatsiz qo‘mondonga aylanadi. “Nerv anoreksiyasi” kabi tibbiy atamalar ortida millionlab shaxsiy fojialar yashiringan, ularning har biri “Agar men ideal qomatga ega bo‘la olsam-chi?” degan sezilmaydigan fikr bilan boshlanadi.

Anoreksiya illyuziyalar ustasi. Suyaklar teri ostida ko‘rinib turganida ham, miya “Yana biroz oz” deb takrorlayveradi. Bu qaysarlik yoki eʼtiborni jalb qilish istagi emas. Bu Jahon Sog‘liqni Saqlash Tashkiloti maʼlumotlariga ko‘ra, yosh ayollar o‘limi sabablarining top 5 taligiga kiradigan ruhiy kasallikdir.

Lekin erkaklar ham, stereotiplarga qaramay, uning qurboniga aylanishmoqda — bugungi kunda har to‘rtinchi anoreksiya holati yigitlarda tashxis qilinmoqda.

Olimlar hali hamon anoreksiyani nima qo‘zg‘atishi haqida bahslashadi. Genetika, stress, mukammallikka intilish, travmalar, jamiyat bosimi — bularning barchasi anoreksiyaga olib kelishi tabiiy. Lekin “Ideal qomatlilar”ga sig‘inuvchi ijtimoiy tarmoqlar, zaharli diyetalar, tashqi ko‘rinish haqidagi izohlar — hatto “Semiribsizmi?” degan ajoyib savollar ham qo‘zg‘atuvchi omil bo‘lishi mumkin.

Anoreksiya hech kimni ayab o‘tirmaydi. Yurak urishi sekinlashadi, suyaklar zichligi pasayadi, sochlar to‘kiladi, teri tuklar bilan qoplanadi – tana isinishga harakat qiladi. Ayollarda hayz ko‘rish to‘xtaydi, erkaklarda esa testosteron darajasi pasayadi. Ammo eng dahshatlisi — miya. Ochlik neyronlarni o‘ldiradi, depressiya, tashvish va tanqidiy fikrlash qobiliyatini yo‘qotishga olib keladi. Yopiq aylana tortiladi: vazn qancha kam bo‘lsa, ovqatdan qo‘rquv shunchalik kuchli bo‘ladi.

Shifo topishga intilish sog‘likda muammo borligini tan olish boshlanadi. Davolanish esa psixiatr, diyetolog va terapevtlardan iborat shifokorlar guruhni talab qiladi.

Shuningdek bemor yaqinlarining qo‘llab-quvvatlashi ham bu kasallik bilan kurashishda juda muhim: “O‘zingni qo‘lga ol” kabi iboralar o‘rniga, “Men sen bilanman” iborasi bemorni qutqaradi. Ular juda zaiflashadi va kurashish yoki himoyalanishga tayyor emaslar, shuning uchun ularga alohida munosabat talab etiladi.

O‘z vaqtida yordam olgan bemorlarning 60% to‘liq hayotga qaytadi. Baʼzan bitta qadam kifoya qiladi — qo‘l uzatish va “Menga yordam kerak” deb aytish.

Anjelina Joli

Joli — dunyoning eng mashhur aktrisalaridan biri, uning hayoti nafaqat yulduzlik va muvaffaqiyat bilan, balki chuqur shaxsiy dramalar bilan to‘la. Uning depressiya bilan kurashi 2007-yilda, onasi saraton kasalligidan vafot etganida boshlangan. Bu yo‘qotish Joli uchun kuchli zarba bo‘ldi, uni o‘z qo‘rquvlari bilan yuzlashtirdi.

Xuddi shu kasallikka chalinish xavfi yuqori ekanligini ko‘rsatgan genetik testdan so‘ng, aktrisa ko‘pchilikni hayratga solgan qaror qabul qildi: u onasi kabi taqdirga duch kelmaslik uchun ko‘krak va tuxumdonlarini olib tashladi.

Ammo bu uning hayotidagi og‘riqli kunlarning boshlanishi edi xolos. 2016-yilda turmush o‘rtog‘i Bred Pitt bilan ajrashish uning ichki azoblarini yanada kuchaytirdi. Sobiq eri uning tashqi ko‘rinishidagi o‘zgarishlarni — tobora ravshan bo‘lib borayotgan g‘ayritabiiy oriqlikni birinchi bo‘lib sezdi. U xavotir bilan uni harakatga chaqirdi, davolanishni boshlashini iltimos qildi, ammo Joli BMT elchisi vazifasini bajarishni va xayriya ishlarida qatnashishni davom ettirdi, o‘z ehtiyojlarini birinchi o‘ringa qo‘ya olmadi. Surunkali stress va tushkunlik holatida u bo‘yi 169 santimetr bo‘lgan holda atigi 37 kilogramm og‘irlikda edi. Tanasida tayanadigan joylar yo‘qolgandek edi go‘yo. Ammo u baribir faqat ishga eʼtibor qaratdi, sog‘lig‘iga ahamiyat bermadi.

Vaziyat 2013-yilda Joli “Malifisenta” filmiga bosh rolga taklif etilganida o‘zgarishni boshladi. Rejissyor Robert Stromberg shart qo‘ydi: aktrisa ishga kirishishdan oldin kamida o‘n kilogramm vazn yig‘ishi kerak edi. Bu Anjelina uchun burilish nuqtasi bo‘ldi, u o‘z tanasiga g‘amxo‘rlik qilish zarurligini anglay boshladi.

Keyingi besh yil ichida u asta-sekin sog‘lom vaznga qaytdi va nihoyat o‘zining ovqatlanish tartibining buzilish sabablari haqida ochiq gapirishga jurʼat etdi.

Bir nechta operatsiyalar, yaqin insonini yo‘qotish va shaxsiy hayotdagi kutilmagan burilishlar bilan to‘lgan qiyin hayot davri uning tanasi va ruhiyati uchun juda og‘ir bo‘ldi.

Hayotining yangi bosqichida turgan Anjelina Joli shunga o‘xshash sinovlarga duch kelgan boshqalar uchun jasorat va kurash ramziga aylandi. Uning hikoyasi sog‘liqni saqlash va tajribalarni baham ko‘rishdan qo‘rqmaslik muhimligini eslatib turadi.

Kristina Aguilera

Kuchli vokal salohiyati va yorqin sahna imiji bilan tanilgan Kristina Aguilera o‘tgan yili haqiqiy o‘zgarishni boshdan kechirdi.

Ilgari qo‘shiqchining qomati yaxshi shaklda edi, ammo o‘zining qiyofasini takomillashtirish istagi uni vaznining taxminan to‘rtdan bir qismini yo‘qotishga olib kelgan. Kristina muxlislari uning yuzidagi o‘zgarishni birinchi bo‘lib sezishdi. Yuz konturlari aniqroq, jag‘ suyaklari esa sezilarli bo‘lib qoldi, bu uning oldingi imiji fonida hayratlanarli ko‘rinardi.

Asta-sekin uning tanasi ham sezilarli o‘zgarishlarga uchradi va Aguilera juda nozik ayolga aylandi. Ammo Kristina vazn yo‘qotish jarayonida maxsus preparatlardan foydalanganini qatʼiyan rad etadi.

Intervyularning birida u o‘zining kundalik ratsionini 1600 kaloriya miqdoriga kamaytirganini ochiqchasiga aytdi. Qo‘shiqchi shirinliklardan voz kechdi, ularni meva va sabzavotlar bilan almashtirdi, bu uning sog‘lom ovqatlanishga o‘tishidagi muhim qadam bo‘ldi.Uning turmush tarzidagi o‘zgarishlar faqat diyeta bilan cheklanmadi. U faol ravishda boks va yoga bilan shug‘ullandi, bu unga nafaqat jismoniy shaklini, balki psixologik holatini saqlashga yordam berdi. Uning jadvalida haftada 3-5-marta bo‘ladigan kuch va kardio mashg‘ulotlari belgilangan. Ijobiy o‘zgarishlarga qaramay, muxlislar chalkashlikda qolmoqdalar. Internetda Aguilera anoreksiya bilan kasallangan va diabetni davolash uchun keng tarqalgan preparat yordamida vazn yo‘qotayotgani haqida ko‘plab mish-mishlar tarqalmoqda.

Ammo xonandaning o‘zi barchasini rad etadi. Hozircha uning o‘zgarishlari ortida nima borligi noma’lum, lekin bitta narsa aniq — yulduz o‘zining tashqi ko‘rinishidan norozi.

Viktoriya Bekhem

Mashhur futbolchi Devid Bekhemning rafiqasi va afsonaviy Spice Girls guruhining sobiq solisti Viktoriya Bekhem o‘zining isteʼdodi va uslubi bilan doimo eʼtibor markazida bo‘lgan. Ammo uning moda dunyosiga bo‘lgan ishtiyoqi va zamonaviy go‘zallik standartlariga moslashishga intilishi baʼzi xavotirlarni tug‘diradi.

Viktoriya yoshligida guruhda faol qatnashgan paytlari sog‘lom ko‘rinishga ega edi. Ammo hozirda u haddan tashqari ozg‘in, bu uning jismoniy holati haqida bahs-munozaralarga olib keladi.

“Go‘zal bo‘lish — bu ozg‘in bo‘lish” degan shior ko‘pincha nosog‘lom odatlarga aylanib ketadi va ko‘pchilik Viktoriya uchun formaga kirish istagi anoreksiya chegarasiga yetgan deb hisoblaydi.

O‘zining standartlarini yuklaydigan jamiyat ko‘pincha ayollarga bosim o‘tkazadi va ularni erishilmaydigan ideallarga intilishga majbur qiladi. Viktoriya ham go‘zallik nafaqat tashqi ko‘rinish, balki ichki holat ekanligini unutib qo‘ygan ko‘rinadi.

Allegra Versache

Allegra Versache — bu moda, hashamat va aytilmagan fojialar dunyosiga sho‘ng‘ib, qiziqish uyg‘otadigan ism.

Mashhur Donatella Versachening qizi, ko‘pincha podiumlarning yorqin chiroqlari ortida yashiringan ichki jinlar bilan kurashning zaif ramziga aylandi.

Marhum amakisi Janni Versachening boyligini meros qilib olgan qiz, boylik berishi mumkin bo‘lgan hamma narsaga ega ammo u shon-shuhratning qorong‘i tomoniga duch keldi.

Allegra birinchi marta moda dunyosiga kirganda, ko‘plab yosh qizlar singari, u ham moda sanoat tomonidan unga yuklatilgan ideallar qurboniga aylandi. Podiumlarni zabt etayotgan mo‘rt modellar bilan o‘zini doimiy ravishda taqqoslab, tez surʼatlarda vazn yo‘qotishni boshladi.

2009-yilda qarindoshlari vaziyat tanqidiy nuqtaga yetganini angladilar: Allegra vazni atigi 41 kilogrammga yetdi. Qiz asab anoreksiyasini davolash uchun klinikaga yotqizildi.

U bir necha yil davomida jamoatchilikning ko‘zidan uzoqda bo‘lib, intensiv davolanish muolajalaridan o‘tdi. Allegra, o‘zining baʼzi qo‘rquvlarini yengib chiqqan va nihoyat yorug‘likka qaytishga jurʼat etgandek edi.

Bugungi kunda, uning sog‘lig‘i endi xavotirga solmasa ham, u hali ham juda nozik ko‘rinishga ega, uning tashqi ko‘rinishi oqsuyak xonimlar haqidagi afsonaga qiyinchilik bilan mos keladigan darajada, u xuddi arvohdek ko‘rinadi.

29 yoshga kelib, Allegra na kasb, na oila topdi, bu uning boyligi unga baxt keltiradimi degan savolni tug‘diradi. Unda faqat o‘zining shonli familiyasining soyasi bilan kurashayotgan, boy oiladan chiqqan baxtsiz qizni ko‘rish mumkin.

Kelajakda Allegra nafaqat jismoniy sog‘liqni saqlashga, balki har bir inson uchun zarur bo‘lgan ichki xotirjamlikka erishishiga umid qilamiz.

Uning hikoyasi haqiqiy baxt va farovonlik har doim ham boylik va muvaffaqiyatga bog‘liq emasligini, balki o‘zini boricha sevishda va o‘ziga xosligini qabul qilishda ekanligini eslatadi.